Azərbaycan, Bakı, 09 oktyabr/ Trend , müxbir N.İsmayılova/ Azərbaycan, Boliviya, Misir və Qananın sürətli qiymət artımı ilə mübarizə və kənd yerlərində yoxsulluğun azaldılması çərçivəsində, ixracın azaldılması üzrə gördüyü tədbirlər nəinki qlobal bazarlarda davamsız vəziyyətn yaranmasına səbəb olub, həm də istehsalçılar üçün münasib olan qiymətləri sarsıdıb, - Kənd Təsərrüfatının İnkişafı üzrə Beynəlxalq Fondun (İFAD) şərhlərində bildirilir.
їQida məhsullarının qiymət artımına səmərəli reaksiya, xüsusilə də bu təsir iqlimin dəyişməsi ilə bağlı olduğu vaxtda qlobal ictimaiyyət üçün ali prioritet olmalıdırї, - İFAD-ın prezidenti Lennart Baje (Lennart Bage) bildirib.
Hökumətlərin ərzağın qiymət artımı problemini yönləndirməyə çalışdıqları dərəcə xeyli dəyişir. Bir tərəfdən, elə bil cüzi tədbirlər görmüş və ya ümumiyyətlə, belə tədbirləri həyata keçirməmiş məhdud sayda ölkələr var.
Lakin dövlətlərin əskəriyyəti başlıca olaraq sosial xarakterli tədbirlər görüblər. Bir sıra ölkələr (məsələn, Kamerun, Seneqal, Mali, Tanzaniya, Kolumbiya və Peru) dənli bitkilərin (foodgrains) idxalına tətbiq edilən vergi və rüsumların azaldılması və ya sadələşdirilməsini nəzərdə tuturlar; Filippin qiymətlərin tənzimlənməsi; Nikaraqua, Mavritaniya, Toqo ї istehlak subsidiyaları; Çad ї ehtiyatlardan istifadə etməklə tədarüklərin artırılması; Panama, Pakistan ї sosial proqramların diapazonunun genişləndirilməsi vasitəsilə tədbirlər görür.
Ötən üç il ərzində əsas qida məhsullarının qiymətləri xeyli artıb. Yalnız 2008-ci ilin birinci rübündə buğda və qarğıdalı, 2007-ci ilin analoji dövrü ilə müqayisədə, 130 və 30 faiz bahalaşıb. 2006-cı ildə mülayim, 2007-ci ildə daha sürətlə artan düyünün qiyməti 2008-ci ilin fevral və martında 10 faiz bahalaşıb.
İnkişafda olan ölkələrdə ərzaq təhlükəsizliyi təhdidi günbəgün artır, - Fondun ekspertləri hesab edirlər. Ümumilikdə beynəlxalq ictimaiyyətin və eləcə də BMT-nin uzlaşdırılmış hərəkətləri mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Fondun Baş direktoru Ban Kimun (Ban Ki-moon) xəbərdarlıq edir ki, їbütün dünyada sürətlə artan ərzaq böhranı fövqəladə ölçülərə çatıbї.
Digər tərəfdən, əksər ölkələrin hökumətləri ї əsasən də, bazara yanaşmaları müdaxiləyə əsaslanan ölkələrin hökumətləri daxili istehsalın və bazarın tədarükünün irəliləməsinə yönəlmiş orta və uzunmüddətli tədbirlər görüblər. Bu tədbirlərə Yəmən və ya Çində olduğu kimi, kreditin təşviqi; Pakistan, Filippin və İordaniyada olduğu kimi, daha yüksək alış qiymətləri daxil olmaqla, istehsal üçün subsidiyaların təklif edilməsi daxildir.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]