Azərbaycan, Bakı, 06 avqust/ Trend müxbir Ü.Sadıqova, R.Abdullayev/ Livanın "Hizbullah" hərəkatı öz hökumətinin dəstəyi ilə İsraillə müharibəyə başlayarsa belə, çox ehtimal ki, bunu şəxsi məqsədləri üçün yox, Tehran və Dəməşqin arzusu ilə edəcək.
"Livan hökuməti müharibə hüququnu "Hizbullah"a deyil, İran və Suriyaya verib", - Livananın "14 mart" hərəkatının nümayəndəsi Vail Yəmin çərşənbə günü Beyrutdan telefonla Trend -a bildirib. "14 mart" hərəkatı Livan parlamentində üçüncü yeri tutur və qərbyönlüdür.
Livanın yeni hökuməti cümə günü sənəd formalaşdırıb ki, bu sənədə əsasən, "Hizbullah" İsrailin işğal etdiyi Livan torpaqlarını qaytarmaq üçün istənilən vasitələrdən istifadə edə bilər. Bu sənəd Livan parlamentinə təqdim ediləcək və parlamentdə yekun qərar qəbul ediləcək. Bu barədə Livandakı yüksək vəzifəli siyasi mənbələrə istinadən, Türkiyənin Timeturk agentliyi məlumat yayıb.
Öz siyasətində İran və Suriyaya söykənən "Hizbullah" yeni Livan hökumətində əldə etdiyi veto hüququnu genişləndirmək üçün bu imkandan istifadə etmək istəyəcək. Yəmin rəyinə görə, hadisələrin bu şəkildə cərəyan etməsi hər vasitə ilə Livana daxil olmaq istəyən İranın xeyrinədir.
2006 - cı ildə "Hizbullah" və İsrail arasında İkinci Livan müharibəsi başa çatdıqdan sonra BMT Livan hərəkatına İsraillə sərhəddə yerləşən Şebaha rayonunda hərbi əməliyyatlar aparmağı qadağan edən saylı 1701 xüsusi Qətnamə qəbul edib.
İsrail politoloqu Mordexay Kedarın rəyinə görə, Livan hökuməti Qətnaməni pozararaq belə qərar qəbul edib. Hökumətdəki İranmeylli qruplaşma və ölkənin qərbyönlü siyasətçilər arasında cərəyan etmiş Livanın daxili münaqişəsi birincilərin xeyrinə həll edilib. Kedarın sözlərinə görə, İranın İsrailə qarşı radikal mövqeyini nəzərə almaqla, bu ölkənin gələcəyi üçün pis nəticələnəcək.
"Bu gün Suriya deyil, məhz İran, əvvəllər olduğu kimi, "Hizbullah"ın vastiəsilə Livanı idarə edir. Məqsəd isə, İsrailə təsir göstərməkdir. Livan Yaxın Şərqdə İranın əsirinə çevrilir", - Bar-İlan Universiteti (İsrail) nəzdində Begin Sadat Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin eksperti, siyasi elmlər doktoru Kedar Trend -a bildirib.
Onun sözlərinə görə, hadisələrin bu şəkildə cərəyan etməsi Əfqanıstandakı hadisələri xatırladır. Burada da hərbi qruplaşmalar xarici qüvvələrə qarşı müharibə aparmaq üstünlüyünə malikdirlər.
Amerika eksperti Maykl Günterin (Michael Gunter) rəyinə görə, Livanın problemi prezident Mişel Süleymanın başçılıq etdiyi Livan hökumətinin zəifliyindədir. İsraillə münaqişədə bütün məsuliyyəti "Hizbullah"ın üzərinə atmaq prezident üçün daha asandır.
"Livan hökumətinin "Hizbullah"a İsrailə raket zərbələri endirmək və şəxsi kommunikasiya şəbəkəsini inkişaf etdirmək hüququ verməsi bir şey, onların Yəhudi dövləti ilə müharibə aparmasına "yaşıl işıq" yandırmaq isə başqa şeydir", - Tennesi Universitetinin professoru Günter çərşənbə günü elektron poçtla Trend -a bildirib.
Onun sözlərinə görə, hökumətin azicliyi İkinci Livan müharibəsi zamanı "Hizbullah"a daha da irəli getməyə imkan verib. O zaman BMT-nin Livandakı müvəqqəti qüvvələri (UNİFİL) İsrailin raket atəşinə tutulmasını aradan qaldıra bilmədilər. İndi isə, Suriya Livandakı mövqelərini əldən buraxmayaraq kölgəyə çəkildiyi zaman, "Hizbullah" onlar üçün gözəl vasitədir.
Lakin livanlı ekspert Yəminin rəyinə görə, Suriyanın "Hizbullah"ın İsrailə qarşı hərbi əməliyyatlar aparmaq hüququnda iştirak etməsi Dəməşqin maraqlarında deyil. O hesab edir ki, bunun Suriya-İsrail sülh prosesinə zərər yetirə biləcəyi ilə əlaqədar, Suriya hazırki vəziyyətdə iştirak etməyəcək.
"Mümkündür ki, bu başqa vaxt baş versəydi Bəşər Əsəd bundan dərhal istifadə edərdi. Lakin hazırda bu onun Qərblə münasibətlərinin və İsraillə danışıqların xeyrinə deyil", - Yəmin bildirib.
"Hizbullah" hərəkatı 1982 - ci ildə yaradılıb. Hərəkatın əsasında İran ideologiyası dayanır. Əsas məqsəd İsralinin 1967- ci ildə işğal etdiyi və 1981- ci ildə ilhaq edilən cənubi Livan ərazilərinin - Şebaha vadisinin azad edilməsidir. Hərəkata Şeyx Həsən Nəsrullah başçılıq edir.
"Maraqlı şəxslər, nəhayət, bu uzanan işdə öz maraqlarını taparlarsa, Livan və İsrail arasında müharibə başa çata bilər", - Günter söyləyib.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan - [email protected]