...

Avropa "Nabukko" qaz kəmərinin tikintisi üzrə planlarını konkretləşdirməlidir

Energetika Materials 22 Yanvar 2009 13:15 (UTC +04:00)

Azərbaycan, Bakı, 22 yanvar/ Trend , müxbir S.Əliyev/ Azərbaycan "Nabukko" qaz kəmərinin tikintisi layihəsində iştirakçı dövlətlərin konkret təklifləri ilə tanış olacaq. Azərbaycanın xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarovun çərşənbə günü bildirdiyinə görə,  Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev qaz kəmərinin iştirakçı dövlətlərinin yanvarın 26-27-də Budapeştdə keçiriləcək sammitində iştirak edəcək və burada layihə iştirakçılarından Azərbaycan və Orta Asiya qazının Avropaya nəqli məsələsi üzrə konkret təkliflər almaq niyyətindədir.

Bu layihə məhz yanvarda Rusiya ilə Ukrayna arasında qaz münaqişəsinin yaranması səbəbindən Avropanın yanacaqsız qalmasından sonra daha çox aktuallıq qazanıb.

Yaranan vəziyyət Avropa ölkələrinin qaz idxalı üzrə alternativ mənbələr axtarışına cəhdlərinin doğruluğunu bir daha təsdiq edir. Bununla yanaşı Rusiyanın "Şimal Axını", "Cənub Axını" kimi Ukrayna ərazisindən yan keçən boru kəmərlərinin tikintisinə dair təklifləri Avropanın enerji təhlükəsizliyini artırmayacaq, çünki qaz tədarük edən mənbə əvvəlki kimi yenə Rusiya qalacaq.

Alternativlərin yaradılması üçün Avropa İttifaqı ölkələrinə, hər şeydən əvvəl qaza malik olan ölkələr ilə razılaşma əldə etmək lazımdır. Bu məsələnin yubadılması gələcəkdə Avropaya yanacaq tədarüklərinə mənfi təsir göstərə bilər. Son vaxtlar Rusiya Orta Asiya qazının (Xəzəryanı qaz kəmərinin tikintisi üzrə təklif) alınması üzrə fəaliyyətini fəallaşdırıb, həmçinin Azərbaycana respublikada olan bütün sərbəst qazın alınması istəyindən ibarət olan təklif edib. Bununla yanaşı, Rusiya alış-verişin Avropa qiymətləri üzrə həyata keçirilməsini təklif edib.

Hazırda Azərbaycan Avropaya alteranitv qaz tədarükü məsələsində əsas ölkədir. Bu, hər şeydən əvvəl bütün lazımi infrastrukturun - qaz ehtiyatları və ixrac marşrutlarının olması ilə izah olunur. Yanvar ayında Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev bildirib ki, respublika, tranzit sazişi bağlanacağı təqdirdə, artıq bu il Yunanıstan və Bolqarıstana qaz tədarük etməyə hazırdır.

"Nabukko" qaz kəmərinin tikintisi üzrə operator olan Nabucco Gas Pipeline International-ın məlumatına görə, Avropanın qaz idxalından asılılığı 2012-ci ilədək 68 faizədək artacaq.

Bu gün Azərbaycanda "Şahdəniz" yatağının işlənilmə layihəsi üzrə "Mərhələ-1" reallaşdırılır. Bu il illik hasilat həcmi artıq 9 mlrd. kubmetri ötəcək (Baxmayaraq ki,layihələndirmə zamanı ən yüksək hasilat həcmi ildə 8,6 mlrd. kubmetr nəzərdə tutulurdu). Bu həcmlər bağlanan sazişlərə müvafiq Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyəyə satılacaq.

Reallaşdırılmasına 2012 - ci ildə başlanacaq "Mərhələ-2" çərçivəsində hasilat  20 mlrd. kubmetrədək artırlacaq. Bu mərhələdə qazın Avropa ölkələrinə nəqli nəzərdə tutulub.

Dəyəri $12,4 mlrd. olan "Nabukko" qaz kəməri ilə Azərbaycan və Mərkəzi Asiyadan Avropa İttifaqı ölkələrinə qaz ixracı nəzərdə tutulur. Qaz kəmərinin çəkilməsi 2010-cu ilə təyin edilib. Boru kəmərinin maksimal ötürmə gücü ildə 31 mlrd. kubmetr olacaq. Layihənin iştirakçıları OMV, Macarıstanın MOL, Bolqarıstanın Bulgargaz, Rumıniyanın Transgaz, Türkiyənin Botas və Almaniyanın RWE şirkətləridir. Onların hər biri bərabər paya - 16,67 faiz paya malikdir.

Layihənin ümumi dəyərinin təqribən 30 faizi sərmayə şəklində layihədə iştirak payı əsasında Nabucco Gas Pipeline International tərəfindən yatırılacaq. Qalan 70 faiz isə kreditlər hesabına ödənəcək. Bu faizin üçdə biri  beynəlxalq maliyyə institutları, qalan hissəsi isə agentlik və kommersiya banklarının ixrac kreditləri hesabına maliyyələşdiriləcək.

Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]

Xəbər lenti

Xəbər lenti