Azərbaycan, Bakı, 13 mart / Trend , müxbir A.Bədəlova /
Hasilatın azaldılması məsələsinin müzakirə ediləcəyi ilə bağlı keçiriləcək OPEK-in iclasının neft qiymətlərinin artımına heç bir təsiri olmayacaq.
Kartelin növbəti iclası martın 15-də Vyanada baş tutacaq.
İranın neft nazirinin bəyanatına əsasən, iclasda OPEK-in neft hasilatının azalması məsələsinin həlli istiqamətində heç bir təklifi yoxdur. Britaniyanın iqtisadi tədqiqatlar üzrə konsaltinq şirkəti olan "Capital Economics"-in beynəlxalq baş iqtisadçısı Culian Cessopun fikrincə, neft qiymətlərinin qaldırılması istiqamətində OPEK-in fəaliyyəti çətin ki, uğurlu olsun.
Onun sözlərinə əsasən, təşkilatın üzvləri hələ də neft hasilatının kvotasının növbəti dəfə azaldılması üzrə konsensusa gələ bilməyiblər.
"Bununla belə, kartel neft hasilatının həcmini sutkada 500 min barel azaltsa belə, neft qiymətlərinə təsir məhdudlaşacaq", - Cessop Trend a məlumatında belə deyib.
İqtisadçının fikrincə, hazırda əsas problem xammala olan zəif tələbatdır.
ABŞ-ın Energetika İnformasiyası üzrə Dövlət İdarəsinin proqnozlarına əsasən 2009-cu ildə neftə olan beynəlxalq tələbat sutkada 1,4 milyon barel azalmaqla 84,27 milyon barel təşkil edəcək.
Cessopun sözlərinə əsasən, hasilatın növbəti dəfə azaldılması neftin qiymətinin qalxmasına əsas verə bilər, lakin bunu əhəmiyyətli dərəcədə bərpa edə bilməz.
2008-ci ilin dekabrında keçirilən son iclasında kartel neft hasilatının 4,2 milyon barel azaldılması barədə qərar verib. OPEK-in növbəti dəfə hasilatını azaltması ötən ilin sentyabrından bəri dördüncü dəfədir.
Cessop hesab edir ki, əsas neft hasil edən ölkələrin iqtisadiyyatının zəifləməsini və ressesiyanın başlanmasını nəzərə alaraq azaltmaları həyata keçirmək elə də asan olmayacaq.
"OPEK-in baş tutacaq iclasının nəticələrindən asılı olmayaraq, biz neftin qiymətinin növbəti ildə bir barelinin 40 dollar təşkil edəcəyinə ümid edirik",- deyə Cessop bildirib.
Britaniyalı iqtisadçının fikrincə, dünya iqtisadiyyatının necə bərpa olunmasından asılı olaraq qiymətlərin artması 2010-cu ildən etibarən başlayacaq.
OPEK-in fəaliyyətinin səmərəliliyinə dünyanın ən böyük banklarından olan Amerikanın JPMorgan bankının analitikləri də inanmır.
Onların fikrincə, kartel bazara psixoloji dəstək məqsədi ilə neft hasilatının azaldılması barədə qərar qəbul edə bilər. Lakin bu cür addım da bazara müsbət təsir edə bilməz.
"Əksinə neft hasilatının növbəti dəfə azaldılması o deməkdir ki, istehsalçı ölkələr neftə olan tələbatın azalmasını gözləməkdə davam edəcəklər", - bankın analitiklərinin məruzəsində deyilir.
Digər tərəfdən ekspertlər hesab edir ki, OPEK-in əsas üzv dövlətləri istehlakçıların məhdudlaşmasını istəmir, eyni zamanda dünyanın qalan ölkələri öz iqtisadiyyatlarını stimullaşdırmağa çalışır. Bundan əlavə, Səudiyyə Ərəbistanı tərəfindən neft hasilatının azaldılması istiqamətində işarələrin olmaması ilə tələbatın azaldılması şəraitində neftin qiymətləri aşağı düşəcək.
OPEK-in növbəti iclası gözlənilərkən dünya bazarlarında neft bahalaşıb. Cümə axşamı Nyu-Yorkun əmtəə birjasının nəticələrinə əsasən, WTI üzrə aprel fyuçerslərinin qiyməti 4,7 dollar artaraq 47,03 dollar təşkil edib. London birjasının Brent üzrə aprel ayında neft fyuçerslərinin qiyməti 3,69 dollar qalxaraq bir barel üçün 45,09 dollar təşkil edib.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]