Azərbaycan, Baku, 02 aprel / " Trend news ", müxbir D.Xatınoğlu, R.Agayev/ İranın uranın zənginləşdirilməsi planına dair BMT Təhlükəsizlik Şurasının (TŞ) daimi üzvləri ilə müzakirədən boyun qaçırması ölkə əleyhinə daha sərt sanksiyaların qəbulu ilə nəticələnəcək. "İranın "5+1 ölkələri" ilə müzakirədən imtina etməsi gərgin nəticələrə səbəb olacaq" - deyə rusiyalı ekspert Vladimir Yevseyev Trend a bildirib.
Rusiyanın BMT-dəki nümayəndəsi Vitali Çurkin martın 31-də verdiyi açıqlamada bildirib ki, İran "5+1 ölkələri" ilə (BMT TŞ-nin daimi üzvləri) müzakirələri dayandırmamalıdır. Onun fikrincə, İranın nüvə planına dair yaranmış narahatlıq və problemlərin yeganə həll yolu müzakirələrdir. Çurkin əlavə edib ki, İranın müzakirələrə qarşı mənfi mövqe tutması mənfi nəticələr doğura bilər.
"Tehran rəhbərliyinin "5+1 ölkələri" ilə əməkdaşlığı dayandırmaq haqqında qəbul etdiyi qərar düzgün deyil" - deyə Rusiya Elmlər Akademiyasının (REA) Rəyasət Heyətinin analitik şöbəsinin baş eksperti Yevseyev bildirib. O əmindir ki, bu ölkələr əslində dünyada aparıcı dövlətlərdir və çox böyük imkanlara malik olduqları üçün onlar sadə iranlıların həyatlarını çox şeydə asanlaşdıra bilərlər.
Yevseyev hesab edir ki, əgər hansısa nəticələrdən danışsaq, təbii ki, heç kim "5+1 ölkələri"nin İranın nüvə problemini hərb yolu ilə həll edəcəyini düşünmür. Lakin onun sözlərinə görə, o da aydındır ki, sanksiyalar ardıcıl olaraq artılır və İrana seçim təqdim edilir - uranın zənginləşdirilməsindən plutoniumun zənginləşdirilməsinə "keçmək" və atomdan dinc məqsədlərlə istifadə ilə bağlı suveren hüququnu saxlamaqla öz ölkəsinə qarşı münasibətdə sanksiyalar rejimini yumşaltmaq.
Lakin rusiyalı ekspertin rəyinə görə, bu seçimi MAQATE deyil, məhz "5+1 ölkələri" edə bilər. Belə ki, MAQATE real olaraq hər hansı bir güzəşt vermək imkanına malik deyil. "Lakin təəssüf ki, İran tərəfi öz mövqeyində təkid edir və əgər bu mövqe sürərsə, o zaman yeni sanksiyalar istisna edilmir və bu sanksiyalar artıq yayda qəbul edilə bilər" - deyə Yevseyev bildirib. Çünki o, güzəşt məsələsində Əhmədi Nejaddan daha meyllidir. "Bu artıq özlüyündə beynəlxalq ictimaiyyətin İranın uranın zənginləşdirilməsi üzrə işlər aparmasına qarşı vahid cəbhədə çıxış etməsinin bilavasitə nəticəsidir" -deyə Yevseyev bildirib.
Iran Milli Məclisinin sabiq deputatı və nüvə məsələləri üzrə ekspert Əhməd Şirzad isə telefonla Tehrandan Trend a bildirib ki, İran nüvə məsələsində "5+1 ölkələri" ilə daha mülayim davranmalıdır. "BMT TŞ-nin İranın nüvə planına dair növbəti sanksiyaları daha sərt olacaq və bu cür sanksiyalar ölkədə təhlükənin və iqtisadi böhranın yaranması ilə nəticələnəcək. İranın uranı zənginləşdirməsinə ehtiyacı yoxdur. Lazımsız bir plan səbəbindən ölkənin təcrid olunması düzgün siyasət deyil. Rəsmi Tehran nüvə planına dair narahatlıqlara etinasız yanaşmamalıdır" - deyə Şirzad bildirib. Onun fikrincə, İrana qarşı növbəti sanksiyalarda İranın neft sənayesinə embarqa qoyula bilər.
Digər İran eksperti, Britaniyanın Yurosevik (Yurosevik) Tədqiqat Fondunun sədi Piruz Müctəhidzadə fevralın 1-də "Trend New"a açıqlamasında bildirib ki, Qərb İranla müzakirələrində şəffaflığa əməl etməyib. Onun fikrincə, İranı uranın zənginləşdirilməsini dayandırmağa məcbur etmək nəticəsiz addımdır. "İrana maraqlı və cəlbedici təşəbbüslər və təkliflər verilməlidir. Həmçinin, öncə İranla müzakirələrin mahiyyətini aydınlaşdırmalıdırlar. İrana hansısa zor tətbiq etmək məqsədi ilə atılan addımlar yəqin ki, müsbət nəticə verməyəcək. İran isə öz növbəsində "5+1 ölkələri" ilə müzakirələri dayandırmamalıdır. Bu addım böyük problemlərlə nəticələnə bilər" - Müctəhidzadə bildirb.
BMT TŞ İrandan uranın zınginləşdirilməsinin dayandırılmasını tələb edir. Qərb, xüsusilə Amerika İranın dinc məqsədlər üçün nüvə planını davam etdirməsinə şübhə ilə yanaşırlar. İran isə, nüvə planını elektrik enerji istehsalı üçün həyata keçirdiyini bildirərək, bu planlarının hər hansı bir hərbi məqsəd daşımadığını bəyan edib.
"5+1 ölkələri"nə Rusiya, Çin, Amerika, Fransa, Böyük Britaniya + Almaniya daxildir.