Azərbaycan, Bakı, 06 iyun/ Trend , müxbir E.Tariverdiyeva, R.Hafizoğlu/ Fələstin administrasiyasının prezidenti Mahmud Abbasın Həmas hərəkatı ilə sülhə çağırışı, ola bilsin ki, Fələstin-İsrail münaqişəsinin dinc nizamlanması üçün yeganə yoldur. "Aparıcı fələstin qüvvələri arasında sülh sazişinin qəbul edilməsindən sonra, nəhayət, uzun illər ərzində toplanmış çox sayda problem həll olunacaq və ola bilsin ki, regionda çoxdan gözlənilən sülh yaranacaq", - Həmasın mətbuat katibi Sami Əbu Zühri bildirib.
Fələstin administrasiyasının prezidenti Mahmud Abbas Həmas İslam Müqaviməti Təşkilatını sülh sazişinə çağırıb. Bu barədə cümə axşamı Əl-Cəzirə telekanalı məlumat verib. Uzun müddət Abbas Həmasla danışıqlara razılaşmayaraq, təşkilatı Qəzzə zolağında hakimiyyəti qanunsuz zəbt etməkdə günahlandırırdı.
"Həmas hərəkatı Abbasın sülh sazişi haqqında çağırışını yüksək qiymətləndirib", - Həmasın mətbuat katibi Əbu Zühri cümə axşamı telefonla Qəzzədən Trend -a bildirib.
"Mahmud Abbasın sülh danışıqlarına hazır olması hər iki tərəfin uzun illər davam edən səylərinin nəticəsidir", - Əbu Zühri bildirib. Mətbuat katibinin rəyinə görə, Abbas Həmas ilə sülh danışıqlarına razılıq verərək, ABŞ-a və İsrailin bütün tərəfdarlarına fələstinlilərin onların qaydaları ilə hərəkət etməyəcəklərinə işarə edib. "Düşünürəm ki, sülh sazişi uğurlu və uzunmüddətli olacaq", - Əbu Zühri bildirib.
"Prezident Abbas anlayıb ki, İsrail Fələstində hərtərəfli dinc nizamlanma üzrə xoşməramlı ruhda danışıqlarda maraqlı deyil və Buş adminstrasiyası Ağ Evdə olduğu müddət bitənədək - 2009-cu ilin yanvarınadək İsraillə yanaşı dayancaq", - İllinoys Universitetinin (ABŞ) politoloqu Frensis Boyl (Francis Boyle) hesab edir.
Onun sözlərinə görə, ABŞ-ın İsraili dəstəkləmək haqqında sonuncu açıq çıxışlarından sonra, Makkeyn və Obamanın fələstinlilərə, Buşa nisbətən daha yaxşı yanaşacaqlarını gözləmək lazım deyil. Politoloqun sözlərinə görə, prezident Abbasın dinc nizamlamaya dair təşəbbüsü İsrail və Amerika tərəfindən qəti olaraq rədd edildiyi üçün, Abbas belə fikrə gəlib ki, ən yaxşı alternativ fələstin müqavimətinin bütün elementlərinin iştirakı ilə Müvəqqəti milli birlik hökumətinin yaradılmasına qayıtmaqdır.
" Son iki on ildə Yaxın Şərq sülh prosesində iştirak etməyimə əsaslanıb deyə bilərəm ki, İsrail heç zaman fələstinlilərlə sülh danışıqları aparmaq arzusunda olduğunu nümayiş etdirməyib", - Boyl bildirib. O hesab edir ki, hazırda Müvəqqəti milli birlik hökumətinin işinin və səmərəliliyinin bərpası zəruridir. Bu hökumət İsrailin müstəmləkə hərbi işğalına qarşı hərtəfərli siyasi, diplomatik, iqtisadi və hərbi müqavimət imkanı yarada bilər.
"İndi İsrailin Birləşmiş Ştatlar və Avropanın dəstəyi ilə Qəzzə zolağını blokadada saxlamasını dayandırmaq üçün, bütün fələstinlilərin Müvəqqəti milli birlik hökumətində birləşməsi çox lazımdır", - ekspert əlavə edib.
Amerikalı ekspert Qavdat Bahqat (Gawdat Bahqat) hesab edir ki, Fələstin administrasiyası və Həmas arasında ideoloji və siyasi fikir ayrılıqlarına baxmayaraq, Abbas ən azından iki səbəbə görə onlarla danışıqlar aparmağa üstünlük verir.
"Əvvəla, Abbas, Fələstin lideri kimi, bütün fələstinliləri öz rəhbərliyi altında birləşdirməyi istərdi", - Pensilvaniya univeristetinin Yaxın Şərq Mərkəzinin direktoru Bahqat cümə axşamı elektron poçt vasitəsilə Trend -a bildirib. Onun rəyinə görə, siyasi yönümündən asılı olmayaraq, bütün Fələstin liderlərinin fələstinlilər arasında birliyi möhkəmləndirməyi istəmələrinə şübhə etmək üçün heç bir əsas yoxdur. "İkincisi, Abbas və onun administrasiyası İsrail hökuməti ilə çox vacib danışıqlarda iştirak edirlər", - ekspert əlavə edib.
Bahqat hesab edir ki, Buş administrasiyası dəfələrlə özünün israillilər və fələstinlilər arasında sülh sazişi bağlanılmasına can atmasını bəyan edib ki, prezident Buş Ağ Evi tərk edənədək bunun həyata keçəcəyi ehtimalı azdır. "Həmasla saziş İsrail hökuməti və Buş administrasiyası ilə danışıqlarda Abbasın mövqeyini nəzərəçarpacaq dərəcədə möhkəmləndirəcək", - politoloq yazır.
Fələstinin "MAAN" informasiya agentliyinin direktoru Nasir Lahham hesab edir ki, Mahmud Abbasın Həmasla sülh danışıqlarına razılaşması son vaxtlarda hər iki tərəfin ən böyük nailiyyətidir. "Artıq çoxdandır ki, fələstinlilərin belə bir sülh sazişinə ehtiyacı var", - Lahham cümə günü telefonla Ramallahdan Trend -a bildirib.
Lahhamın rəyinə görə, Abbas çox ağıllı siyasətçidir və lazım gələndə, necə bəyanat verməyi bilir. "Mahmud Abbasın Həmasla sülh sazişinə hazır olması barədə bəyanatı ABŞ prezidentiliyinə namizəd Barak Obamanın Qüdsün İsrailin bölünməz paytaxtı olması barədə bəyanatından sonra edilib", - ekspert əlavə edib.
HƏMAS təşkilatı şeyx Əhməd Yasin tərəfindən 1987-ci il dekabrın 14-də, Qəzzə şəhərində, "Müsəlman qardaşları" təşkilatının bir hissəsi kimi yaranıb. Hərəkatın elan edilmiş məqsədi "İordandan Aralıq dənizidək", yəni hazırda Qəzzə zolağı, İordan çayının qərb sahili və İsrail dövlətinin daxil olduğu ərazidə müstəqil Fələstin islam dövlətinin yaradılmasıdır.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]