...

Tezliklə İrana qarşı sanksiyalar daha da sərtləşdiriləcək - ekspertlər

Siyasət Materials 2 Avqust 2008 14:16 (UTC +04:00)

İran, Tehran, 02 avqust / Trend , müxbir R.Azadbəxş, T.Cəfərov/ Qərbin İrana uranı zənginləşdirmə proqramını dayandırmaq üçün verdiyi fürsətin sona çatması və rəsmi Tehranın bu tələbə müsbət cavab verməməsi, ekspertlərin fikrincə, bu ölkə əleyhinə yeni iqtisadi sanksiyaların tətbiqi ilə nəticələnək. "Avropa çalışır ki, tezliklə İrana qarşı BMT Təhlükəsizlik Şurasının sanksiyalarından daha sərt digər iqtisadi sanksiyalar tətbiq etsin", - deyə İran Ticarət Nazirliyinin adının çəkilməsini istəməyən nüməyəndəsi Trend -a bildirib.

AFP agentliyinin iyulun 31-də yaydığı məlumata əsasən, Avropa Birliyinə üzv ölkələr İranın uranı zənginləşdirilmə proqramını dayandırmaq üçün yeni sanksiyaların icrasını müzakirə edib. Adı çəkilməyən diplomatın Fransa agentliyinə verdiyi məlumata görə, bu iclasda BMT Təhlükəsizlik Şurasının (TŞ) İrana qarşı qəbul etdiyi 1803 saylı Qətnamənin icrası və Avropa Birliyinin bu Qətnamədən kənar daha sərt iqtisadi sanksiyalar tətbiq etməsi üzrə ilkin razılıqlar əldə olunub.

İran Ticarət Nazirliyinin rəsmisi bildirir ki, bəzi avropalı rəsmilərin son söylədiklərinə əsasən, eləcə də İranın Milli Bankına qarşı öncədən qoyulmuş sanksiyaları nəzərə alsaq, Avropa Birliyinin İranın bank sisteminə qarşı sərt sanksiyalar tətbiq edəcəyi ehtimal oluna bilər.

"Bundan əlavə, sanksiyalar İranın neft və qaz sənayesinə, dəniz daşımalarına, hava və yerüstü nəqliyyat vasitələrinin giriş-çıxışlarının yoxlanılmasına, neft və neft məhsullarının idxal və ixracına nəzarətin gücləndirilməsinə də aid ola bilər", - deyə İran rəsmisi bildirib.

Fransada fəaliyyət göstərən İran Tədqiqatçılar Assosiasiyasının sədri Hüseyn Lacevərdi isə hesab edir ki, TŞ-in 1803 saylı Qətnaməsini Çin və Rusiyanın dəstəkləməsinə baxmayaraq, Avropa Birliyi Qətnamədəki sanksiyaların bütün bəndlərini bu iki ölkənin İrana qarşı yumşaq mövqeyinə görə icra etməyib.

İran bu gün uranın zənginləşdirilməsi proqramı ilə bağlı Qərbə cavab verməlidir. Avropa Birliyinin nümayəndələrinin çərşənbə axşamı keçirdiyi iclas İrana qarşı sanksiyaların Amerika konqresinin iki həftə öncə təsdiqlədiyi sanksiyalarla birgə daha da sərtləşməsini nəzərdə tutur.

"Avropa Birliyi istəyir ki, 1803 saylı Qətnaməsindəki bəzi şirkətlərə qarşı olan sanksiyaları ümumiləşdirib, bütövlükdə İranın bütün sərhədlərindən bu ölkəyə girib-çıxan gəmi, qatar, avtomobil və hava yüklərinin yoxlanılmasını həyata keçirsin", - deyə Lacevərdi telefonla Parisdən bildirib.

Avropa Birliyi hazırkı şəraitdə belə qənaətə gəlib ki, İrana qarşı sanksiyaları rəsmiləşdirsin və həyata keçirsin.

Sanksiyaların təsirinə görə İran rəsmisi hesab edir ki, bu növ sanksiyalar İran üçün yeni deyil və İranın həmişə belə sanksiyaların müqabilində yeni proqramları olacaq.

Bundan əlavə, İrana qarşı sanksiyaların təsdiqi və icrası məsələsində birlik nümayiş etdirmək o qədər də asan olmayacaq. Beynəlxalq ictimaiyyətin sanksiyaların icrasına dair birgə razılığa gəlməməsi, eləcə də Rusiya, Çin, Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinin sanksiyalara qarşı çıxması Avropa ölkələrini İran ilə ticarət əlaqələrini və İrana qoyulan investisiyaların miqdarını azaltmağa gətirib çıxara bilər.

Lakin Lacevərdi bu sanksiyaların İranın iqtisadiyyatında təsiri haqda başqa cür düşünür. Onun sözlərinə görə, İran İslam Respublikasının qərblə razılaşmaqdan başqa çarəsi yoxdur. Bunu İran rəsmiləri də çox gözəl bilir.

İranın ali dini rəhbəri Əli Xameneinin çərşənbə axşamı dediyi sözlər İranın nüvə məsələsi ilə əlaqədar mövqeyini konkret şəkildə əks etdirir. Bu mənada hamı bilir ki, əgər İran uranın zənginləşdirilməsi proqramından əl çəkməklə razılaşsa bütün qazanclarını itirəcək. Necə ki, Xamenei də bildirib, əgər biz bir addım geri çəkilsək, hər şeyi uduzmuş olacağıq.

Qərb, xüsusilə də Amerika rəsmi Tehranın nüvə silahı əldə etmək niyyətində olduğundan şübhələnir. İndiyədək BMT TŞ İranın nüvə proqramına dair bu ölkəyə qarşı üç iqtisadi sanksiya tətbiq edib. İran tərəfi dəfələrlə bu ittihamları rədd edib və dinc məqsədli nüvə enerjisi istehsalına çalışdığını bildirib.

Lacevərdinin fikrincə, iqtisadi sanksiyalar İranın daxilində böyük fəsadlar törədib və hakimiyyət narazı xalqın üsyanından çəkinir. "Əslində, Qərb İrana qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalardan müəyyən nəticələr əldə edə bilib", - deyə o bildirib.

Xəbər lenti

Xəbər lenti