Azərbaycan, Bakı, 17 fevral / Trend , müxbir Ü.Sadıqova/ Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrovun Fələstin muxtariyyətinə və İsrailə səfəri vasitəçilərlə əməkdaşlıq çərçivəsində Yaxın Şərqdə sülhün əldə olunmasına kömək edə bilər. Amma Rusiya sülhün tezləşdirilməsinə yeni töfhə verə bilməyəcək.
"Qəzzadakı müharibədən sonra, Yaxın Şərqin (münaqişənin həllində) bütün tərəflərin köməyinə xüsusilə ehtiyacı var", - Trend -a Qahirədən telefonla "Əl-Əhram" Misir qəzetinin siyasi icmalçısı Başşer Abdel Fatah deyib. Ancaq Rusiya (sülh porsesinə) yeni bir şey gətirə bilməyəcək, çünki regiondakı problemlər ABŞ və Aİ ilə bağlıdır.
Lavrovun Fələstin muxtariyyətinə və İsrailə səfərinin əsas məqsədi, bu ilin ortalarında Moskvada keçiriləcək Yaxın Şərqdə sülhə həsr olunmuş konfransa hazırlığa başlamaqdır. RF XİN rəhbərinin səfər coğrafiyasında Misir, Bəhreyn və Oman da yer tutur.
İndiyə qədər bu tədbirin həyata keçirilməsinə maneə bu cür forumda iştirak etməyə razı olub-olmadıqları haqda birbaşa sualdan müxtəlif üzürlü bəhanələrlə yayınan israillilərin soyuq mövqeyi olub.
"Moskva bütün ərəb dünyası və regional dövlətlərin iştirakı ilə beynəlxalq konfrans təşkil etmək niyyətindədir", - RF XİN rəhbəri İsrail prezidenti Şimon Pereslə danışıqlardan sonra bildirib. İsrail sülh prosesinin vacib iştirakçısı kimi bu konfransa dəvət olunacaq.
Rusiya dekabrda Fransanın konfransı Parisdə təşkil etmək istəyini bildirməsindən sonra sülh konfransını Moskvada keçirmək niyyəti üzərində daha çox israr etdi.
"Sarkozinin təşəbbüsünə cavab olaraq Rusiya Moskvadakı konfransa dəstək haqda maddənin yanvarın 9-dakı BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnaməsinə daxil etməyə nail olub və uğuru möhkəmlətmək üçün RF XİN rəhbəri vaxt imkan verən kimi Yaxın Şərqə yollanıb", - rus qəzeti "Kommersant" yazır.
"Lavrovun səfəri Yaxın Şərq probleminin həllində Moskvanın rolunun genişləndirilməsinə yardımçı ola bilər. Rusiya ərəb dünyasındakı rolunu canlandırmağa çalışır. Bununla o, başqa ölkələrə Moskvanın regionun probleminin həllinə öz töhfəsini verə biləcəyini xatırlatmaq istəyir", - Abdel Fatah deyib.
"Rusiyanın rolunun canlanması Yaxın Şərq probleminin həllinə xeyir verə bilər. Bu həm də Rusiyanın daxili maraqlarına cavab verir", - Abdel Fatah bildirib.
Rusiya regionda bütün sərhədlərin açılması və hər iki tərəfdən zorakılığın dayandırılmasını nəzərdə tutan İsrail və Fələstin HƏMAS hərəkatı arasında "Misir təşəbbüsü" əsasında sülh müqaviləsinin imzalanması tərəfindən çıxış edir. "Yaxın Şərq dördlüyü"nün üzvü kimi Rusiya fələstin-israil münaqişəsində neytral vasitəçi kimi çıxış edir. Buna görə də, ərəb dünyası və İsrailin Moskva ilə münasibətləri eyni səviyyədə davam edir.
"Ancaq Sergey Lavrov İsrailə səfərlə çox tələsib, - israilli politoloq Beni Briskin belə hesab edir", - "Kommersant" qəzeti yazır.
"Səfər üçün bu qədər uyğun olmayan vaxt təsəvvür etmək mümkün deyil, çünki İsraildə seçkilər keçirilib və yeni hökümətin heyəti hələ formalaşdırılmayıb", - Briskin hesab edir.
Ancaq Yaxın Şərq institutunun başçısı Yevgeni Satanovski hesab edir ki, Moskvadakı konfransa münasibət koalisiya hökümətinin və Baş nazirinin partiya mənsubiyyətindən asılı deyildir", - "Kommersant" qəzeti yazır.
İsrailin əsas qarşıduran tərəfləri başda Sipi Livni olmaqla "Kadima" iqtidar partiyası ilə sabiq Baş nazir Benyamin Netanyahunun rəhbərlik etdiyi sağçı "Likud" partiyasıdır.
İsrailin höküməti formalaşdırılmayıbsa belə, Rusiyanın İsrailin bütün siyasi qüvvələrindən eyni uzaqlıqda qərarlaşmasını nümayiş etdirmək imkanı var", - Satanovski hesab edir.
"Amma Yaxın Şərqdəki rolu bərpa olunsa belə, Rusiya ABŞ və Aİ-ni birinci plandan sıxışdıra bilməyəcək", - misirli analitik Abdel Fatah hesab edir.
"ABŞ-nın münaqişənin həllində İsrailə təzyiq etmək imkanı var. Rusiyanın belə imkanı yoxdur", - Abdel Fatah bildirib.
ABŞ-nın Yaxın Şərqdə siyasi, Avropanın isə iqtisadi nüfuza malik olduğu bir zamanda Rusiyaya üçüncü planda rol verilir.
"Hələ ki, Rusiya (Fələstin-İsrail) münaqişənin həllinə Vaşinqton və Aİ-dən çox şey gətirmək gücündə deyil", - Abdel Fatah əlavə edib..
Qərb ölkələrindən fərqli olaraq Rusiyanın Yaxın Şərqdəki marağı neft yox, təhlükəsizlik və sabitlikdir.
RF XİN rəhbərinin məruzəsində deyilir ki, Rusiya Yaxın Şərqin münaqişələr, terrorizm mənbəyinə çevrilməsini və regionun kütləvi qırğın silahının yayılmasında yardımçı olmağa məcbur edilməsini istəmir. Bu birbaşa Rusiyanın təhlükəsizliyi ilə bağlıdır və beynəlxalq duruma mənfi təsir edir.
Rusiyanın İslam dünyası ilə əməkdaşlığının genişləndirilməsi prosesi, sabiq prezident Vladimir Putinin təşəbbüsü ilə Rusiyanın İslam Konfransı Təşkilatına müşahidəçi rolunda qəbul edilməsindən sonra xüsusilə fəallaşıb.