Rufiz Hafizoğlu, Trend-in Ərəb xəbərlər xidmətinin rəhbəri
Bağdad rəsmiləri müharibənin sona çatmasını söyləsələr də, son zamanlar ölkədə baş verən siyasi gərginlik İraqın yeni dəyişikliklərin astanasında olduğunu və ölkənin parçalanmaya sürükləndiyini söyləməyə əsas verir.
İraqda baş verən hadisələrin isə qonşu ölkələrə, xüsusən də Türkiyəyə təsir edəcəyi istisna deyil. Sünni vitse-prezident, Türkiyənin ən yaxın siyasi müttəfiqi hesab edilən Tariq Əl-Haşiminin siyasi arenadan uzaqlaşdırılması, Nuri Əl-Maliki hökumətinə heç bir alternativin olmaması Bağdadın siyasi gələcəyinin bundan sonra tam şəkildə İrandan asılı olacağını göstərir.
Tariq Əl-Haşiminin həbsinə verilən order ilk baxışdan elə bir mahiyyət kəsb etməsə də, diqqətdən qaçan, lakin bir o qədər də önəmli məqamlar var. Bunlardan biri Haşiminin İraqın şimalındakı kürd administrasiyasının ərazisində olması, hələ də məhkəməyə çıxarılmaması faktı və administrasiyanın Haşimini təslim etməyəcəklərini bəyan etməsidir.
Hətta Baş nazir Nuri Əl-Malikinin vitse-prezidentin qaytarılması tələbinə qarşı ölkə Prezidenti Cəlal Talabani "Haşimi mənim qonağımdır, o uyğun görüldüyü zaman və uyğun vaxtda İraq daxilində məhkəməyə çıxacaq", - deyə bildirdi.
Əslində Haşiminin siyasi arenadan uzaqlaşdırılması İran və Maliki hökumətinin maraqlarına xidmət etməklə yanaşı, kürd administrasiyasının da maraqlarına zidd deyil.
Məhz bu səbəbdən Kürdüstan dövlətinin yaradılmasının qəti əleyhdarı olan Haşiminin kürd administrasiyasında sığınacaq tapmasının təsadüfü olmadığını görmək olar.
Artıq Ankaranın regionda real güc olmaq iddiası sirr deyil və o, bu yolun qismən də olsa İraqdan keçdiyini yaxşı bilir. Digər bir tərəfdən, Səddam Hüseyn rejiminin devrilməsindən sonra ölkədə müstəqil siyasət yürüdə biləcək hakimiyyət olmayacağı və İranın Bağdadda artan təsiri, İraqda baş verən hadisələri yaxından izləyən Ankaranın diqqətindən qaça bilməzdi.
Buna görə də, Ankara nəyin bahasına olursa olsun, bu və ya digər şəkildə regionda ciddi başağrısına çevrilən, zaman-zaman xarici qüvvələrin siyasi maraqları üçün istifadə edilən PKK terror təşkilatını məhv etməli, lakin bununla yanaşı, kürd problemini tez bir zamanda həll etməlidir.
PKK terror təşkilatına qarşı üçtərəfli - Türkiyə, ABŞ və kürd administrasiyası arasında mexanizm qurulsa da, bu hələ də öz effektini verməyib. Hətta Türkiyə Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının rəisi Necdet Özel ölkə mediasına verdiyi açıqlamada kürd administrasiyasının bu məsələyə dəstək vermədiyini bildirib.
Tehran və Ankaranın PKK-ya qarşı birgə hava hücumları təşkil etməsi məsələsinə gəlincə isə, Özel belə bir razılaşmanın mövcud olmadığını bildirib.
Dolayı yolla Ankara PKK probleminin həllində İraqın şimalındakı kürd administrasiyasınınrolunun əvəzsiz olduğunu qəbul edir.
Baş verən hadisələrin fonunda isə Türkiyədə PKK terror təşkilatının məhvinə və kürd probleminin həllinə yönəlik ciddi addımlar atılmaqdadır. Türkiyə Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının rəisi Necdet Özel ölkə mediasına verdiyi başqa bir açıqlamada PKK-nı məhv edəcəkləri barədə bəyanat verdi.
Türkiyədə kürd probleminin həllinə gəlincə, son zamanlar yenidən gündəmə gələn yeni konstitusiyanın hazırlanması məsələsini digər problemlərlə yanaşı, kürd probleminin həllinə yönəlmiş addım kimi qəbul etmək olar. Lakin Ankaranın kürd probleminin həllinə yönəlik addımları PKK terror təşkilatı tərəfindən heç də birmənalı olaraq yaxşı qarşılanmadı. Belə ki, təşkilatın səhra komandirlərindən olan Sərbaz Pəri "əl -Cəzirə"yə verdiyi açıqlamada, Türkiyədə qəbul ediləcək yeni konstitusiyanın kürd probleminin həllinə yönəlmiş olduğunu qeyd etsə də, Ərdoğan hökumətinin siyasi oyun oynadığını bildirib.
Hadisələri diqqətlə izlədikdə Ankara ilə İraqın şimalındakı kürd administrasiyası arasında tam müstəqil Kürdüstan dövlətinin yaradılması haqqında razılaşmanın olduğunu ehtimal etmək olur.
Ən maraqlı məqam isə bu gün hakim Ədalət və İnkişaf (AKP) Partiyasından olan millət vəkili Cuma İçtenin Kürdüstan dövləti haqqında verdiyi açıqlama oldu.
Millət vəkili "Türkiyə olaraq İraqın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyirik. Əgər İraqda bundan sonra da qan töküləcəksə, Ankara buna qarşı olmalı deyil, əksinə bu dövlətin yaranmasına dəstək verməlidir", - deyə bildirdi.
Maraqlıdır, görəsən, Türkiyə sərhədlərində müstəqil Kürdüstan dövlətinin yaradılması Ankaranın maraqlarına xidmət edirmi?
İlk baxışdan, bu dövlətin Ankaranın maraqlarına xidmət etmədiyi düşünülsə də, əslində Türkiyə bu kartdan yetərincə faydalanacaq.
Belə ki, İraqın şimalında müstəqil Kürdüstanın yaradılması ilə Türkiyədə yaşayan separatçı kürdlərin ölkə ərazisində müstəqil dövlət yaratmaq istəklərinin qarşısının alınacağı ehtimal edilir. Çünki Ankara "hər bir millət öz müqəddəratını həll edə bilər" prinsipinə əsaslanaraq, Türkiyə ərazisində ikinci kürd dövlətinin yaradılmasına imkan verməyəcək.
Baş verənlər onu söyləməyə əsas verir ki, Ankara regionda İranın artan təsirinin qarşısını almaq üçün və Türkiyə dövlətinin bütövlüyünü qorumaq məqsədilə İraqın şimalında kürd dövlətinin yaradılması istiqamətində ciddi addımlar atacaq.