Azərbaycan, Bakı, 24 dekabr/ Trend , müxbir İ.Xəlilova/ SOCAR şirkəti (Azərbaycanın Dövlət Neft Şirkəti) 2008-ci ilin yanvar - noyabrında neftin müqavilə (ixrac) və dövlətdaxili topdansatış qiyməti arasındakı fərqdən ölkənin dövlət büdcəsinə 178 801 min manat ödəyib,- Vergilər Nazirliyindən çərşənbə günü bildiriblər. Büdcə proqnozuna düzəlişlər çərçivəsində tətbiq edilmiş yeni mexanizmə əsasən, SOCAR bu fərqdən əldə edilən vəsaitin 30 faizini xəzinəyə ödəyir. Bunadək hesablamalar 25 faiz səviyyəsində aparılıb.
Bu xətt üzrə dövlət büdcəsinə noyabrda 1719 min manat, oktyabrda - 5132,5 min manat, sentyabrda 40390,6 min, avqustda - 11 907,1 min manat, iyulda - 4007,1 min manat vəsait daxil olub.
Maliyyə Nazirliyində nisbətin dəyişdirilməsini neftdən gələn gəlirlərin artması ilə bağlayırlar. Lakin noyabrda daxilolmaların xeyli azalması "qara qızılın" dünya qiymətləri ilə izah olunur.
Aparıcı istehlakçı ölkələr - ABŞ, Çin, Yaponiya və digərlərində tələbatın azalması fonunda, ilin əvvəlindən neftin qiyməti təxminən 60 faiz və bir barelə görə rekord 147 dollar həddinə çatmış iyuldan təxminən 73 faiz azalıb.
Azərbaycanın dövlət büdcəsində qiymət həddi 70 dolları ötdükdə (əvvəllər büdcə göstəriciləri 50 dollar qiymət üzrə hesablanırdı) neftdən gələn gəlirlərin 75 faizini Dövlət Neft Fonduna (ARDNF) vermək nəzərdə tutulur. 2008 -ci ilədək hesablamalar zamanı neftin 40 dollardan 50 dollaradək qiyməti əsas götürülürdü. Bu halda əlavə daxilolmaların 50 faizi ARDNF-a verilirdi.
Dünya bazarlarında neft qiymətlərinin münasib konyukturası ilə əlaqədar, 2008 - ci ildə Azərbaycanın neft gəlirlərinin xüsusi çəkisi artıb ki, bu da ölkənin dövlət büdcəsinə daxilolmaların da artmasına gətirib. Bu, düzəlişlər edilmiş büdcə proqnozlarında da öz əksini tapıb. Bu proqnozlara əsasən, cari ildə neft sektoru ölkənin dövlət büdcəsinə 6,7 mlrd. manat məbləğində (Dövlət Neft Fondundan 3,8 mlrd. manat həcmində transfertlər nəzərə alınmaqla) daxilolmaları təmin etməlidir ki, bu da ümumi büdcə gəlirlərinin 63,9 faizini təşkil edir. Lakin bu hesablamalar zamanı neftin ixracının azalmasına səbəb olan Gürcüstandakı hadisələr və Bakı-Tbilisi-Ceyahanın Türkiyə hissəsindəki partlayış nəzərə alınmayıb. Buna baxmayaraq, dövlət büdcəsinin mədaxil hissəsi proqnozları qabaqlamaqla yerinə yetirilir. Belə ki, ilin yekunları üzər neft sektorundan gözlənilən daxilolmaların alınmasına ümid etmək olar.
Dekabrın 24 - nə olan cari mübadilə məzənəsi -- 0,8022 AZN/USD.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]