Azərbaycan, Bakı, 01 avqust / Trend , müxbir E.İsmayılov /
Bu il ARDNŞ (Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti) "Kalmaz" yeraltı qaz anbarının geoloji quruluşunun dəqiqləşdirilməsi və mümkün əlavə həcmlərin müəyyən edilməsi məqsədilə üçölçülü geofiziki tədqiqat işlərinə başlamağı planlaşdırır. Bu barədə ARDNŞ-dəki vəziyyətlə tanış olan mənbədən cümə günü bildirilib.
"Kalmaz" qaz anbarının genişləndirilməsi üçün əlavə həcmlərin müəyyən edilməsi məqsədilə 3D tədqiqatlarının bu ildə başlanması mümkündür", - mənbə bildirib. İşlərə başlamağın mümkün vaxtını mənbə bildirməyib.
"Kalmaz" qaz anbarının genişləndirilmə imkanlarının müəyyən edilməsi məqsədilə sahədə mütləq geofiziki tədqiqatlar həyata keçirilməlidir", - deyə mənbədən bildirilib.
Hazırda qaz anbarının layihə üzrə aktiv gücü 1,2 milyard kubmetr təşkil edir, lakin texniki olaraq bura 600-650 kubmetrə kimi qaz doldurmaq olar. Qaz anbarında layihə gücünə nail olmaq üçün quyularda müəyyən geofiziki işlərin həyata keçirilməsi vacibdir, eyni zamanda yerüstü tikililərin də əvəzlənməsi həyata keçirilməlidir. Bunların hamısını birlikdə həyata keçirmək lazımdər, belə ki, bu texnoloji proseslər bir-birilə əlaqəlidir. Bu barədə Azərbaycanın Elmi-Tədqiqat və Layihə İnstitutunun layihə işləri üzrə baş mütəxəssisi Azər Seyidov əvvəlcə bildirmişdi.
Seyidov qeyd edib ki, SSRİ dövründə Azərbaycanın iki yeraltı qaz anbarı vahid qazpaylama sisteminin bir hissəsi idi və bu sistemdən stabilliyin qorunması üçün istifadə edilirdi. Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra baza tipli "Qaradağ" və "Kalmaz" qaz anbarları "Azəri-Çıraq-Günəşli" neft-qaz yatağında dəniz yatağı blokunda hasil edilən artıq qalan qazın saxlanması (yay mövsümündə) üçün istifadə edilir. Xəzərin Azərbaycan sektorunda "Şahdəniz" dəniz qaz-kondensat yatağında hasilatı tənzimləmək mükündürsə, o zaman "AÇG"-dən hasil edilən səmt qazı neft hasilatı ilə əlaqəlidir və mütləq quruya tədarük edilməlidir.
Azərbaycanda qaz artıqları yeraltı anbarlara qaz tələbatı azaldığı yay mövsümündə doldurulur və qaza tələbatın artdığı qış mövsümündə çıxarılaraq istehlakçılara verilir.
Hazırda ARDNŞ "Qaradağ" qaz anbarının aktiv həcminin artırılmasının birinci mərhələsi çərçivəsində işlər həyata keçirir. Qaz anbarının yenidən qurulmasını iki mərhələdə həyata keçirmək nəzərdə tutulur. Birinci mərhələ aktiv həcmin hazırkı 500 milyon kubmetrdən 1,4 milyard kubmetrə kimi artırılmasını nəzərdə tutur.
ARDNŞ-nin geologiya, geofizika və yataqların işlənməsi üzrə birinci vitse prezidenti Xoşbəxt Yusifzadənin dediyi kimi, qaz anbarının genişləndirilməsinin birinci mərhələsi çərçivəsindəki işlərin 2010-cu ildə qaz doldurulması mövsümünün (mart-aprel) başlanmasına kimi tamamlanması planlaşdırılır.
Qaz anbarının genişləndirilməsinin ikinci mərhələsi çərçivəsində aktiv həcmin 2,3 milyard kubmetrə kimi artırılması planlaşdırılır.
ARDNŞ-nin NeftQazLayihə İnstitutu tərəfindən hazırlanan texniki-iqtisadi əsaslandırmaya əsasən, "Qaradağ" yeraltı qaz anbarının aktiv həcminin artırılmasının ümumi dəyəri 75 milyon manat təşkil edir.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]