Bakı. Trend:
“Crack” təhlükəsizlik zəifliyindən istifadə edərək proqramın və ya faylın dəyişdirilməsi deməkdir.
Lüğətdə “çat” mənasını verən “crack” daha çox kompüter və oyun sektorlarında görülür.
İstənilən proqramın və ya faylın təhlükəsizlik sistemindəki boşluqdan istifadə edərək, həmin fayl və ya proqramın dəyişdirilməsi cracking adlanır. Bu əməliyyatı yerinə yetirən proqramçılara "cracker"lər deyilir.
“Cracker"lər bu proseslər zamanı əsasən xüsusi hazırlanmış skript və ya proqram təminatından istifadə edirlər.
“Cracker"lər haqqında əsasən onların sındırdıqları proqramlar vasitəsilə bilirik. “Cracker"lərə müxtəlif prizmadan baxdığımızda virtual aləmin Robin Qudu kimi görünsə də, əslində virtual dünyanın və proqram təminatçılarının ən qatı düşmənləridir. “Cracker” və lisenziyasız proqram təminatının çoxalması o deməkdir ki, istifadəçilər lisenziyalı proqram təminatına tamamilə pulsuz daxil olurlar. Bu lisenziyalı proqram təminatını hazırlayan şirkətin proqram təminatı pulsuz olaraq bazara çıxarıldıqda şirkət istehsal etdiyi proqram təminatından mənfəət əldə edə bilməyəcək və ya yeni proqram təminatının yaradılması üçün kifayət qədər maliyyə vəsaitinə malik olmayacaq. Fəaliyyətləri baxımından “Cracker"lər tamamilə qanunsuz və qeyri-qanuni əməliyyatlar həyata keçirən insanlardır.
“Crack” proqramın və ya faylın təhlükəsizlik sistemindəki boşluqdan istifadə edərək proqramın və ya faylın dəyişdirilməsi kimi müəyyən edilə bilər. Hər uşaq həyatında ən azı bir dəfə oyunun orijinal olmayan versiyasını yükləməyə çalışsa da, bu fayllar ümumiyyətlə “cracking” olmadan işləmir. Əslində, “crack” adlanan bu proses sayəsində istifadəçilər heç bir problem olmadan oyunlarını idarə edə bilirlər. Yəni burada bir orijinallaşdırma işi aparılır, lakin istifadəçi oyunlarına gələn yeniləmələrdən və bu oyunların onlayn xüsusiyyətlərindən faydalana bilmir.
“Crack” Yaradıcıları
“Cracker"ləri kod qoruyucuları da adlandırmaq olar, çünki onlar işlərini dəyişdirərək proqramları dəyişirlər. Məlumdur ki, bu vəzifələri gündəlik kompüter bilikləri ilə yerinə yetirmək mümkün deyil. Ona görə də ilk növbədə bu işləri görən insanların kompüter proqramlaşdırması haqqında kifayət qədər biliyi olmalıdır.