Azərbaycan, Bakı, 27 iyun / Trend , müxbir S.İlhamqızı/ ABŞ ekspertləri hesab edirlər ki, prezidentliyə real namizəd Barak Obamanın ermənilərin Osmanlı imperiyası tərəfindən onlara qarşı törədilən "soyqırım" iddialarını dəstəkləməsi və tanınması üçün vəd verməsi seçkiqabağı kampaniyasının tərkib hissəsidir.
"Namizədlər hər zaman güclü lobbilərin dəstəyini almaq üçün çox çalışırlar, vədlər verirlər, amma bu, demokratik sistem üçün bu çox pis haldır" - deyə ABŞ-ın Türkiyə üzrə eksperti Tomas Qoltz Trend -a bildirib.
Ötən həftə ABŞ prezidentliyinə Demokratlar Partiyasından olan namizəd Obama 1915-ci ildə Osmanlı İmperiyasında baş vermiş hadisələrlə bağlı ermənilərin "soyqırım" iddialarına növbəti dəfə dəstəyini nümayiş etdirib. O, Amerika-erməni beynəlxalq komitəsi adlı quruma göndərdiyi məktubda ermənilərin mövqeyini bölüşdüyünü bildirib.
"Bu tarixi faciəni tanımalıyıq. Buş administrasiyasının bunu tanımamasının bəraəti yoxdur. Administrasiyanın mövqeyini dəyişməsi üçün səy göstərməyə davam edəcəyəm", - deyə Obama bildirib.
Qoltz hesab edir ki, Obamanın belə bəyanatlarını skandal kimi qiymətləndirir və namizədin mövqeyindən təəssüflənir. "Obama deyir ki, mənim seçki kampaniyam tər-təmiz olacaq, mənə lobbilər deyil, yalnız Amerika xalqı dəstək verəcək. Amma özü erməni lobbisindən dəstək almağa çalışır", - deyə Qoltz bildirib.
Ekspert əlavə edib ki, hər il konqresmenlər qondarma "erməni soyqırımı" məsələsini qaldırırlar, lakin Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş Azərbaycan torpaqlarının harada yerləşdiyini belə bilmirlər.
Qoltz hesab edir ki, rəsmi Vaşinqton gec-tez qondarma "erməni soyqırımı"nı tanıyacaq və bu, Türkiyə-ABŞ münasibətlərinə öz mənfi təsirini göstərəcək: "Təssüf ki, gec-tez ABŞ 1915-ci il hadisələrini "soyqırım" kimi tanıyacaq. Çünki ermənilər bu məsələdə geri çəkilmirlər və hər il bu tələblə Konqresə müraciət edirlər" - deyən ekspert əlavə edib ki, eyni vəziyyət əvvəllər Fransada, İçveçrədə və qondarma "soyqırımı" tanıyan digər ölkələrdə də yaşanıb və onlar da sonradan mövqelərini ermənilərin xeyrinə dəyişiblər.
"Çünki bu kimi qərarların qəbul olunduğu parlamentlərdə oturanlar tarixçi deyillər, amma tarixi "satın alırlar" və tarixi hadisələrdən istifadə edib siyasi qərarlar çıxarırlar. Lakin tarixi hadisələri siyasətçilər deyil, tarixçilər araşdırmalıdırlar", - deyə Qoltz bildirib.
ABŞ-Türkiyə əlaqələri üzrə digər amerikalı ekspert Maykl Cotter hesab edir ki, Obama erməni-amerikan münasibətlərində vasitəçilik edən ilk və son namizəd deyil.
Cotter də Obamanın öz seçki kampaniyasının tərkib hissəsi kimi erməni lobbisinə qondarma "soyqırım" məsələsində dəstək verməsindən təəssüfləndiyini bildirib.
Onun sözlərinə görə, ABŞ-ın prezident administrasiyasında siyasi reallıqları etiraf edirlər, lakin heç kəs ABŞ-ın 1915-ci il hadisələrini "soyqırım" kimi tanıması cəhdlərini dəstəkləmir.
"8 il əvvəl Cor Buş da seçkiqabağı kampaniyada eyni məzmunda bəyanatlar veribsə, bundan təəccüblənmirəm", - deyə ABŞ-ın Türkmənistandakı sabiq səfiri Maykl Cotter Trend -a bildirib.
Cotter əlavə edib ki, qondarm "soyqırımın" tanınması təklifi həmişə erməniləri dəstəkləyən azsaylı konqresmenlərdən gəlir, lakin onların ABŞ-ın xarici siyasətinə təsir göstərmək imkanları zəifdir.
Türkiyə hökuməti qondarma "erməni soyqırımı" iddialarını təkzib edir və rəsmi bəyanatlarda bildirilir ki, 1915-ci ildə Osmanlı İmperiyasında təhlükəsizliyin təmin edilməsi məqsədilə, orada yaşayan erməni əhalisinin bir yerdən digər yerə köçürülməsi qərarı heç bir halda "soyqırım" sayıla bilməz. Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğan 2000-ci ildən bəri Ermənistana rəsmi müraciətlərində hər iki ölkənin arxivlərinin açılması, ortaq tarixçilər qrupu yaradılaraq, 1915-ci il hadisələrinin onlar tərəfindən araşdırılmasını təklif edib. Ermənistan tərəfi indiyədək bu müraciətləri cavabsız qoyub.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan [email protected]