Azərbaycan, Bakı, 28 aprel /Trend, müxbir D.Xatınoğlu/
Hindistanın Neft Nazirliyi İrandan idxal olunan neftin pulunun Türkiyə bankları vasitəsilə ödənilməsi məsələsinə baxılacağını bildirib. Sinqapur Enerji Araşdırmaları İnstitutunun baş elmi işçisi Humən Peymani Trend-ə bildirib ki, Türkiyə bankları İran və Hindistan arasında neftin pulunun ödənilməsi üzrə yaranan problemi həll edə bilər.
Hindistanın Mərkəzi Bankı [Reserve Bank of India] 2010-cu ilin dekabr ayından etibarən bu ölkənin İrandan idxal etdiyi neftin pulunun Asiya Mübadilə Birliyi (Asian Clearing Union) sistemində ödənilməsini qadağan edib və beləliklə, Hindistan şirkətləri yerli banklar vasitəsilə İrandan idxal edilən neftin pulunu ödəyə bilmirlər.
2011-ci ilin fevral ayında İran və Hindistan neftin pulunu Almaniyada yerləşən "Europäisch-Iranische Handelsbank" (EIH) vasitəsilə ödəmək üçün razılığa gəlsələr də, Almaniya hakimiyyəti buna icazə verməyib.
ABŞ Xəzinədarlıq Departmenti 2010-cu ildə İran-Almaniya müştərək bankı EIH-i İranın nüvə proqramına yardım etdiyi üçün qara siyahıya salıb. Fevral ayında Almaniya kansleri Angela Merkel şəxsən EIH vasitəsilə Hindistana idxal olunan İran neftinin pulunun ödənilməsinə mane olub.
İran əsilli ekspert Peymani hesab edir ki, Hindistan və Almaniya ABŞ-ın təzyiqi altında bu problemi həll etməkdən imtina ediblər, lakin Türkiyə bankları bu missiyanı öz üzərinə götürə bilər.
Fevral ayınadək Hindistanın İrandan neftin idxalına görə bu ölkəyə 2 milyard dollar borcu olub, Hindistanın İrandan neft idxalının həcmində dəyişikliyin olmadığını və hələ də idxalın davam etdiyini nəzərə alsaq, bu ölkənin İrana borcları getdikcə artır. İran Hindistana sutkada 400 min barel neft ixrac edir və Səudiyyə Ərəbistanından sonra Hindistana ən çox neft ixrac edən ölkələrdəndir.
Peymani düşünür ki, Türkiyə son zamanlar Yaxın Şərq ölkələri, xüsusilə də İranla müstəqil münasibətlər qurur və ABŞ-ın təsiri altına düşmək istəmir. Buna görə də, ABŞ-ın təzyiqlərinə baxmayaraq, Türkiyə bankları İran və Hindistan arasında neft idxalına görə ödənişlərdəki problemi həll edə bilər.
Peymani İranın Hindistana ixrac etdiyi neftin sığortalanması məsələsi ilə bağlı düşünür ki, bu problemi yalnız Türkiyə bankları deyil, Cənubi Amerika və bəzi Afrika ölkələrinin sığorta şirkətləri də həll edə bilərlər. "Beləliklə, Türkiyə banklarının İranın Hindistana ixrac etdiyi neftin pulunun ödənilməsində vasitəçilik etməsinə əlverişli şərait mövcuddur", - Peymani telefonla Sinqapurdan deyib.
Türkiyə son illərdə İranla ticarət əlaqələrini genişləndirib. İki ölkənin əmtəə dövriyyəsi 2010-cu ildə 2009-cu il ilə müqayisədə iki dəfə artaraq 11 milyard dollara çatıb.
Enerji Araşdırmaları İnstitutunun baş elmi işçisi Peymani deyir ki, Hindistan 10 ildən artıqdır ki, İranın enerji sektorunda fəaliyyət göstərir və sərmayələr yatırır. Buna görə də ərəb ölkələrində olan iğtişaşları nəzərə alsaq, İran neftindən imtina etmək riskinə gedə bilməz.