Аzərbaycan, Bakı, 9 oktyabr /Trend, müxbir Y.Ostapenko/
Qırğızıstan Mərkəzi Seçki Komissiyasının və siyasi partiyaların ölkənin seçki qanunvericiliyndəki ziddiyyətlərin aradan qaldırılması istiqamətində birgə səyləri nəticəsində, bu boşluqların Parlament seçkilərinin ədalətli keçirilməsinə təsir göstərməyəcəyinə ümid etməyə imkan verir. MSK üzvü Abdumömin Mamaraimov məlumat verib.
Qırğızıstanda Parlament seçkiləri bazar gününə təyin olunub. Bu seçkilər aprel ayında prezident Kurmanbek Bakıyevin devrilməsindən sonra yaranan hakimiyyət institutlarının legitimləşdirilməsinə doğru növbəti addım olacaq.
"Parlament seçkilərinə hazırlıq prosesində qüvvədə olan qanunvericilikdə çoxlu sayda ziddiyyətlər və boşluqlar aşkara çıxıb. Bu və ya başqa bir vəziyyət yarananda MSK heç də həmişə qanunvericilikdə onlara cavab tapa bilmir", - Mamarimov Bişkəkdən Trend-ə bildirib.
Onun sözlərinə görə, MSK siyasi partiyalarla birgə qanunvericilikdəki mövcud boşluqların maksimum aradan qaldırılmasına cəhd göstərir.
"Qanunvericilikdə ziddiyyətlər ortaya çıxdıqda biz seçki prosesinin iştirakçıları ilə bir yerə toplaşır, bütün variantları müzakirə edir və əvvəlcədən düzgün oyunu seçirik", - o deyib. - "Yalnız siyasi partiyaların nümayəndələri razılıq verdikdən sonra, biz rəsmi məlumat dərc edir və onları bütün maraqlı şəxslərə paylayırıq".
Mamaraimov qanunvericilikdə ziddiyyətlərə misal olaraq belə bir faktı göstərib ki, Qırğızıstan Konstitusiyasına görə, Parlament 120 deputatdan ibarətdir və heç bir siyasi partiya 65-dən artıq mandat qazana bilməz. Lakin Seçki Məcəlləsinə görə, mandatların paylanması zamanı Konstitusiyanın bu tələbləri nəzərə alınmır.
"Biz özümüz təlimat və qaydalar işləyib-hazırladıq. Onlarda hansısa partiyanın 65-dən artıq mandat əldə edəcəyi halda, deputat mandatlarının paylanacağı nəzərdə tutulur", - o deyib.
Qırğızıstanda Parlament seçkiləri partiya sistemində keçiriləcək. 29 partiya MSK-da qeydiyyatdan keçib. Yeni Konstitusiyaya görə, Joqorku Keneşin (birpalatalı parlament) seçildikdən sonra, Qırğızıstan Parlament Respublikası olacaq. Ölkə Prezidentində yalnız nümayəndəlik funksiyası qalacaq. Respublikanın idarə olunması üzrə, faktiki olaraq, bütün səlahiyyətlər Parlament əksəriyyətinin təyin edəcəyi Baş nazirə keçəcək.
Seçicilərin siyahısında 2,86 milyona yaxın adam var. Qırğızıstan qanunvericiliyində seçkilərdə iştiraketmə həddi yoxdur.
Seçki prosesini ATƏT/DTİHB, ŞƏT, ODBK və MDB-dən çoxsaylı müşahidəçilər izləyəcəklər.
Mamaraimovun sözlərinə görə, indiki anda təhlükəsizlik hamını narahat edən əsas məsələlərdəndir.
Oktyabrın 5-dən ölkənin bütün hüquq-mühafizə orqanları gücləndirilmiş xidmət rejimində çalışır. Maliyyə polisi, gömrük xidməti, mühafizə agentlikləri, ölkənin ovçular birlikləri və hətta taksi sürücüləri də ictimai asayişin təmin olumasına cəlb ediliblər. Bu barədə bir az əvvəl respublikanın Prezidenti Roza Otunbayeva bəyan edib.
Mamaraimovun sözlərinə görə, seçkilərin sağ-salamat keçəcəyinə və proses iştirakçılarının hansısa asayiş pozuntusuna yol verməyəcək ehtiyatlılıqlarına ümid etmək olar.
"Bu ki onların marağındadır. Roza Otunbayevanın bəyanatına görə, seçki prosesində təhlükə və gərginliyin artacağı ilə bağlı hal baş verərsə, seçki prosesi dayandırılacaq və fövqəladə vəziyyət elan olunacaq", - o bildirib. - "Heç bir partiya bunda maraqlı deyil, çünki seçkilərin təşkil olunmasına çoxlu pul, qüvvə və resurs sərf olunub".
"Qırğızıstandakı hazırkı Parlament seçkiləri bir sıra yeniliklərlə yadda qalacaq ki, bunlar səslərin hesablanmasının sürətlənməsinə, saxtalaşdırmaların mümkünlüyünün azalmasına kömək edəcək və komissiya üzvlərinin təhlükəsizliyinə zəmanət verəcək", - Mamaraimov qeyd edib.
Əvvəla, praktik olaraq, bütün ölkə üzrə 2 289 seçki məntəqəsinin hamısında faks aparatları quraşdırılacaq. Komissiyanın işinin nəticələri dərhal paytaxtdakı MSK-ya göndəriləcək. Bu faks məlumatlarının qəbul olunması üçün MSK-da 90 nəfərdən ibarət bütöv bir komanda təşkil olunub. 30 kompüter ayrılıb və 90 nəfər növbə ilə işləyəcək.
"Faksla ötürülən protokolların surətlərində yenilik təhlükəsizliyin təmin olunmasının əlavə tədbiridir. Belə olduğu halda, komissiya üzvlərinə təzyiq etməyin mənası olmayacaq. Hətta əgər komissiya üzvlərini hansısa şəkildə yerində nəyisə dəyişməyə məcbur etsələr, onda protokolların orijinallarının surətləri artıq MSK-da olacaq", - Mamamraimov bildirib.
Bundan başqa, bütün səviyyələrdə komissiyalar mobil telefonlarla təmin olunacaq və MSK ilə daimi əlaqə yaradılacaq. Eləcə də səsvermənin gedişi haqqında məlumat SMS-məlumatlar vasitəsilə MSK-ya göndəriləcək. MSK-da bütün bu məlumatları toplayaraq, onlara ilkin yekun vuracaq xüsusi proqram quraşdırılıb.
Həmçinin, protokolların seyf-paketlərindən istifadə ediləcək, onlar möhürlənmiş olacaq və birbaşa MSK-ya göndəriləcək. Mamaraimov bildirib ki, beləliklə də, MSK-da protokolların ilkin variantları mövcud olacaq və əgər sonradan onlarda nəsə saxtalaşdırılarsa, MSK bu barədə biləcək.
"Biz seçkilərdə şəffaflığa, düzgünlüyün təmin edilməsi və saxtalaşdırılmaya yol verilməməsi üçün maksimum imkanlardan istifadə edirik", - Mamaraimov bildirib.