Bakı. İlkin Şəfiyev - Trend:
Azərbaycanın Almaniyadakı səfiri Ramin Həsənovun Trend-ə müsahibəsi
- Cənab səfir, Almaniyanın federal kansleri Angela Merkelin avqustun 25-də Azərbaycana baş tutmuş səfəri son günlərdə ən çox toxunulan və müzakirə olunan mövzulardan biri oldu. Sizin səfər barədə düşüncələrinizi bilmək maraqlı olardı.
- Təbii ki Avropa İttifaqında (Aİ) söz sahibi olan və dünyanın iqtisadi gücləri sırasında ilk iyirmilikdə yer alan bir dövlətin hökumət başçısının ölkəmizə ilk səfəri öz-özlüyündə mühüm və tarixi bir hadisədir. Prezident İlham Əliyev son illərdə kanslerin dəvəti ilə Berlinə, eləcə də Münhen Təhlükəsizlik Konfransında iştirak etmək məqsədilə bu şəhərə bir neçə dəfə səfər edib. Bu baxımdan, AFR kanslerinin də ölkəmizə səfəri təşəkkül tapmış yüksək siyasi dialoqun məntiqi davamı idi.
Digər tərəfdən, məlum olduğu kimi, A.Merkel Azərbaycanla yanaşı, digər Cənubi Qafqaz ölkələrinə də səfər etdi. Bununla əlaqədar olaraq, səfər bir-birindən kəskin şəkildə fərqlənən sosial-iqtisadi inkişaf səviyyəsinə və xarici siyasət kursuna malik olan bu region ölkələrində keçirilən görüşlərin və səsləndirilən bəyanatların müqayisəli təhlili əsasında AFR xarici siyasətində Azərbaycanın yeri və roluna obyektiv qiymətin verilməsi baxımından da xüsusi maraqla izlənildi.
Səfər eyni zamanda Almaniya ictimaiyyətində də böyük rezonans doğurdu. Birincisi, qeyd etdiyim kimi bu, Federal kanslerin Azərbaycan və Ermənistana ilk səfəri idi. Eyni zamanda, Almaniyanın Şərq Tərəfdaşlığı proqramının iştirakçısı olan hər üç region ölkəsi ilə münasibətləri həm də Aİ-nin Cənubi Qafqaz siyasəti kontekstində böyük ictimai maraq doğururdu. Doğrudur, Almaniyadakı bəzi antiazərbaycan qüvvələr səfər öncəsi diqqəti Azərbaycan haqqında tənqidi məlumatlara yönləndirməyə çalışaraq, səfərə kölgə salmağa çalışırdılar. İşğal altında olan torpaqlarımıza qanunsuz səfər etdiyi üçün arzuolunmaz şəxslərin siyahısına daxil edilmiş Bundestaqın deputatı Albert Vaylerin məsələsində mətbuatda yaradılmış süni ajiotaj buna əyani sübutdur.
Amma səfərin uğurlu gedişatı və məhsuldar nəticələr Azərbaycan-Almaniya münasibətlərinin həqiqi mahiyyətini ortaya qoymuş oldu. İstər mətbuat, istərsə də rəsmi, siyasi, iqtisadi və elmi-mədəni dairələrin diqqəti tezliklə səfər zamanı müzakirə olunmuş substantiv məsələlərə yönəlmiş oldu. Xanım Merkelin ölkəmizə səfəri Azərbaycanda olduğu kimi, Almaniyada da uğurlu və məhsuldar hesab edildi.
- Bunu şərtləndirən əsas amillər barədə nə deyə bilərsiniz?
- Təbii ki, Azərbaycan Cənubi Qafqaz ölkələrinin içərisində siyasi və iqtisadi baxımdan Almaniya üçün ən əhəmiyyətli ölkədir. Bu, təkcə Azərbaycanın Aİ üçün strateji əhəmiyyətə malik olan Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin lokomotivi olması və Almaniya-Cənubi Qafqaz ticarət dövriyyəsində 70 % paya malik olması ilə əlaqədar deyil. Azərbaycan həm də regionda tam müstəqil siyasət aparan, ümummilli lider Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu neft strategiyası əsasında regionun dünya bazarına yolunu açan, o zamandan etibarən dünyanın nəhəng enerji şirkətləri ilə uğurlu əməkdaşlıq edən, dünya ölkələrinin etimadını qazanan, beynəlxalq əməkdaşlıq üçün regional infrastrukturun yaranmasında başlıca rol oynayan mühüm “oyunçudur”.
Azərbaycan diplomatik münasibətlər qurduğu ilk ölkələrin sırasında yer alan Almaniya ilə fəal siyasi dialoq və bərabərhüquqlu əməkdaşlığa böyük önəm verir. Ölkələrimiz arasında ən yüksək səviyyədə səmimi siyasi dialoq mövcuddur. Almaniyanın hakimiyyət dairələri A.Merkelin Azərbaycana səfəri zamanı Prezident İlham Əliyevlə keçirdiyi görüşdə müxtəlif mövzular ətrafında aparılmış məzmunlu müzakirələri yüksək qiymətləndirir, bunu ölkələrimiz arasında mövcud olan siyasi əməkdaşlıq üçün çox əhəmiyyətli hesab edirlər.
Digər diqqətəlayiq məqam kansleri ölkəmizə iqtisadi nümayəndə heyəti müşayiət etməsi və region ölkələrinə səfər zamanı yalnız Bakıda Azərbaycan və Almaniyanın siyasi liderlərinin iştirakı ilə iş adamları ilə görüşün keçirilməsidir. Təsadüfi deyil ki, Almaniya rəsmiləri və mütəxəssisləri səfərə siyasi dəyər verərkən, iqtisadi aspekti də önə çəkir, bu səfərin ölkələrimiz arasında iqtisadi sahədə əməkdaşlığın şaxələnməsi və dərinləşməsi üçün yaxşı zəmin yaratdığını hesab edirlər. Həqiqətən də, iş adamları ilə keçirilmiş görüşdə konkret birgə layihələr üzrə iş aparmağa dair ideyalar müzakirə olundu və aidiyyəti üzrə tapşırıqlar verildi. Sözügedən görüşün nəticəsi olaraq, iqtisadi dairələr arasında nəzərdə tutulan qarşılıqlı təmaslar şübhəsiz, bu sahədə ikitərəfli əməkdaşlığa öz töhfəsini verəcəkdir.
Almaniya kanslerinin ölkəmizə səfərinin mərkəzində duran mövzulardan biri də Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi idi. Almaniya həm Minsk Qrupunun üzvü, həm də Aİ çərçivəsində mühüm tərəfdaşımız kimi, münaqişənin ədalətli həllinin tərəfdarıdır. Bu ölkə münaqişə tərəfləri arasında müsbət danışıqlar mühitinin yaradılmasına töhfə verməyə hazır olduğunu hər zaman bəyan edir. A.Merkel Bakıda həmçinin qeyd etdi ki, Ermənistandakı hakimiyyət dəyişikliyi vəziyyəti yaxşılaşdıra, danışıqlar prosesini irəliyə apara bilərdi. Məlum olduğu kimi, konstruktiv danışıqların tərəfdarı olan Azərbaycandan fərqli olaraq, Ermənistan bugünkü status kvonu qorumaq məqsədilə danışıqlardan qaçmağa və ya onları sabotaj etməyə meyillidir. Odur ki, Almaniya özünün siyasi çəkisi və iqtisadi imkanlarından istifadə edərək işğalçı Ermənistanın münaqişənin həlli məqsədilə danışıqlar masasına cəlb edilməsinə töhfə verə bilərdi.
- AFR kanslerinin ölkəmizə səfərinin uğurlu nəticələri Azərbaycan və Almaniya arasındakı ikitərəfli münasibətlərdə hansı perspektivlər vəd edir? Bundan sonra hansı prioritetlər üzərində işləməyi düşünürsünüz?
- Ölkələrimiz arasında olan münasibətlərin mövcud səviyyəsi, əlaqələrin artan dinamikası, müxtəlif sahələri əhatə edən sıx təmaslar, o cümlədən AFR kanslerinin Azərbaycana ilk səfərinin ölkələrimiz arasındakı əməkdaşlığı bütün istiqamətlərdə daha da inkişaf etdirmək üçün yaratdığı münbit şərait Azərbaycan diplomatiyasının üzərinə yeni vəzifələr qoyur. Düşünürəm ki, Almaniyanın ilk növbədə Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində daha fəal rol oynaması, ölkələrimiz arasında siyasi əməkdaşlığın strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə çatdırılması, alman şirkətlərinin Azərbaycan iqtisadiyyatına daha yaxından cəlb olunması, eləcə də humanitar sahələrdə mövcud əlaqələrin genişləndirilməsi və Azərbaycan mədəniyyəti və turizminin Almaniyada daha da yaxından tanıdılması üçün imkanların dəyərləndirilməsi və onlardan istifadə edilməsi növbəti illərdə fəaliyyətimizin əsas konturları olacaq.