Azərbaycan, Bakı, 27 noyabr /Trend, müxbir İ.Xəlilova/
Azərbaycanın Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi (QKDK) 2011-ci ildə 2011-2020-ci illərdə qiymətli kağızlar bazarının inkişafı üzrə dövlət proqramının işlənib hazırlanmasına başlayacaq. Bu barədə cümə günü QKDK sədri Rüfət Aslanlı məlumat verib.
"Dövlət Komitəsinə dövlət proqramının hazırlanması barədə tapşırıq Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2011-ci il dövlət büdcəsinin təsdiq edilməsi haqqında sərəncamında qeyd olunub, - Aslanlı deyib. - Dövlət Komitəsində artıq proqramın hazırlanması üzrə işlərə başlanılıb".
Onun sözlərinə görə, bu prosesə beynəlxalq ekspertlər də cəlb oluna bilərlər.
Dünya Bankının dəstəyi ilə QKDK qiymətli kağızlar bazarının ortamüddətli strategiyası layihəsinin hazırlanmasına başlayıb. Layihə çərçivəsində beynəlxalq ekspertlərin iştirakı ilə ölkənin fond bazarının tammiqyaslı qiymətləndirilməsi keçirilib və onun əsasında tədbirlər planını müəyyən edən strateji sənəd hazırlanıb. Aslanlının sözlərinə görə, oktyabrda hökumətin iqtisadi blokunun nümayəndələrinin iştirakı ilə sənədin geniş müzakirəsi keçirilib.
QKDK sədri 10 ay ərzində yumşaq pul siyasəti və bəzi struktur amillərin dəyişkənliyi fonunda fəaliyyət göstərən ölkənin fond bazarının hazırkı vəziyyəti barədə məlumat verib. Hesabat dövründə korporativ qiymətli kağızlar bazarı ölkənin iqtisadi və maliyyə sektorunun artım templərini üstələyən artım nümayiş etdirib. Korporativ qiymətli kağızlarla əməliyyatların həcmi ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 7,4 faiz, korporativ istiqrazların ilkin və təkrar bazarı 2,6 dəfə, xarici valyutaya dəyişdirilən istiqrazlar isə üç dəfə artıb.
Aslanlının sözlərinə görə, hazırda korporativ qiymətli kağızlar portfeli 380-390 milyon manat təşkil edir. Korporativ qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatların xüsusi çəkisi 2009-cu ilin yekunları üzrə qiymətli kağızlarla əməliyyatların ümumi həcmində 11 faiz, 2010-cu ilin 10 ayının yekunları üzrə 25 faiz təşkil edib.
Bazarın həcmində artım bu il korporativ istiqrazların altı yeni emitentinin yaranmasına təsir edib ki, onlardan dördü istiqraz emissiyasını ilk dəfə həyata keçirir. Bununla yanaşı, bazarda Azərbaycan İpoteka Fondunun istiqrazlarının yerləşdirilməsinin həcmi artıb.
"Hazırda korporativ istiqrazlar bazarında sabitlik müşahidə olunur. Ümumilikdə korporativ sektorda müəyyən səhmdarlar qrupu yaranıb. Onlar 100 minə yaxındır. Onların hələlik 10-15 faizi öz portfelini qiymətli kağızlardan formalaşdırmaqla nisbətən çox fəallıq nümayiş etdirirlər. 2010-cu ildə əsasən şirkətlər öz kapitallaşmalarını artırıblar, bu il yeni səhmdar cəmiyyətlər yaranmayıb, müvafiq olaraq qiymətli kağızlar bazarında yeni təkliflər olmayıb", - Aslanlı bildirib.
Ölkədə 1500 səhmdar cəmiyyət fəaliyyət göstərir.
QKDK sədrinin sözlərinə görə, 2010-cu ilin 10 ayı ərzində qiymətli kağızlar bazarında öz portfellərini 52 faiz, yəni 328,5 milyon manatadək artıran yerli sərmayədarların fəallığı müşahidə olunub. Onlar tərəfindən dövlət və korporativ borc öhdəliklərinə daha çox maraq qorunub saxlanılır.
"Yerli investorlar 2009-cu ildə xarici investorların dövlət istiqrazları bazarından getdikləri vaxt bazarda itkilərin xeyli hissəsini kompensasiya ediblər. Eləcə də ötən il dünya maliyyə bazarlarındakı böhran şəraitində xarici investorlar Azərbaycanda buraxılan dövlət qiymətli kağızları 170 milyon dollar və 120 milyon manata satdılar", - Dövlət Komitəsinin rəhbəri bildirib.
Aslanlı bildirib ki, 2010-cu ilin yanvar-oktyabrında fond bazarında aktivliyin artması nəticəsində dövlət istiqrazlarının və Mərkəzi Bankın notlarının gəlirliliyinin artması müşahidə olunub.
Əgər 35 günlük dövlət qısamüddətli istiqrazların gəlirliliyi uzun müddət 1,15 faiz olubsa, avqustdan onlar 1,46 faizə çatıb, lakin tələb və təkliflərin təsiri altında DQİ üzrə gəlirlilik 1,42 faiz səviyyəsində sabitləşib. Üç aylıq DQİ üzrə gəlirlilik 70 faizdən çox artıb və hazırda 2,46 faiz, altı aylıq kağızlar isə 2,99 faiz təşkil edir.