Azərbaycan, Bakı, 18 dekabr/ Trend , müxbir A.Bədəlova/ OPEK-in sutkalıq hasilatı növbti dəfə azaltmaq barədə qərarı 2004 -cü ildən minimum səviyəyədək enən neft qiymətlərinin düşməsini dayandırmağa kömək etmədi. Nyu -Yorkun əmtəə birjasında Amerikanın WTI yüngül neftinin yanvar fyuçerslərinin dəyəri çərşənbə günü bir barel üçün 3,54 dollar düşüb və 40,06 dollara çatıb. Londonda Şimal dənizindən hasil edilən Brent növlü neftin yanvar fyuçerslərinin qiyməti bir barel üçün 1,12 dollar düşüb və 45,53 dollara çatıb.
"OPEK tərəfindən qəbul olunan qərarda əsas məqsəd neft qiymətlərini bir barelə görə 50 dollara qaytarmaq idi, lakin reallaq belədir ki, qiymətlər, çox güman ki, bir barel üçün 40 dollardan aşağı düşəcək", - deyə cümə axşamı Trend -a elektron poçtla Amerikanın JPMorgan bankının analitiki Lourens İqls (Lawrence Eagles) bildirib.
OPEK-in təşkilata üzv ölkələr ilə yanaşı Azərbaycan, Rusiya, Oman və Rusiya kimi kartelə daxil olmayan neft istehsalçıları ölkələrinin də iştirak etdiyi iclasında 2009- cu il yanvarın 1-dən sutkalıq neft hasilatının 2,2 mln. barel azaldılması barədə qərar qəbul olunub. Cari ilin sentyabrından ümumi hasilat sutkada 4,2 mln.barel azaldılıb.
İqlsın fikrincə, qiymət dinamikasında əhəmiyyətli müsbət dəyişikliklər dünya iqtisadiyyatı bərpa olmayınca və artıq istehsal gücü azalmayınca, müşahidə olunmayacaq. Onun rəyinə görə, bu bir qədər vaxt aparacaq.
"Səudiyyə Ərəbistanı neft qiymətlərinin qaldırılması üçün istehsalçılara dəstək təklif etməklə və bununla da siyasi tənqidlərin qarşısını almaqla, mümkün olmayana nail oldu", - deyə İqls bildirib.
Dünyanın iri neft tədarükçüsü olan Səudiyyə Ərəbistanı hələ OPEK-in iclasınadək dünya bazarlarına "qara qızıl"ın tədarükünü səkkiz faiz azaltdı. Ötən ay ölkədə sutkalıq neft hasilatı həcmi 8,5 mln. barel təşkil edib.
OPEK-ə daxil olmayan ölkələrin - Azərbaycan və Rusiyanın hasilat həcminin azaldılmasına dair təkliflərinə gəldikdə isə İqls hesab edir ki, Rusiyada və yayda BTC boru kəmərinin Türkiyə hissəsində yaranan problemlər nəticəsində, Azərbaycanda faktiki olaraq artıq hasilat üzrə azalma müşahidə olunur.
Amerikanın Energy Security Analysis (ESAI) Analitik Şirkətinin analitiklərinin fikrincə, OPEK neft qiymətlərini bir barel səviyyəsində saxlamaq məqsədilə gələn ilin birinci rübündə aqressiv siyasətini saxlayacaq.
"Lakin 2009-cu ilin ikinci yarısında tələbat azacıq bərpa olounmağa başlayan kimi, qiymətlər də artmağa başlayacaq. İnkişaf edən ölkələrin iqtisadiyyatları tam zəifləməyincə, OPEK-in aqressiv siyasəti qiymətlərin hazırkı səviyyədə saxlanılmasına kifayət edəcək", - deyə ESAI analitiklərinin məruzəsində bildrilir.
Şirkətin proqnozlarına görə, 2009- cu ildə Amerikanın WTI yüngül neftinin orta qiyməti bir barel üçün təqribən 50 dollar təşkil edəcək. Şirkətin proqnozlarına əsasən, 2009 - cu ildə dünyanın neftə tələbatı sutkada 85,7 mln barel olacaq. Bu göstərici 2008 - ci ildə sutkada 85,6 mln barel təşkil edib.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı - [email protected]