Bakı. Trend:
"Fitch Ratings"in son analitik hesabatına əsasən, İran və İsrail arasında davam edən hərbi münaqişə Yaxın Şərqdə geosiyasi və təhlükəsizlik risklərini artırıb və hərbi əməliyyatlar genişlənərsə və ya cari zonadan kənara yayılarsa, ayrı-ayrı dövlətlərin kredit profillərinə mənfi təsir göstərə bilər.
Trend-in məlumatına görə, bu barədə Fitch Ratings-in son analitik hesabatında deyilir.
Brent markalı neftin qiyməti münaqişədən əvvəl 65 dollar/barellə müqayisədə təxminən 75 dollara yüksəlib. "Fitch" neft qiymətlərində geosiyasi təsirin bir barel üçün 5-10 dollar səviyyəsində qalacağını gözləyir.
"İranın istehsal və ya ixrac infrastrukturunda əhəmiyyətli pozuntular qiymətlərə əlavə təzyiq yarada bilər", - agentliyin analitikləri qeyd edirlər.
Bununla belə, İran neftinin ixracının tamamilə dayandırılması ehtimalı olmayan ssenaridə belə, qlobal bazar uyğunlaşa bilir.
"Hazırda gündə təxminən 5,7 milyon barel olan OPEC+ ehtiyat gücü İranın ehtiyatlarını kompensasiya edə bilər", - hesabatda deyilir. OPEC-in məlumatına görə, İran 2024-cü ildə gündə təxminən 3,3 milyon barel neft hasil edib.
Yüksək neft qiymətləri, xüsusilə İranın aşağı ixracını kompensasiya etmək üçün hasilatı artırsa, fiskal və xarici gəlirləri artırmaqla regional istehsalçılara fayda verə bilər.
"Fitch", həmçinin, İran və İsrail arasında birbaşa qarşıdurmadan kənarda münaqişənin genişlənməsi riskini qeyd edir. Agentlik xəbərdarlıq edir: “Yəməndəki husilərin İrana dəstək olaraq hücumlarını artırması ehtimalı var”.
Bu, 2024-cü ildə Husilərin hücumlarının artmasından sonra hələ də gücünü bərpa etmə\yən Süveyş kanalı da daxil olmaqla, gəmiçilikdə fasilələri daha da gücləndirə bilər. Bu, Misirin kanaldan əldə etdiyi gəlirlərə mənfi təsir göstərəcək.
Tranzitdən başqa digər sektorlar da təsirə məruz qala bilər. Beləliklə, "Fitch" analitiklərinin fikrincə, İordaniyanın turizm sənayesi "ehtimal ki, Avropa turistlərinin gəlişində daha da azalma ilə üzləşəcək və bu, iqtisadi artıma və vergi gəlirlərinə mənfi təsir göstərəcək".
Bununla belə, münaqişə mövcud çərçivədən kənara çıxmadığı halda bu risklər, icmalda vurğulandığı kimi, “məhdud olacaq və çətin ki, reytinqlərin yenidən nəzərdən keçirilməsinə səbəb olacaq”.
"Fars körfəzindəki ABŞ-yə aid obyektlərə, o cümlədən, Körfəz Əməkdaşlıq Şurası ölkələrinin bazalarına zərbələr endirilə bilməz", - hesabatda qeyd edilir.
Genişmiqyaslı regional eskalasiya və ya Hörmüz boğazı ilə daşımalarda fasilələr ("Fitch"in ilkin proqnozlarına daxil edilmir) kimi daha ağır ssenarilərdə neft qiymətləri uzun müddət yüksək olaraq qala bilər. Bu, region ölkələrinin suveren reytinqlərinə əlavə təzyiq yaradacaq.
“Belə mənfi nəticələr yüksək neft qiymətlərinin faydalarından daha çox ola bilər”, - analitiklər vurğulayırlar.
Bununla belə, agentlik belə ssenarilərin mümkün olmadığını hesab edir.