Azərbaycan, Bakı, 13 fevral /Trend, müxbir T.Cəfərov/
Qlazqo Universitetinin professoru, nüvə məsələləri üzrə ekspert Rza Təqizadə İranın istehsal etdiyi nüvə yanacağı lövhələrinin (nuclear fuel bar) təklükəsiz və səmərli olacağına inanmır.
"Yanacaq lövhəsi istehsalı texnologiyasına bir neçə ölkə malikdir. İranın istehsal edəcəyi yanacaq lövhəsi təhlükəli, səmərililiyi az və çirkli olacaq", - Təqizadə bildirib.
Fevralın 11-də İran Prezidenti Mahmud Əhmədinejad Tehranda İslam İnqilabının 33-cü ildönümü münasibətilə kütlə qarşısında çıxışı zamanı deyib ki, bir neçə gündən sonra İranın nüvə tədqiqatları sahəsində böyük uğurları elan ediləcək. İranın bir sıra xəbər agentlikləri yaxın gələcəkdə nüvə yanacağı lövhələri istehsal edən zavodun açılışının olacağı barədə məlumat verilər.
Bundan əvvəl İranın Atom Enerjisi Təşkilatının rəhbəri Firudin Abbasi Tehranın Əmirabad nüvə reaktorunun yanacaqla təmin edilməsində problem olmadığını və ilin sonunadək (İranda il martın 21-də dəyişir) bu reaktor üçün yanacağı ölkədə istehsal edəcəklərini demişdi.
Təqizadə İran rəsmilərinin nüvə sahəsində yeni nailiyyətlərlə bağlı çıxışlarının şou xarakterli olduğunu düşünür.
"Hazırkı vəziyyətdə İran sentrifuqları quraşdırmağa davam edərsə, 30 il vaxt lazımdır ki, bu ölkə nüvə yanacağı istehsal edən ölkəyə çevrilsin. İran Buşəhr nüvə stansiyasının reaktoruna lazım olan bir illik nüvə yanacağını 30 ildən sonra da istehsal edə bilməyəcək. İran rəsmilərinin Fəcr ongünlüyü və ya Novruz bayramı axşamları verdikləri açıqlamalar şou xarakterlidir", - Təqizadə deyib.
İrana Tehrandakı Əmirabad tədqiqat reaktorunda 19,75 faizədək 120 kiloqrama yaxın zənginləşdirilmiş uran tibbi məqsədlər üçün lazımdır. Reaktor 1960-cı illərdə tikilib. Ötən il oktyabrın sonlarında Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi (BAEA) İrandan Tehrandakı nüvə reaktorunun yanacaqla təmin edilməsi üçün Rusiyaya 1 200 kq 3,5 faizlik zənginləşdirilmiş uran verməklə, 20 faizlik zənginləşdirilmiş uran təhvil almasını tələb edib. İran isə yalnız ölkə ərazisində sinxron mübadiləyə razılıq verdiyini bəyan edib.
ABŞ və Qərb İranı nüvə silahı istehsalına çalışmaqda ittiham edir. İran isə uranın zənginləşdirilməsində məqsədin atom elektrik stansiyalarını yanacaqla təmin etmək olduğunu bildirib. 2006-cı ildə İranın nüvə proqramı BAEA Hakimlər Şurasından BMT Təhlükəsizlik Şurasına göndərilib və Şura İranın nüvə proqramını dayandırmaq üçün indiyədək 6 qətnamə qəbul edib. Qətnamələrin dördündə İrana qarşı iqtisadi sanksiyaların tətbiq olunması nəzərdə tutulub.