...

Bölgəmizdə sabitlik və əməkdaşlıq yaranarsa, bundan daha çox Ermənistan qazanacaq – Türkiyə parlamentinin sədri

Siyasət Materials 16 İyun 2008 14:44 (UTC +04:00)

Türkiyə, Ankara, 16 iyun / Trend , müxbir Y.Əliyev, S.İlhamqızı/ Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (parlament)sədri Köksal Toptanın Trend Agentliyinə eksklüziv müsahibəsi

- Azərbaycana səfəriniz zamanı nə kimi görüşlər və müzakirələr nəzərdə tutulur?

- Azərbaycan parlamentinin 90 illiyi münasibəti ilə keçiriləcək tədbirlərdə iştirak etmək üçün iyunun 17-də Azərbaycana səfər edəcəm. Səfərin ilk hissəsi rəsmi xarakter daşıyacaq. Prezident İlham Əliyevlə, spiker Oqtay Əsədovla görüşlərim nəzərdə tutulub. Həmin görüşlərdə iki qardaş ölkə arasındakı münasibətlərin bütün aspektləri, iqtisadiyyat, ticarət, təhsil və başqa sahələr üzrə əməkdaşlıq məsələləri müzakirə ediləcək. Qeyd etməliyəm ki, Azərbaycanla Türkiyə arasında münasibətlər başqa ölkələrə nümunə olacaq səviyyədədir.

- Türkiyənin Böyük Millət Məclisi ilə Azərbaycanın Milli Məclisi türkdilli ölkələrin Parlament Assambleyasının və digər ortaq birliklərin yaradılmasına nail ola biləcəklərmi?

- Türkdilli ölkələrin Parlament Assambleyasını yaratmaq təşəbbüsü hələ mərhum Heydər Əliyevin dövründə gündəmə gəlmişdi. Daha sonra Nursultan Nazarbayev bir daha bu təşəbbüsü irəli sürdü. Türkiyə hər zaman bu təşəbbüsü dəstəkləyib. Antalyada türkdilli dövtlərin parlamentlərinin sədr müavinləri səviyyəsində toplantı keçirildi və orada vahid mətn hazırlandı. Bundan sonra mart ayında Astanada daha bir toplantı keçirildi. Qərara alındı ki, bu ilin sonunda türkdilli dövlətlərin parlament sədrlərinin görüşü keçirilsin. Mən Türkmənistan və Özbəkistanın bu prosesə qoşulması üçün hər iki ölkəyə məktubla müraciət etdim. Çünki ilk iclasda sadəcə Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkiyə və Azərbaycan iştirak etmişdilər.

Müraciətimə Türkmənistandan cavab gəldi və bildirdilər ki, onlar bu prosesi izləyirlər. Qarşıdakı dövrdə Parlament Assambleyasında ən azı müşahidəçi statusu ilə iştirak edə biləcəklərini dedilər. Ancaq Özbəkistandan hələlik heç bir cavab gəlməyib. Biz yenə də səylərimizi davam etdirəcəyik.

Sədr müavinlərinin toplantısında həmçinin qərara alındı ki, sadəcə türkdilli dövlətlər deyil, başqa ölkələrdə yaşayan türk icmaları da müşahidəçi statusu ilə bu prosesə cəlb olunsun. Mən Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin xətti ilə bu işlə məşğulam. İnanıram ki, çox maraqlı bir mənzərə alınacaq və bu ilin sonuna kimi vəziyyət müəyyən qədər aydınlaşacaq.

- Ermənistan və müxtəlif ermənipərəstlər 1915-ci ildə baş verdiyi iddia olunan qondarma "erməni soyqırımı" barədə təbliğat aparmaqda davam edirlər. Türkiyə və Azərbaycan parlamentləri yalançı erməni təbliğatına qarşı birgə tədbirlər görürlərmi? 

- Türkiyə ilə Azərbaycan yalançı erməni iddialarına qarşı eyni mövqedən çıxış edir, eyni işləri görürlər. Ermənistan diasporunun təsiri altında dünyada bizə qarşı yanlış və mənfi fikirlər formalaşıb. Ancaq biz əlimizdən gələni edirik, elm adamlarımız çalışır və elmi araşdırmaları xarici dillərdə dünyaya yayırıq ki, dünya ictimaiyyəti həqiqətləri bilsin. 2005-ci ildə Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğan çağırışla çıxış etdi ki, qondarma "soyqırım" məsələsi tarixi müstəvidə birgə araşdırılsın, arxivlər açılsın. Türkiyə arxivlərini açmağa hazır olduğunu bildirdi. Maraq göstərən başqa ölkələr varsa, onlar da öz arxivlərini aça və bu prosesə qoşularaq məsələnin həllinə yardım edə bilərlər. Fikrimcə, həmin çağırışı davam etdirməyə ehtiyac var. Ancaq bir məsələ aydındır ki, bu "soyqırım" iddiaları daha çox erməni diasporunun siyasətidir.

Dağlıq Qarabağ münaqişəsi həll olunarsa, Ermənistan işğal etdiyi Azərbaycan topraqlarından çıxarsa, bölgədə sabitlik yaranarsa, nə Azərbaycanla Ermənistan, nə də Türkiyə ilə Ermənistan arasında heç bir problem qalmaz. Bölgəmizdə sabitlik və əməkdaşlıq yaranarsa, bundan daha çox qazanan ölkə məhz Ermənistan olacaq.

- Yunan tərəfi Kiprin federasiya olması təklifini irəli sürüb. Türkiyənin bu məsələdə mövqeyi necədir?

- Biz hazırda adada iki bərabərhüquqlu dövlətin olmasının tərəfdarıyıq. Problemin həllinə səy göstərilərkən, Türkiyənin bu mövqeyi nəzərə alınmalıdır. Əgər Türkiyənin mövqeyi nəzərə alınarsa, problemin də yekun həllinə nail olunacaq. O zaman federasiya ilə bağlı təklifləri müzakirə etmək olar. Türkiyə həmçinin prezidentlərin görüşlərini də dəstəkləyir.

Məqalə müəllifi ilə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]

Xəbər lenti

Xəbər lenti