Azərbaycan, Bakı, 02 dekabr/ Trend / "Dövlət Qiymətli Kağızlar (QK) bazarında fəallıq sayəsində, 2008 - ci ilin yekunları üzrə Bakı Fond Birjasında (BFB) birja əqdlərinin dövriyyəsini 9 mlrd. manat səviyyəsində saxlamaq mümkün olacaq", - BFB İdarə Heyətinin sədri Xəyal Abdinov çərşənbə axşamı bildirib.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın bank sistemində artım templərinin azalması ölkənin fond bazarının fəaliyyətinə təsir göstərir ki, bu da birja əqdlərinin dövriyyəsini proqnozlaşdırılan səviyyəyədək çatdırmaq imkanlarını azaldır. Bu il üçün proqnozlar 8 - 10 mlrd. manat səviyyəsində müəyyən edilmişdi.
Əməliyyatların azalması, əsasən, səhmlər və korporativ istiqrazlar bazarında müşahidə olunur ki, bu da dünya prosesləri ilə bağlıdır. Lakin özəl sektorda qiymətli kağızlar üzrə dövriyyənin daralması dövlət sektorunun hesabına kompensasiya edilir.
"Korporativ istiqrazlar üzrə əqdlərin həcminin azalması obyektiv səbəblərdən baş verir, - BFB rəhbəri bildirib. - Bu qiymətli kağızların əsas alıcıları qismində əcnəbilər çıxış edir. 2008 - ci il ərzində onlar likvidlik problemləri ilə toqquşublar ki, bu da istiqrazlar bazarından spekulyativ pulların çıxarılmasına gətirib".
[İlin əvvəlində Azərbaycan Milli Bankı ölkə banklarını bazardakı vəziyyətin bütün elementlərinin qiymətləndirməsini nəzərə almaqla, ehtiyatlı siyasət aparmağa çağırıb. O, banklara aktivlər və əməliyyatların artmasınadək institusional platforma yaratmağı məsləhət görüb. Bu gün Azərbaycan bankları, orta hesabla, 150-200 mln. manat aktivləri idarə edirlər və müvafiq olaraq, onların risk-menecmenti, kapitalın adekvatlılığı, korporativ idarəetmə sistemi ən yaxşı standartlara cavab verməlidir, - AMB-də hesab edirlər.]
"Cari vəziyyətə görə, gələn il üçün birja əqdlərinin həcmlərini, yeni alətlərin tətbiqini proqnozlaşdırmaq çətindir", - Abdinov vurğulayıb.
Lakin Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsinin (QKDK) yeni rəhbəri Rüfət Aslanlının fond bazarının inkişafı üzrə dövlətin fəaliyyətinə düzəlişlər barədə sonuncu bəyanatları ilə əlaqədar, gələn il QK bazarından böyük gözləmələr var. QKDK qiymətli kağızlar bazarının inkişafına istiqamətlənmiş islahatlar proqramı və fəaliyyət planını hazırlamağı planlaşdırır.
"Qarşımızda konkret vəzifələr dayanır. Bir tərəfdən, görünə bilər ki, qlobal maliyyə böhranı Azərbaycanın qiymətli kağızlar bazarının inkişafı üzrə imkanları bir qədər məhdudlaşdırır. Lakin digər tərəfdən, bu bizə bu sahədə islahatların aparılması üçün imkan və əlavə vaxt verir. Biz geniş əhatəli islahatlar proqramını həyata keçirməyi planlaşdırırıq", - Aslanlı qeyd edib.
Dövlət komitəsi, islahatlar proqramının işlənilməsi üçün yalnız ümumilikdə qiymətli kağızlar bazarının deyil, həm də onun müxtəlif aspektlərinin qiymətləndirməsini aparmağı planlaşdırır. Bu, qanunvericilik, infrastruktur, bazar iştirakçılarının hazırlığı, müəssisələrin bazarın fəaliyyətindəki rolunu əhatə edir.
"Bu qiymətləndirmənin əsasında, bazarda olan problemləri və işlərimizin istiqamətini müəyyən edəcəyik", - QKDK-nin rəhbəri bildirib.
Dövlət Komitəsi həm qiymətli kağızlar bazarı iştirakçıları, həm də potensial sərmayədarlar arasında geniş maarifləndirmə işini aparmağı, QK bazarında alətlərin sayını genişləndirməyi planlaşdırır.
2007- ci ildə BFB - də bütün alətlər üzrə birja əqdlərinin ümumi dövriyyəsi 5 483,76 mln. manat təşkil edib ki, bu da 2006 - cı ildəki əməliyyatların həcmindən 394,94 faiz çoxdur. 2008 - ci il noyabrın 1-nə olan vəziyyətə görə, birjanın dövriyyəsi 7 356,7 mln. manat təşkil edib ki, bu da 2007- ci ilin müvafiq dövründən 192,77 faiz çoxdur.
Birjanın rəhbəri Abdinov proqnozlara düzəlişlərin edilməsində zərurət görmür. Bu proqnozlara görə, ilin yekunları üzrə birja mənfəətinin 1 mln. manatı ötəcəyi gözlənilirdi. Ötən illə müqayisədə, birja əməliyyatlarının sayının artmasına baxmayaraq, mənfəət proqnozu əvvəlki səviyyədə proqnozlaşdırılıb. Bu isə, məxaric bəndlərinin genişlənməsi ilə bağlıdır.
Birjanın səhmdarları fond bazarının inkişafına çəkilən xərcləri artırmağı qərara alıblar.
Bununla yanaşı, hələ ki, birjanın kapitalının (BFB-nin Nizamnamə kapitalı 1,14 mln. manat səviyyəsində formalaşdırılıb) artırılması barədə planlar yoxdur.
Bu il birjanın əsas iş aspektləri arasında aşağıdakılar göstərilib: fond indekslərinin yaradılması, ticarət sisteminin yenilənməsi, Azərbaycanın qiymətli kağızlar bazarına emitentlər və xarici sərmayədarların cəlb edilməsi. Bu günə ölkənin fond bazarında artıq Amerika, ingilis, Rusiya sərmayədarları təmsil olunublar. Bu sərmayədarlar yalnız korporativ istiqraz və səhmlər deyil, həm də dövlət qiymətli kağızlarına vəsait yatırırlar.
2009 - cu il üçün də bu prioritetlər saxlanılıb. Belə ki, dünya böhranı şəraitində ölkənin fond bazarında xarici sərmayədarların fəallığı azalıb. Qiymətli kağızlar bazarında əməliyyatların artımını stimullaşdırmaq üçün tariflərə yenidən baxmağı planlaşdırılır.
Dekabrın 2 - nə olan cari mübadilə məzənnəsi -- 0,8094 AZN/USD.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]