Aparıcı avropalı ekspert, Stenford Universiteti nəzdində Ümumdünya Beynəlxalq Tədqiqatlar Assosiasiyasının üzvü Tomoyuki Haşimoto, xüsusi olaraq " Trend
Rusiya ilə Gürcüstan arasında bu yaxınlarda baş verən hərbi münaqişə səbəbindən, Gürcüstan Müstəqil Dövlətlər Birliyindən (MDB) çıxdığını bəyan edib. Bu addımın MDB strukturuna siyasi və iqtisadi təsiri nədən ibarət ola bilər? Hər şeydən əvvəl, MDB Sovet İttifaqının, sadəcə, varisi deyil, daha üstün bir qurumdur. Əlbəttə, MDB Sovet respublikaları arasında "Ayrılma" platformasıdır. Bununla belə, MDB son illərdə ticarətdən təhlükəsizlik islahatlarınadək hökumətlərarası səviyyədə əməkdaşlığın geniş spektrini təmin edib. Digər tərəfdən, bir çoxları təsdiq edir ki, MDB -dən real reaksiya keçmiş sovet respublikalarının sürətli derusifikasiyası səbəbindən azalıb. Ukrayna və Gürcüstan gələcək siyasi əməkdaşlığa alternativ kimi, xüsusilə Avropa İttifaqı və NATO -ya can atır. Gürcüstanın MDB -dən çıxmağa dair yaxınlarda verdiyi bəyanat, Gürcüstanın Rusiya asılılığından tam olaraq getməsi deməkdir.
Rusiya ilə Gürcüstan arasında təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlıq ümumilikdə mövcud deyil və Gürcüstanın qurumdan çıxması MDB siyasi strukturuna az və ya ümumiyyətlə, təsir göstərmir. Bundan əlavə, müharibə nəticəsində Gürcüstan iqtisadiyyatı dağılıb, Gürcüstan üçün MDB ölkələri ilə qarşılıqlı iqtisadi əlaqələr istənilən halda zəifləyəcək. Bunu nəzər alaraq, prezident Saakaşvilinin bu addımı Avropa və ABŞ -a Gürcüstan və Rusiyanın rəsmi surətdə "Ayrılmasını" təsvir edən siyasi jest oldu.
Rusiya-Gürcüstan münaqişəsi Rusiyanın iştirak etdiyi münaqişələrdə beynəlxalq vasitəçilərin "bacarıqsızlığını" ortaya çıxardı. Bu vəziyyətdə, keçmiş münaqişə danışıqları üçün alternativ platforma qismində məhz MDB -ni görürəm. MDB -nin, Azərbaycan və Belarus kimi digər ölkələri Gürcüstan - Rusiya danışıqlarında MDB üzrə siyasi təşəbbüsləri öz üzərlərinə götürə bilər. Rusiya, sözsüz ki, MKİ-nin sərt ittihamları və hətta NATO "qərarları"ndansa, belə "dostluq" vasitəçiliyinə üstünlük verəcək. Prezident Saakaşvili və onun Avropa və Amerimkayönlü mövqeyini başa düşmək olar. Bununla belə, Gürcüstanın MDB -dən çıxması danışıqlar platformasının alternativlərinə qapıları bağlayacaq. Hazırda Gürcüstan Rusiya ilə ya ikitərəfli, ya da üçüncü tərəfin, potensial olaraq, BMT və Aİ-nin iştirakı ilə üçtərəfli danışıqlar apara bilər.
Gürcüstanın hansı yolu seçəcəyindən asılı olmayaraq, deməliyəm ki, Rusiya ilə gələcək yaxınlaşma baxımından, Saakaşvili siyasəti praktiki mahiyyətindən məhrum olaraq, güclü emosiyalara çevrilib. Buna görə, mən MDB -nin assosiasiya edilmiş üzvü qismində qalmağı Gürcüstan üçün daha yaxşı yol hesab edirəm. Bu, MDB -nin qonşu üzv dövlətlərinin, məhz Azərbaycanın Gürcüstan ilə Rusiya arasındakı prosesin normallaşdırılmasında iştirakı üçün lazımdır.