Azərbaycan, Bakı, 13 fevral / Trend /
Ellada Xankişiyeva, Trend Analitika Mərkəzinin direktoru
Ümumdünya maliyyə böhranı ilə əlaqədar olaraq sərmayələrin gəlirliliyi və kreditləşmələrin həcmi ciddi şəkildə azalıb. Bu da özünü birbaşa ABŞ və Avropa ölkələrinin əhalisinin istehlak xərclərində göstərib. Amerikalılar və avropalılar özlərinin məhsul və xidmət xərclərini məhdudlaşdıraraq xeyli az xərcləməyə başlayıb.
Amerikalılar artıq ötən ildən zinət əşyaları almağı qənaət etməyə başlayıblar, daha sonra isə dəyəri 1000 dollardan yuxarı olan malları almağı azaltmağta başladılar ki, onların da sırasında təkcə avtomobillər deyil, o cümlədən mebellər, məişət texnikaları və elektrotexnikalar var. Böhran ABŞ vətəndaşlarını müalicəyə qənaət etməyə, dərman qəbulundan və tibbi məsləhət prosedurundan keçməkdən imtina etməyə vadar edib.
Avropalılar isə hətta qidaya da qənaət edirlər. Onların əksəriyyəti daha ucuz məhsul almağa və restoranlara getməkdən imtina etməyə məcburdur. Restorana getməyi mədəniyyətin vacib hissəsi sayan yunan və italyanlar indi evdə yeməyə üstünlük verirlər. Avropalılar tərəfindən kitab alışının azaldılması kitab mağazaları və nəşriyyatların biznesinə ağır zərbə vurub. Bundan əlavə avropalılar turizm səyahətlərinə xərclərini də azaldıblar və güman edirlər ki, evdə istirahət onlara nisbətən ucuz başa gələr.
Azərbaycanda isə böyükmiqyaslı istehlak kollapsının baş verəcəyi mövzusunda hər hansı müzakirələrə hələ ki ehtiyac yoxdur, - rəsmi statistika bildirir. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, Azərbaycanda 2009-cu ilin yanvarında ölkənin ticarət şəbəkələri tərəfindən Azərbaycan əhalisinə 939,5 milyon manat həcmində məhsul satılıb ki, bu da 2008-ci ilin yanvar ayı ilə müqayisədə 10,3 faiz çoxdur.
Vətəndaşlar tərəfindən alış-verişə xərclənən ümumi məbləğin 620,9 mln. manatı ərzaq mallarının, 318,6 mln. manatı isə qeyri-ərzaq mallarının payına düşüb.
Hər iki mal növü üzrə satış artımı 2008-ci ilin yanvar ayı ilə müqayisədə müvafiq olaraq 10,4 və 11,2 faiz təşkil edib. Ötən ay ərzində əhaliyə 310,1 mln. manat həcmində xidmət göstərilib ki, bu da 20,1 faizlik artım kəsb edir.
Azərbaycan əhalisi böhranı yalnız informasiya mənbələrindən "hiss edir" və pulun dəyərdən düşməsindən qorxaraq onları xərcləməyi üstün tutur. Ancaq böhran bizim ölkədə də sistem xarakteri alsa, milli istehlak bazarında da acınacaqlı nəticələrlə qarşılaşa bilərik. Amma çətin ki, bu Amerika və Avropa bazarlarının miqyasına çatsın.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı - [email protected]