Azərbaycan, Bakı, 2 may /Trend, müxbir A.Axundov/
Azərbaycan İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən hazırlanan 2011-2025-ci illərdə Azərbaycanda iqtisadi inkişafın uzunmüddətli strategiyası ölkə əhalisinin adambaşına düşən kənd təsərrüfatı sahələrini 2009-cu ildəki 3 hektardan 2025-ci ilədək 10 hektaradək artırmağı nəzərdə tutur.
Strategiya layihəsinə əsasən, 2025-ci ilədək hər hektarın payına düşən əlavə dəyərin 2009-cu ildəki 0,6 min dollardan 1,8 min dollaradək, ümumi əkin sahələrində ekoloji təmiz kənd təsərrüfatının payının 0,45 faizdən 10 faizədək artırılması, məşğulluq sahəsində kənd təsərrüfatı payının 38,4 faizdən 20 faizədək azaldılması proqnozlaşdırılır.
Bundan başqa, 2005-ci ilədək ölkədə adambaşına düşən ət və ət məhsullarından səmərəli istifadəni 2009-cu ildəki 29 kiloqramdan 70,1 kiloqrama, süd və süd məhsullarının - 211 kiloqramdan 359,9 kiloqramadək, yumurtanın 128 ədəddən 243 ədədə, meyvə və giləmeyvələrin 62 kiloqramdan 80,3 kiloqramadək, bitki yağlarının 8 kiloqramdan 13,1 kiloqramadək, şəkər və şirniyyatların 30 kiloqramdan 36,5 kiloqramadək, balıq və balıq məhsullarının 6 kiloqramdan 8,3 kilqoramadək çatdırılması planlaşdırılır. Səmərəli istifadənin normaları üzrə proqnozlar Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının normaları əsasında müəyyən edilib.
Bu məqsədlərə nail olmaq üçün əkin sahələrinin strukturunun optimallaşdırılması, torpaq bazarının inkişafı, könüllülük əsasında fermerlərin vahid təsərrüfat ənənələrinin formalaşdırılması, torpaqların təmərküzləşməsi prosesinin müxtəlif mexanizmlərinin təşviqi, intensiv texnologiyalar bazasında heyvandarlıq və onun yem bazasının inkişafı, yaz, qış otlaqlarınından və biçinlərdən effektiv istifadə, səhralaşmanın dəf edilməsi, ölkənin su ehtiyatlarından effektiv və qənaətli istifadə, irriqasiya sistemlərinin texniki imkanlarının yaxşılaşdırılması, sudan qənaətlə istifadə edən qabaqcıl irriqasiya texnikası və texnologiyasının tətbiqinin stimullaşdırılması lazımdır.
Bundan başqa, ölkədə ərzaq təhlükəsizliyinə nail olmaq məqsədilə ekoloji təmiz kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsulları istehsalının stimullaşdırıması, torpaqların zəhərli maddələrdən qorunmasını və təbii məhsuldarlığı gücləndirmək, ekoloji kənd təsərrüfatı məhsulları bazarını formalaşdırmaq, insanların sağlamlığının təhlükəsiz kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının genişləndirilməsi yolu ilə qorunması, eləcə də istehsalın, idxal və dövriyyənin genetik-modifikasiya məhsullarının tənzimlənməsi mexanizmlərinin formalaşdırılması, hüquqi və təşkilati məsələlərin həlli və bu istiqamətdə mütəxəssislərin hazırlanması üzrə tədbirlərin həyata keçirilməsi planlaşdırılır.
Görülməsi planlaşdırılan tədbirlər sırasında ölkə regionlarının torpaq, iqlim və coğrafi göstəriciləri haqqında vahid məlumat bazasının yaradılması, dövlətin kənd təsərrüfatı sahəsinə qayğısı üzrə tədbirlərin dərəcələrə ayrılması və onun məqsədli xarakterə keçirilməsi, bioloji növ müxtəlifliyinin və genetik resursların qorunması, şitillərin, toxumun, cins malın yetişdirilməsi, toxumçuluğun fərdi növünün inkişafı üzrə işlərin yaxşılaşdırılması da yer alıb. İstehsalçıların müasir texnika, gübrə, toxum və şitillərlə təminin yaxşılaşdırılması üçün vergi və gömrük güzəştlərindən geniş istifadə təklif olunur.
Uzunmüddətli strategiya çərçivəsində tədbirlər arasında infeksiya xəstəlikləri nəticəsində heyvan sahiblərinə və heyvan mənşəli məhsul istehsalçılarına dəyən ziyanın kompensasiya mexanizminin hazırlanması, azot gübrələr zavodunun tikintisi, aqrar sektora mikrokreditlərin verilməsinin dəstəklənməsi, zəmanət və girov mexanizminin inkişafı, aqrar maliyyə xidmətlərinin tranzaksiya xərclərinin azaldılması məqsədilə normativ-hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi, mövsümi qiymətlərin tənzimlənməsi, məhsul itkisinin azaldılması, fermerlər üçün yeni və alternativ imkanların yaradılması, daxili bazarın istənilən mövsümdə yerli məhsullarla təmini, istehsal edilən məhsulun qorunması və saxlanması üçün anbar komplekslərinin yaradılması da təklif olunur.
Azərbaycanda özündə ixracatçıları, idxalçıları, topdan satışla məşğul olanları, bankları, sığorta təşkilatlarını, anbar müəssisələri və onların arasında ticari münasibətləri birləşdirəcək kənd təsərrüfatı məhsulları birjasının formalaşdırılması da təklif olunur.