Azərbaycan, Bakı, 7 sentyabr /Trend, müxbir İ.Xəlilova/
Neft qiymətlərinin dəyişməsi konyunkturasının dünya prosesləri fonunda Azərbaycan hökuməti 2011-ci il üçün dövlət büdcəsinin və ümumi büdcənin proqnozları əsasında formalaşdırılan qiymət proqnozunu 60 dollar səviyyəsində müəyyənləşdirib. Bu barədə çərşənbə axşamı ölkə hökumətindən bildiriblər. 2010-cu il üçün büdcə proqnozlarına edilən dəyişikliklər nəticəsində neftin qiyməti bir barel üçün 45 dollardan 65 dollara qaldırılıb.
Maliyyə Nazirliyi sentyabrın 15-dək Nazirlər Kabinetinə gələn il və növbətiı üç il üçün büdcə paketini təqdim etməlidir.
2009-cu ilin dövlət büdcəsinin proqnozları neftin qiymətinə uyğun olaraq bir barel üçün 70 dollar səviyyəsində formalaşdırılıb, lakin 2008-ci ildən etibarən dünya bazarlarında neftin qiyməti aşağı düşərək 40-50 dollara çatıb. Lakin son vaxtlar "Azəri-Çıraq-Günəşli" yataqlar blokunda hasil edilən Azərbaycanın yüngül neftinin qiyməti bir barel üçün orta hesabla 77 dollar təşkil edib. 2010-cu ilin yekunlarına görə, neftin orta qiyməti 70-75 dollar səviyyəsində gözlənilir.
"Gəlirlərimizi dünya bazarlarında neftin qiymətinin aşağı düşməsi deyil, ABƏŞ-in hasilat həcmini azaltması aşağı salır", - bundan əvvəl maliyyə naziri Samir Şərifov bildirib.
"Azəri-Çıraq-Günəşli"dən neft hasilatının həcmi sutkada bir milyon təşkil etməlidir, lakin həcmlər azdır.
2010-cu ildə Azərbaycan 52,45 milyon ton neft hasil etməyi proqnozlaşdırıb. Onlardan orta hesabla 44 milyon ton "Azəri-Çıraq-Günəşli" yataqlar blokundan olan "Azeri Light"ın payına düşür, 8,45 milyon ton neft isə ARDNŞ-nin şəxsi vəsaitləri hesabına quruda və dənizdə yerləşən yataqlarda hasil ediləcək.
ARDNŞ-nin proqnozlarına görə, gələn il neftin hasilat həcmi 53,6 milyon ton səviyyəsində gözlənilir. Onlardan 45,4 milyon ton "Azəri-Çıraq-Günəşli"nin, 8,2 milyon ton isə ARDNŞ-nin payına düşür.
Hələ 2008-ci ildə 2009-cu il üçün makroiqtisadi göstəricilərin proqnozları dünya bazarlarında neftin qiymətinin dəyişməsi üzrə üç ssenari əsasında (pessimist, orta və optimist proqnozlar) hazırlanıb.
Pessimist proqnozlara görə, 2009-cu il üçün neftin qiyməti ilkin olaraq bir barel üçün 80 dollar, orta proqnoz üzrə 100 dollar və maksimum 125 dollar səviyyəsində müəyyənləşib. 2012-ci ilədək neftin qiymətinin 70 dollara düşəcəyi gözlənilib. Lakin dünya maliyyə böhranının dərinləşməsi bu məhsulun qiymətinə də təsir edib ki, bu da daha mühafizəkar yanaşmaya dönməyə gətirib çıxardı.
2005-ci ildə proqnozlar hazırlanarkən neftin qiyməti 25 dollar, 2006-cı ildə 50 dollar (proqnozlara düzəlişlər edildikdən sonra, belə ki, ilkin olaraq 40 dollar səviyyəsində olub), 2007-ci ildə 50 dollar, 2008-ci ildə 70 dollar (halbuki ilkin olaraq əsas kimi 50 dollar götürülüb) səviyyəsində müəyyənləşib.
BVF ölkənin dövlət büdcəsinin, hətta neftin qiyməti bir barel üçün 40 dollara qədər düşsə belə, davamlılığını göstərib.
2010-cu ilin yeddi ayında Azərbaycanın dövlət büdcəsinin gəlir hissəsinə faktiki daxil olmalar 5734,2 milyon manat (ÜDM-in 24,8 faizi) təşkil edərək ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 0,5 faiz artıb. Dövlət büdcəsinin xərcləri 0,6 faiz azalaraq 5244,1 milyon manat (ÜDM-in 22,7 faizi) olub. Dövlət büdcəsinin yanvar-iyul ayları üçün profisiti 490,1 milyon manat və ya ÜDM-in 2,1 faizini təşkil edib.
2010-cu ilin dövlət büdcəsinin proqnozlarına edilən düzəlişlərə əsasən, gəlirlər 1,49 milyard manat artaraq 11,505 milyard manata çatdırılıb. Büdcə xərcləri 1,11 milyard manat artırılaraq 12,275 milyard manat təşkil edib.
Edilən dəyişikliklər nəticəsində büdcə kəsiri 1,249 milyarddan 770,3 milyard manata qədər azaldılıb ki, bu da dövlət büdcəsinin kəsirinin ÜDM-in 3,9 faizindən 2,3 faizə qədər azaldılması deməkdir.
Sentyabrın 7-nə olan rəsmi məzənnə 0,8036 AZN/USD təşkil edir.