Azərbaycan, Bakı, 06 noyabr/ Trend , müxbir E.Tariverdiyeva/ Rusiya Qafqazda əsas regional oyunçu olaraq qalacaq, belə ki, ABŞ - ın yeni prezidenti Barak Obama üçün hələ bir neçə il prioritet xarici siyasət deyil, daxili məsələlər olacaq.
"Demokratlar Azərbaycana münasibətdə bütövlükdə öz mövqelərini ifadə edə bilməyiblər, buna görə, Rusiya və Türkiyə regionda lider, siyasi nizamlanma prosesində daha çox maraqlı olan dövlət kim qalacaq", - deyə Trend - a Rusiya Federasiyası İctimai Palatasnın üzvü, Birinci kanalın aparıcısı və politoloqu Maksim Şevçenko bildirib. .
"Obamanın komandasının ilk zamanlar Cənubi Qafqazla məşğul olmağa vaxtı olmayacaq; onun əsaslı xarici siyasət prinsipi var - dünyada Amerikanın yaxşı adının bərpası və fikrin daxili problemlərin həllinə cəmləşdirilməsi", - deyə rusiyalı ekspert Mixail Delyagin hesab edir.
Noyabrın 4 - də ABŞ - da keçirilən prezident seçkisində İllinoys ştatının senatoru və Demokratlar Partiyasından namizəd Barak Obama səslərin 338 faizini toplayaraq qələbə qazanıb. Onun Respublikaçılar Partiyasından olan rəqibi senator Con Makkeyn isə, səslərin 156 səs toplayıb.
ABŞ - da maliyyə böhranı və Respublikaçılar administrasiyasının Ağ Evdən getməsi ilə Rusiyanın Qafqazda başlıca regional oyunçu olmaq imkanı yaranır. Ermənistan və Azərbaycan arasında 20 illik münaqişənin həlli buna doğru atılan ilk addım ola bilər.
Noyabrın 2 - də Moskvada şəhərətrafı "Mayn Dorf" sarayında Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya prezidentləri -- İlham Əliyev, Serj Sərkisyan və Dmitri Medvedyev arasında keçirilən görüşün yekunu üzrə Bəyannamə imzalanıb. Bəyannamədə münaqişənin beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri əsasında nizamlanmasının zəruriliyi qeyd olunur. Görüşün keçirilməsinə təşəbbüs Rusiya tərəfindən gəlib.
İki Cənubi Qafqaz ölkəsiarasında münaqişə 1988 - ci ildə Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiası irəli sürməsi zəminində yaranıb. Azərbaycan torpaqlarının 20% - i, yəni Dağlıq Qarabağ ərazisi və bu əraziyə bitişik 7 rayon Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altındadır. 1994 - cü ildə tərəflər atəşkəs rejiminə dair razılaşma əldə ediblər və o vaxtdan bəri, ATƏT-in Minsk Qrupunun himayəsi altında, Rusiya, Fransa və ABŞ - ın həmsədrliyi ilə, hələ ki nəticəsiz, sülh danışıqları aparılır.
ABŞ - ın Dağlıq Qarabağ probleminin həllinə hazır olmaması, münaqişənin həllində uğur qazanmaqda Rusiyaya daha çox şansı verir.
Qafqaz Obamanın diqqətində olsa da, prioritet mövqedə dayanmayacaq, - rusiyalı politoloq Vladimir Yevseyev hesb edir. "Əlbəttə, Dağlıq Qarabağ ABŞ üçün problemdir. Lakin hazırki məqamda ABŞ, hələ ki onun həllinə yaxınlaşmağa hazır deyil", - REA Rəyasət Heyətinin analitik şöbəsinin baş mütəxəssisi Yevseyev Trend - a bildirib.
Onun rəyinə görə, vəziyyətin dalana dirənməsi nəzərə alınsa, ABŞ münaqişənin həllində fəal iştiraka hələ hazır deyil.
Azərbaycanlı politoloq da hesab edir ki, ABŞ -ın Dağlıq Qarabağ probleminə dair siyasətində, çətin ki hansısa dəyişikliklər olsun.
"ABŞ -ın yeni prezidenti yaxın iki il ərzində ölkənin daxili siyasəti ilə məşğul olacaq və yalnız bundan sonra Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması prosesinə fəal surətdə qoşula bilər", - hakim Yeni Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının üzvü Aydın Mirzəzadə Trend - a bildirib.
Moskva Karnegi Mərkəzinin eksperti Malaşenko hesab edir ki, başlıca məsələ ABŞ - ın, beynəlxalq arenada Rusiyaya müqavimət göstərərək, özünü necə aparacağından və ya Obamanın vəd etdiyi siyasəti həyata keçirəcəyindən ibarətdir. "Düşünmürəm ki, o, ilk növbədə xarici siyasətə atılacaq, - politoloq Trend -a bildirib. - ABŞ əvvəl özünün böhranları ilə məşğul olacaq. Xarici siyasət vacib olsa da, respublikaçılarla müqayisədə, Obama üçün ikinci planda olacaq".
Məhz ABŞ -ın siyasətindəki bu müvəqqəti durğunluq regionda Rusiyanın güclənməsi ilə hədələyir, - Cənubi Qafqaz üzrə britaniyalı ekspert Ziba Norman hesab edir.
"Uzunmüddətli perspetivdə Rusiyanın rolunun minimuma endirilməsi üçün Obama ehiyatlı olmalıdır", - Transatlantik İnstitutunun direktoru və təsisçisi Norman elektron poçtla Trend - a bildirib. Rusiya təminat yox, vasitəçi olmalıdır, - o hesab edir.
"İnaqurasiyadan bir müddət sonra - ola bilsin, gələn ilin fevral - martında -- amerikalılar Rusiyanın nümunəsi üzrə Ermənistan və Azərbaycan arasında ikitərəfli danışıqları intensivləşdirməyə cəhd edəcəklər. Lakin Qarabağ münaqişəsinin həllinə hansısa sistemli yanaşmanı gözləməyə dəyməz", - Delyagin bildirib.
Materialın hazırlanmasında Y.Ostapenko, R.Ağayev (Moskva) iştirak ediblər.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: - [email protected]