Azərbaycan, Bakı, 19 noyabr/ Trend , müxbir Ü.Sadıqova/ Britaniya Suriya ilə əlaqələrin qurulması vasitəsilə Dəməşqin böyük təsirinin olduğu HƏMAS və "Hizbullah" radikal qruplaşmalarının fəallığını azaltmaq niyyətindədir, - ekspertlər hesab edirlər.
"Suriya Yaxın Şərqdə çox şey edə bilər: müharibəyə başlaya və ya sülh yarada bilər. Buna görə də, Britaniya regionda sülhün bərqərar edilməsi üçün Suriyanın Yaxın Şərqin qruplaşmalarına təsirindən istifadə edəcək", - Sen-Endrü Universitetində (Saint Andrews) Yaxın Şərq İnstitutunun rəhbəri Reymond Hinnebuş (Raymond Hinnesbusch) Londondan telefonla Trend - a bildirib.
Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Milibend çərşənbə axşamı Dəməşqə səfəri zamanı Suriya prezidenti Bəşər Əsədlə görüşdə bildirib ki, onun ölkəsi Suriyanın Yaxın Şərqdəki siyasətini, Dəməşqin ərəb ölkələri ilə münasibətlərini dəstəkləyir. Böyük Britaniya Aİ - nin adından Suriyanı regionun siyasi hadisələrində iştirak etməyə və lider ölkə mövqeyini əldən verməməyə çağırır, - dünya KİV-in məlumatına görə, Milibend bildirib. Lakin Milibend Britaniyanın Suriyanın siyasətində məhz nəyi təsdiqlədiyini bildirməyib.
Devid Milibend 2001 - ci ildən Suriyaya səfər etmiş ilk yüksək vəzifəli britaniyalı şəxsdir.
Fransa və Suriyanın əlaqələri bərpa olunduqdan sonra, Britaniya Dəməşqlə əlaqələri bərpa etmək təşəbbüsünü öz üzərinə götürüb.
Suriyanın Aİ ölkələriylə münasibətləri, xüsusilə də cari ilin yayında Fransanın vasitəçiliyi ilə Aralıq Dənizi İttifaqının yaradılmasından sonra inkişaf etməyə başlayıb. Əvvəllər Suriyanı Yaxın Şərqdə siyasi sabitliyin pozulmasında günahlandıran Avropa İttifaqı Dəməşqlə əlaqə saxlamırdı.
Suriya xarici siyasətinin güclü tərəfini göstərdikdən sonra - məsələn, İranla dinc məqsədlərdə sıx strateji əməkdaşlığı davam etdirdikdən sonra, Aİ-yə Suriyanı təcriddə saxlamaq faydalı deyil - hətta ABŞ bu mövqedən çıxış edirsə də, - Ərəb - Britaniya Anlaşma Şurasının rəhbəri Salem Züheyr hesab edir.
Lakin Züheyrin rəyinə görə, Avropanın Suriya ilə diplomatik münasibətlərinin bərpasının vacibliyindən başqa, Britaniyanın Suriyaya maraq göstərməsinin əsas səbəbi Dəməşqin Yaxın Şərqdə iri müqavimət hərəkatlarına - Livanın "Hizbullah" hərəkatına, Fələstinin HƏMAS və İslam Cihadı hərəkatlarına təsiridir.
"Bu hərəkətlər, ilk növbədə, Avropanın başlıca strateji tərəfdaşı - İsrailin təhlükəsizliyinə zərbə vurur. Dəməşqin ABŞ tərəfindən siyasi təcridi Suriyanın bu hərəkətləri dəstəkləməsinə gətirməyib", - suriyalı analitik Züheyr Londondan telefonla Trend - a bildirib.
Təl - Əviv Dəməşqdən sülh əvəzinə, bu qruplaşmaların dəstəklənməsini dayandırmağı tələb etsə də, prezident Bəşər Əsəd dəfələrlə Suriyanın hərəkatlara, İsrail işğalına qarşı apardıqları mübarizədə onlara kömək etmək niyyəti haqqında bəyanatlar verib.
Böyük Britaniya artıq iki ildir ki, Əsəd hökuməti ilə beynəlxalq əməkdaşlığın bərpası haqqında danışıqlar aparır və bunun üçün ən əlverişli məqam indi - Ağ Evdə hökumət dəyişikliyi getdiyi vaxtda yaranıb, - Britaniyanın "Kotton" Təhlükəsizlik Mərkəzinin analitiki Neyil Quilliam bildirib.
"Ola bilsin, Böyük Britaniya Barak Obama cari ilin yanvarında prezident vəzifəsinin icrasına başlayanadək Suriya ilə münasibətləri bərpa etmək istəyir. Bununla əlaqədar, Obamanın Dəməşqə qarşı Buşun siyasətindən imtina etməyi istəyib - istəməyəcəyi hələ məlum deyil", - Yaxın Şərqdə təhlükəsizlik sahəsində britaniyalı analitik Quilliam telefonla Trend - a bildirib.
"Aİ Suriyanı "Hizbullah" və HƏMAS - a dəstək göstərməyi dayandırmağa razı sala bilsə, onların müqaviməti zəifləyəcək, bu isə Livanda və Fələstinin İsraillə sərhədlərində sabitliyə gətirəcək", - britaniyalı analitik bildirib.
Suriya ilə münasibətlərdə Avropa üçün fayda yalnız müqavimət hərəkatlarına təsirlə məhdudlaşmır. Aİ - nin Tehranın başlıca müttəfiqi Dəməşqin vasitəçiliyi ilə İranın nüvə proqramı ətrafında yeni danışıqlara başlamağı istəyəcəyi istisna edilmir, - Quilliam hesab edir.
Bəşər Əsəd cari ilin iyulunda Tehrana rəsmi səfəri zamanı bəyan edib ki, İran probleminin həllində vasitəçi kimi çıxış etmək istəyir. Lakin İran prezidenti Mahmud Əhmədinejad bu məsələdə ona rədd cavabı verib.
Buna görə də, Aİ, Dəməşqlə daimi əməkdaşlığı Tehranla yeni danışıqlara dəyişə bilər. Bununla belə, bu problemdə müsbət dəyişikliklər gözləməyə dəyməz, - britaniyalı ekspert əlavə edib.
Lakin bu o demək deyil ki, Dəməşqin siyasəti artıq bir neçə il əvvəl olduğu kimi, açıq anti - Qərb xarakterli deyil və hazırki mərhələdə Suriya Yaxın Şərqdə beynəlxalq səviyyədə güclü dövlət mövqeyini tutmağa can atır, - suriyalı ekspert Züheyr əlavə edib.
"Dəməşq üçün Avropa ilə əlaqələr Aİ - nin Suriyanın Livanın daxili siyasətinə təsirinin, İraq sərhədlərinə nəzarət etməsinin qəbul edilməsi deməkdir. Suriyanın belə imkanları olmasaydı, çətin ki Avropa ilə fəal danışıqlar aparardı", - o əlavə edib.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan - [email protected]