Azərbaycan, Bakı, 07 may / Trend , müxbir E.Tariverdiyeva /
Gürcüstanda hazırkı siyasi böhran hakimiyyət dəyişikliyinə səbəb olmayacaq, lakin etiraz dalğalarının gələcəkdə güclənməsinin qarşısını almaq üçün hökumət müxalifət ilə dialoqa getməldir.
"Düşünürəm ki, müxalifətin nümayişləri ilə əlaqədar bizim Gürcüstanda hökumət dəyişikliyinin şahidi olacağımız əvvəlki kimi az ehtimal olunur", - deyə Trend -a elektron poçt ilə Kolumbiya Universitetinin professoru Linkoln Mitçell (Lincoln Mitchell) bildirib.
Gürcüstan müxalifəti artıq bir aydır ki, prezident Saakaşvilinin postdan getməsinə çalışır. Müxalifətin ilk aksiyası aprelin 9-da keçirilib. Ay ərzində müxalifət Tbilisi küçələrində kütləvi aksiyalar keçirib, 5 may tarixində isə Gürcüstan Daxili İşlər Nazirliyi Tbilisi yaxınlığında yerləşən zirehli avtomobil və tank hərbi hissəsində qiyam baş verdiyi bəyan edib.
Muxrovani hərbi bazasının komandiri, bir sıra zabit və mülki şəxs həbs olunub. Gürcüstan hakimiyyətinin məlumatına əsasən, qiyam çevrilişin həyata keçirilməsi və Gürcüstan prezidentinə sui-qəsdin hazırlanması üzrə işin üstünün açılmasından sonra baş verib. Tbilisi hesab edir ki, baş tutmayan hərbi çevrilişin təşkilatçıları onu çərşənbə günü Gürcüstanda start götürən NATO-nun hərbi təlimləri ərəfəsində həyata keçirməyə çalışıblar.
Mayın 6-da Gürcüstanda NATO-nun "Sülh naminə tərəfdaşlıq" proqramı çərçivəsində "Kooperativ Lanser/Kooperativ Lonqbou-2009" /Cooperative Lancer/Cooperative Longbow-2009"/ təlimləri start götürüb. Gürcüstan Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, təlimlərdə NATO-nun doqquz üzv ölkəsi və "Sülh naminə tərəfdaşlıq" proqramının dörd iştirakçı ölkəsi iştirak edir.
Ekspertlərin rəyinə görə, Gürcüstanda yaranan hazırkı siyasi vəziyyət ölkədə hakimiyyət böhranını gücləndirə bilər, lakin bu, hökumətin dəyişməsinə səbəb olmayacaq.
Gürcüstan üzrə amerikalı ekspert Linkoln Mitçell hesab edir ki, yaxın vaxtlarda Gürcüstanda hakimiyyətin dəyişəcəyi az ehtimal olunur.
Onun rəyinə görə, hazırkı vəziyyəti aşağı səviyyəli böhran kimi xarakterizə etmək olar, lakin vəziyyət böyük böhrana inkişaf üçün potensiala malikdir.
"Həm hökumət, həm də müxalifət bundan qaçmaq üçün birlikdə işləməlidir, həm də təkcə dialoq yolu ilə deyil, hər iki tərəfin fəaliyyəti ilə", - deyə ekspert bildirib.
Cənubi Qafqaz üzrə avropalı ekspert Amanda Akçakoça (Amanda Akcakoca) hesab edir ki, Gürcüstanda hazırkı vəziyyət olduqca təhlükəlidir və bu, bir çox hallarda 2008-ci ildə Gürcüstan və Rusiyanı müharibəyə sövq edən hadisələrə bənzəyir.
Onun fikrincə, hökumət davam edən etirazlar və orduda narazılıqlar şəraitində ölkə üzərində nəzarəti saxlamağa çalışır. Ekspert hesab edir ki, bu, ölkə və region üçün olduqca təhlükəlidir.
Onun sözlərinə görə, NATO təlimləri, Rusiyanın hərbi üstünlüyünün artması və hərbi çevriliş ölkədə yaranan qeyri-stabil siyasi vəziyyətə əlavə oldu.
Lakin Akçakoçanın rəyinə görə, hətta güclənən siyasi böhran belə, çətin ki, müxalifətin əsas tələblərinin icrasına səbəb olsun.
"Mən qısa müddətli perspektivdə Gürcüstan rəhərliyində dəyişiklik gözləməyə şübhə ilə yanaşıram", - deyə Trend -a elektron poçt ilə Avropa Siyasət Mərkəzinin (Belçika) eksperti Akçakoça bildirib.
Lakin gürcüstanlı politoloq Giya Xuxaşvili hadisələrin sonrakı ssenarisinə əmin deyil. Müxalifətin öz məqsədlərinə nail olub-olmayacağı və prezidenti istefaya göndərəcəyi ilə bağlı məsələyə gəldikdə isə Xuxaşvili buna cavab verə bilmir, çünki onun sözlərinə görə, hadisələrin gələcək inkişafını proqnozlaşdırmaq çətindir.
Bütün ekspertlər hesab edirlər ki, hazırda hakimiyyət ilə müxalifət arasında uzanan qarşıdurmanın aradan qaldırıması üçün iki tərəf arasında dialoq yaratmaq lazımdır.
Mitçellin fikrincə, Gürcüstan müxalifətinin məqsədləri real deyil. "Ən yaxşı üsul hökumətin dəyişməsi deyil, hazırkı hökumətin siyasi kursunun dəyişdirilməsi ola bilərdi", - deyə Mitçell vurğulayıb.
Onun fikrincə, hökumət və müxalifət arasında dialoq kifayət qədər olmasa da, siyasətin mühüm hissəsidir. "Hökumət göstərilən konkret tədbirlər üzrə müxalifət ilə dialoqun dəstəklənməsinə ehtiyac duyur", - deyə Mitçell vurğulayıb.
"Böhran aradan qalxmayıb və problemlərin həlli üçün real olaraq heç bir iş görülməyib", - deyə Trend -a Xuxaşvili bildirib.
Onun fikrincə, ölkədəki siyasi böhran yalnız ölkə rəhbərliyi ilə ictimaiyyət arasında real diloq başlanacağı halda aradan qalxa bilər.
"Hakimiyyət dialoq istiqamətində real addımlar atmasa, bu mənasız olacaq", - deyə Xuxaşvili bildirib.
Materialın hazırlanmasında V. Javoronkova da iştirak edib.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı - [email protected]