Bakı. İlhamə İsabalayeva - Trend:
Azərbaycan Tibb Universitetinin rektoru, professor Gəray Gəraybəylinin Trend-ə müsahibəsi
- Gəray müəllim, son illər ərzində ATU-da hansı islahatlar həyata keçirilib?
- Əvvəlcə onu qeyd edim ki, bizim əsas məqsədimiz Azərbaycan Tibb Universitetində təhsil sistemini təkmilləşdirmək, proqramı beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırmaq, tələbələrimizin xarici ölkələrdə daha çox təcrübə keçməsinə imkan yaratmaq, onların daha çox faydalı bilik, o cümlədən praktiki bacarıq əldə etməsinə yardım etməkdir. Bu və nəzərdə tutduğumuz digər islahatları reallaşdırmaq üçün əvvəlcə bir sıra sənədlər qəbul etdik. Məsələn, ATU-nun Nizamnaməsi qəbul edildi və Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən təsdiqləndi. Azərbaycan Tibb Universitetinin Klinikaları haqqında əsasnamələr qəbul olundu.
Digər sənədlər arasında Azərbaycan Tibb Universitetində təhsilin keyfiyyətinin təminatı sistemi haqqında Bəyannamə, ATU-nun müxtəlif kafedralarında fəaliyyət göstərən laboratoriyaların əsasnamələrinin qəbulunu göstərmək olar. ATU-da professor-müəllim heyətinin fəaliyyətinin obyektiv qiymətləndirilməsi üçün də komissiya və bal-reytinq şkalası yaradılıb.
Əsasnamə layihəsinə əsasən, pilot kafedralar seçiləcək və burada müəyyən meyarlar əsasında qiymətləndirmə aparılacaq.
Bu tədris ilindən etibarən bütün müəllimlər bal-reytinq şkalasından keçdikdən sonra müsabiqəyə buraxılacaqlar.
Xüsusilə qeyd etmək istərdim ki, ilk dəfə olaraq biz işimizin daha düzgün qiymətləndiriməsi, fəaliyyətimizdə şəffaflığın artırılması üçün Azərbaycan Tibb Universitetinin Rektoru yanında İctimai Nəzarət və Məsləhət Şurasının yaradılmasına qərar verdik. Ötən ilin mayında bu şuranın Əsasnaməsi qəbul edildi. Hazırda həmin təşkilatın üzvləri arasında millət vəkilləri, ölkənin tanınmış KİV rəhbərləri, QHT sədrləri var. Onlar mütəmadi olaraq ATU-da olur, imtahanların gedişini, qəbul prosesini izləyirlər, iradlarını, məsləhətlərini səsləndirirlər. Artıq onların təklifləri əsasında islahatlar da aparılıb.
Bundan əlavə, Azərbaycan Tibb Universitetinin yeni atributları - gerbi və loqosu qəbul edildi. Bu rəmzlərin seçilməsi üçün tələbələr arasında elektron sorğu da keçirildi. Daha sonra ATU-nun himni qəbul edildi. Bunlar tələbələrimizin daha da həmrəy olmasına və ATU-nun daha yaxşı təqdimatına yardım etdi.
- Yeni qəbul edilən sənədlər sayəsində hansı sahədə dəyişiklik oldu? Yeniliklər müəllim və tələbələrin işinə, təhsilinə necə təsir göstərdi?
- Ciddi islahatlardan biri buraxılış imtahanları ilə bağlı idi. Keçən ildən etibarən ATU-da Buraxılış Dövlət İmtahanları yeni formada – Obyektiv Strukturlaşdırılmış Klinik İmtahan (OSKİ) bacarıq imtahanı formasında aparılır. Biz bunu ən əsas dəyişiklik adlandıra bilərik. Çünki indiyədək tələbələrin əsasən nəzəri bilikləri qiymətləndirilirdi. İndi isə tələbələrin gələcəkdə bacarıqlı həkim kimi yetişməsinin göstərici olan praktiki bacarıqlarına da qiymət verilir. Tələbələrə bir neçə dəqiqə ərzində konkret tapşırıqları yerinə yetirmək təklif olunur, məsələn, xəstəyə süni nəfəs vermək, ürəyi masaj etmək, venaya iynə vurmaq və s.
Digər tərəfdən, imtahan sessiyalarında 1-ci kurs tələbələrinin qış imtahan sessiyasında yeni imtahan sistemi tətbiq etdik.
İmtahanlarla bağlı mühüm dəyişikliklərdən biri də Elektron Universitetin yaradılması ilə bağlıdır. Belə ki, əvvəllər imtahanların nəticələri adi qaydada təqdim olunurdu. İndi isə ATU-da yeni yaradılmış İnformasiya texnologiyaları şöbəsinin vasitəsilə imtahan nəticələri statistik formada hazırlanır və dekan müavinlərinə təqdim olunur. Burada qiymətlərin statistikası, ümumi imtahanın statistikası açıqlanır.
Elektron Universitetin tətbiqi bu prosesdə insan faktorunu demək olar ki, heçə endirib. Əvvəllər 2 günə görülən işlər indi 10 dəqiqəyə icra olunur. Hazırda ATU-da yaradılan sistem beynəlxalq standartlara uyğundur. İmtahan sistemindəki dəyişikliklərlə bağlı Türkiyənin Hacettepe Universitetinin mütəxəssisləri yardım göstəriblər.
- ATU həm də xarici tələbələrin ən çox üz tutduğu yerli ali məktəblərdən biridir. Əcnəbi tələbələrin ATU-ya qəbulu, təhsili ilə bağlı hansısa yenilik nəzərdə tutulubmu?
- Yeni tədris ili üçün Azərbaycan Tibb Universitetinin hazırlıq kursuna qeydiyyat yeni formada - elektron qaydada aparıldı. ATU-nun Böyük Elmi Şurasının qərarına əsasən, 2018/2019-cu tədris ilindən etibarən universitetə əcnəbi vətəndaşların qəbulu yalnız bu sistemlə aparılacaq.
Hazırlıq kurslarına elektron qəbulu təmin etmək məqsədilə universitetin saytında xüsusi səhifə yaradılıb. Əcnəbi vətəndaşların müraciətləri məhz bu səhifə üzərindən qəbul edilir. Bunun üçün lazımi sənədlərin elektron variantı portala yüklənilir. Sənədlər yoxlanıldıqdan sonra qəbul edilir. Növbəti mərhələ namizədlərlə Skype bağlantısı vasitəsilə müsahibə aparılır. Müsahibə 8 nəfərdən ibarət komissiya tərəfindən həyata keçirilir. Bu zaman namizədlərə həm ümumi, həm də fənn sualları verilir. Hər bir namizədə cavablarına uyğun olaraq ballar yazılır. Əgər namizədin topladığı bal keçid balından yuxarıdırsa, onda onların ATU-nun hazırlıq kursuna qəbul üçün müraciətləri təmin edilir. “Skype”la müsahibə 8-10 dəqiqə davam edir.
- Yeri gəlmişkən, gələn həftədən yeni tədris ilinə start verilir. ATU tələbələri bu il hansı yeniliklərlə üzləşəcəklər?
- Maraqlı yeniliklərdən biri elektron jurnalın tətbiqi ilə bağlıdır. Bu ildən ATU-ya qəbul olan tələbələr üçün yalnız elektron jurnal aparılacaq. Bu, proseslərin dəqiq əks olunmasına kömək edəcək. Bu jurnalda tələbənin nömrəsi kodlaşdırılıb və onun haqqında olan bütün məlumatlar buraya daxil edilib. Tələbənin nömrəsinə baxmaqla, onun hansı ildə məktəbə qəbul olduğu, tədrisi hansı dildə keçdiyi, hansı sırada qeydiyyatda olduğunu bilmək mümkündür. Bu sistem tam şəffaflığa təminat verir, çünki hansısa məlumatı sonradan dəyişmək mümkün deyil. Tələbə kodunu daxil edib sistemə girəndə öz qiymələrini, onun üçün dekanlıq və ya universitet tərəfindən yerləşdirilən elanları da görəcək. Biz çalışırıq ki, tələbələr rəhbərliyə yaxın olsun. Biz onları narahat edən məsələlərdən daim xəbərdar olaq, yaraanmış problemlərin həllinə nail olaq. Odur ki, tələbələrin idarəetməyə cəlb olunması sahəsində də mühüm dəyişikliklər etmişik. Hər fakültədə tələbələrin dekanları seçilib. Onlar fakültə və universitetin Elmi Şuralarına, rektoryanı şuraya tələbələrin arzu və istəklərini, şikayətlərini çatdırırlar.
Tələbələrimiz elektron jurnal vasitəsilə də müəllimlərin fəaliyyətini, davranışını qiymətləndirə biləcəklər. Jurnalda bu məqsədlə xüsusi pəncərə var. Bura daxil olarkən tələbələr imtahan prosesinin gedişi, həmçinin müəllimlər barədə sualları cavablandıra bilərlər.
Həmçinin tələbələr üçün cədvəlləri, dərsləri beynəlxalq səviyyəyə çatdırmaq üçün bu ildən kurasiyalar ləğv olundu. Həmçinin yay istehsalat təcrübəsinin yay ayılarında keçirilməsi ləğv olunur, onlar semestr dərsləri ərzində aparılacaq. Türkiyədə və digər dünya ölkələrində də təcrübələrin keçirilməsi semestr daxilində olur.
Biz bu il imkansız tələbələrlə bağlı ATU olaraq bir yeniliyə imza atdıq. Rəhbərlik tərəfindən universitetimizdə valideyn himayəsindən məhrum olan tələbələr üçün Təqaüd Fondu yaradıldı. Fond vasitəsilə bu cür tələbələrin təhsil haqqı ödənilir. Bu qərar onlarla tələbəmizi əhatə edir. Müəllimlərin rifah halının yüksəldilməsi naminə nəzəri kafedralarda çalışan professor-müəllim heyətinin əlavə əmək haqları artırılıb. Həmçinin Səhiyyə Nazirinin qarşısında vəsatət qaldırılıb ki, bizim tələbələrimizə orta tibb işçisi kimi işləməyə icazə verilsin. Cənab nazir buna müsbət rəy bildirərək, əmr verdi. Artıq Tibb Universitetinin 6 illik bazasını bitirən tələbə orta tibb işçisi kimi işləyə bilər.
Ümid edirik ki, sadaladığımz və adını çəkmədiyim digər islahatların köməyilə Azərbaycan Tibb Universiteti kimi qocaman ali təhsil ocağında təhsilin keyfiyyətinin daha da yüksəlməsinə nail olacağıq.