Bakı. Trend:
Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanının sınaq versiyası üçün onlayn platforma istifadəyə verilib. Azərbaycan dili səviyyəsinin ölçülməsini həyata keçirən bu imtahanın dilin mühafizəsində nə kimi rolu olacaq?
Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanı təhsilin inkişafı baxımından nə qazandırır?
Mövzu ilə bağlı Trend-ə danışan Təhsil İşçilərinin Həmrəyliyi Alyansının (TİHA) sədri, təhsil eksperti Əmrah Həsənli bildirib ki, Dövlət İmtahan Mərkəzi tərəfindən təşkil edilən Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanı ölkəmizdə ana dilinin qorunması, inkişafı və düzgün istifadəsinin təşviq edilməsi baxımından mühüm təşəbbüsdür:
“Bu imtahan təkcə müəllimlər üçün deyil, həm də yazıçılar, jurnalistlər, tələbələr və ümumiyyətlə, ana dili biliklərini yoxlamaq və təkmilləşdirmək istəyən hər kəs üçün açıqdır. Bu baxımdan, imtahan sadəcə bir bilik yoxlama vasitəsi deyil, həm də dilin inkişafına və cəmiyyətdə Azərbaycan dilinə marağın artırılmasına xidmət edən bir platformadır.
Sertifikasiya imtahanı bir neçə mühüm aspekt üzrə təhsil və dil mədəniyyətinə töhfə verir.
Hər kəs üçün açıq öyrənmə imkanı: Onlayn sınaq platforması olaraq bu imtahan cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrindən insanların Azərbaycan dili biliklərini sınamaq və inkişaf etdirmək üçün rahat bir mühit yaradır. Bu, xüsusilə də müəllimlər, yazıçılar, jurnalistlər və dövlət qulluqçuları üçün əhəmiyyətlidir.
Dilin dəqiq və səlis istifadəsinə təşviq: Sertifikasiya imtahanında iştirak edən hər kəs Azərbaycan dili qaydalarını daha dərindən mənimsəyir, leksik və qrammatik biliklərini artırır. Bu, gündəlik həyatda və rəsmi yazışmalarda dilin daha düzgün istifadəsinə səbəb olur.
Rəqəmsal təhsilin inkişafı: İmtahanın onlayn olması təhsil sahəsində rəqəmsal transformasiyanın bir hissəsidir. Bu platforma sayəsində insanlar istənilən yerdən və istədikləri zaman öz biliklərini yoxlaya bilirlər”.
Ekspert qeyd edib ki, DİM-in çağırışı ilə yazıçıların və digər yaradıcı insanların da bu imtahanda iştirak etməsi Azərbaycan dilinin zənginləşməsi və ədəbi dil normalarının qorunması baxımından əhəmiyyətlidir.
“Yazıçı və jurnalistlər üçün praktiki faydalar: Azərbaycan dilinin qaydalarını yüksək səviyyədə bilmək yazıçıların və jurnalistlərin əsərlərində və məqalələrində daha dəqiq və təsirli üslub yaratmasına kömək edir.
Terminologiyanın və dil mədəniyyətinin qorunması: İmtahan vasitəsilə dilə olan diqqət artır, bu da milli leksik fondun inkişafına, arxaizmlərin, dialektizmlərin və müasir dilin harmonik istifadəsinə müsbət təsir göstərir.
Cəmiyyətin ana dilinə münasibətinin güclənməsi: Azərbaycan dili sadəcə ünsiyyət vasitəsi deyil, milli kimliyimizin ifadəsidir. İnsanların bu imtahana qoşulması və öz biliklərini artırmağa çalışması cəmiyyətdə dilə olan marağı və hörməti artırır.
Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanı bilik yoxlama vasitəsi olmaqla yanaşı, həm də dilimizin qorunması və inkişafı istiqamətində mühüm bir təşəbbüsdür. Müəllimlər, yazıçılar, jurnalistlər və dilə marağı olan hər kəs bu platformadan yararlanaraq, Azərbaycan dilini daha səlis və dəqiq istifadə etməyi öyrənə bilər. Bu, həm şəxsi inkişaf, həm də ümumilikdə cəmiyyətin dil mədəniyyətinin yüksəlməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Azərbaycan dili milli varlığımızın sütunlarından biridir və bu cür imtahanlar vasitəsilə onun qorunması və inkişafına birlikdə töhfə vermək mümkündür”,- deyə o əlavə edib.
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Təhsildə Təhlil və Kommunikasiyalar Mərkəzinin rəhbəri Kamran Əsədov isə mövzu ilə bağlı Trend-ə bildirib ki, Azərbaycan Dili üzrə Sertifikasiya İmtahanı təhsilin inkişafı və dilin mühafizəsi baxımından əhəmiyyətli təsirlərə malikdir.
“Bu imtahan, müəllimlərin peşəkar səviyyəsini yüksəltməklə yanaşı, Azərbaycan dilinin qorunması və inkişafına da mühüm töhfələr verir.
Sertifikasiya imtahanları müəllimlərin bilik və bacarıqlarını qiymətləndirməklə onların peşəkar inkişafına təsir göstərir. Keçirilən imtahanlarda iştirak edən müəllimlərin böyük əksəriyyəti keçid balını toplayır, bu da onların bilik səviyyəsinin ölçülməsi və qiymətləndirilməsi üçün effektiv bir mexanizm olduğunu sübut edir. Nəticələr göstərir ki, müəllimlərin müəyyən bir hissəsi yüksək nəticə göstərir, bu da tədris prosesində keyfiyyətin yüksəlməsinə səbəb olur.
Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanları yalnız biliklərin yoxlanılması məqsədinə xidmət etmir, həm də müəllimlərin peşəkar inkişafını təşviq edir. Bu imtahanlara hazırlaşmaq üçün müəllimlər müvafiq materialları öyrənir, dil bacarıqlarını təkmilləşdirir və yeni metodikalara yiyələnirlər. Bununla yanaşı, dövlət tərəfindən müəllimlər üçün xüsusi metodik vəsaitlər hazırlanaraq onların istifadəsinə verilir ki, bu da sertifikasiyanın effektivliyini artırır”.
O qeyd edib ki, dilin mühafizəsi baxımından sertifikasiya imtahanları mühüm rol oynayır:
“İmtahan sualları və qiymətləndirmə meyarları dilin düzgün istifadəsini təşviq edir, müəllimlərin qrammatik və üslubi normalara daha ciddi riayət etməsinə səbəb olur. Azərbaycan dili üzrə sertifikasiyanın Ümum-Avropa Tövsiyə Çərçivə Sənədinə uyğun şəkildə aparılması dilin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılmasına və daha geniş tanınmasına şərait yaradır. Bu sistemə əsasən, dil bilikləri müxtəlif səviyyələrə bölünür və hər bir səviyyə üzrə konkret bacarıqlar müəyyən edilir.
Dünya təcrübəsinə nəzər saldıqda, Avropa ölkələrində dillərin öyrənilməsi və qiymətləndirilməsi üçün tətbiq edilən standartların oxşar olduğu görünür. Bir çox ölkədə müəllimlərin dil biliklərinin sertifikatlaşdırılması onların peşəkarlığının artırılması və tədris keyfiyyətinin yüksəldilməsi məqsədilə həyata keçirilir. Azərbaycan da bu yanaşmanı qəbul edərək öz sertifikasiya sistemini bu beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırır ki, bu da dilimizin inkişafına və qloballaşma dövründə mühafizəsinə töhfə verir.
Azərbaycan Respublikasının təhsil qanunvericiliyinə əsasən, müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması və attestasiyası vacib tələb kimi müəyyən olunub. Sertifikasiya imtahanları məhz bu qanunların tələblərinə uyğun olaraq həyata keçirilir və təhsil sistemində keyfiyyətin artırılması üçün mühüm alət rolunu oynayır. Müəllimlərin sertifikasiyadan keçməsi onların bilik və bacarıqlarının standartlara uyğunluğunu yoxlamaqla yanaşı, dilin düzgün istifadəsini təşviq edir və ümumilikdə tədris prosesinin keyfiyyətini yüksəldir”.
“Sertifikasiya imtahanlarının nəticələri göstərir ki, bu sistem müəllimlərin hazırlıq səviyyəsini obyektiv qiymətləndirməyə imkan yaradır. Müəllimlərin əksəriyyəti keçid balını toplasa da, bəzi müəllimlər üçün əlavə hazırlıq mərhələləri tələb olunur. Bu da sertifikasiyanın yalnız yoxlama prosesi deyil, həm də müəllimlərin inkişafına istiqamətlənmiş bir mexanizm olduğunu sübut edir.
Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanlarının tətbiqi təhsilin inkişafı və dilin qorunması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Müəllimlərin dil biliklərinin və pedaqoji bacarıqlarının qiymətləndirilməsi, onların peşəkar inkişafına stimul verir, tədrisin keyfiyyətini artırır və Azərbaycan dilinin qorunub saxlanılmasına xidmət edir. Bu yanaşma dilin normativ qaydalarına daha ciddi əməl edilməsinə şərait yaradır, qloballaşan dünyada Azərbaycan dilinin mövqeyini gücləndirir və gələcək nəsillərin dil biliklərinin daha yüksək səviyyədə formalaşmasına yardımçı olur”, - deyə K.Əsədov vurğulayıb.