Bakı. Trend:
SOCAR Karbamid zavodu hər zaman mürəkkəb kimyəvi istehsal proseslərinin idarə olunmasında qabaqcıl avtomatlaşdırma və prosesə nəzarət sistemlərinə əsaslanıb. Lakin müasir sənaye mühitində yalnız avtomatlaşdırma artıq kifayət deyil. Zavod son üç ildə bu sahədə ciddi nailiyyətlər əldə edib.
Bu barədə Trend-ə SOCAR-dan məlumat verilib.
Bildirilib ki, SOCAR “Caspian AI Institute”u təsis edərək mövcud avtomatlaşdırma texnologiyalarına daxildə inkişaf etdirdiyi süni intellekt modellərini əlavə edib: "Bununla da, əməkdaşların rəqəmsal bacarıqlarının davamlı inkişafına nail olunub. Süni intellekt modelləri zavoddan toplanan minlərlə real zaman siqnallarını (real-time signals) təhlil edir, proses davranışlarını öyrənir və özünü təkmilləşdirən, dinamik tövsiyələr təqdim edir. APC (Advanced Process Control) ilə süni intellektin bu sinerjisi optimallaşdırma, dəqiqlik və çeviklik baxımından zavodun daha əvvəl mümkün olmayan səviyyəyə çatmağına imkan verir.
Nəticə olaraq, yalnız daha səmərəli əməliyyatlar deyil, həm də real vaxtda proqnoz verə bilən, adaptasiya olunan və inkişaf edən “ağıllı” bir zavod formalaşır".
"Süni intellektlə idarə olunan sahənin optimallaşdırılması süni intellektə əsaslanan, demək olar ki, tam avtonom idarəetmə sistemimiz artıq ammiak və karbamid bölmələrində qərar qəbuletmə proseslərini istiqamətləndirir. Bu sistem istehsalat dəyişkənliyini təhlil edir, zavodun performans sabitliyini artırır və enerji istehlakını minimuma endirməyə kömək edir", - məlumatda vurğulanıb.
Qeyd olunub ki, zavodun süni intellekt mexanizmləri güclü APC infrastrukturunun üzərində qurulduğundan bu ikipilləli yanaşma fəaliyyətdə səmərəliliyin nəzərəçarpacaq dərəcədə artmasını təmin edir. 2024-cü ildə bu sistem vasitəsilə aşağıdakı nəticələr əldə olunub:
- 13 milyon ABŞ dolları əlavə dəyər;
- 7 milyon m³ təbii qaza qənaət;
- 1.5 milyon kilavattsaat elektrik enerjisinə qənaət;
- 70,000 ton suya qənaət;
SmartOps 360: “Frontline” üçün texnologiya
Məlumatda vurğulanıb ki, rəqəmsal transformasiya ən təsirli nəticəni istehsalatın ön xəttində göstərir. Bildirilib ki, “SmartOps 360” təşəbbüsü zavodda əməliyyat səmərəliliyini və təhlükəsizliyi artırır:
- “Boston Dynamics”in SPOT robotu ilə avtonom yoxlamaları göstəricilərin toplanmasını, qaz sızmalarının aşkarlanmasını və real vaxt SƏTƏM (Sağlamlıq, Təhlükəsizlik, Ətraf Mühit) monitorinqini icra edir;
- 10 milyon səhifədən artıq texniki sənədlər üzərində təlim keçmiş SOCAR-ın süni intellekt əsaslı texniki dəstək mütəxəssisi nasazlıqların səbəblərini təhlil edir və texniki personalı yönləndirir;
- AR (Artırılmış Reallıq) funksiyalı ağıllı eynəklər məsafədən texniki dəstək və texniki xidmətin asanlaşdırılmasını təmin edir;
- Dronlar təhlükəsizliyin daha yüksək səviyyədə təmin olunmasını və nəzarət fəaliyyətlərinin daha tez-tez həyata keçirilməsinə imkan verir;
- Simulyasiya əsaslı operator təlimləri işə uyğunlaşdırmanı sürətləndirir və davamlı bacarıq inkişafına dəstək olur;
"Bu texnologiyalar fasilələrin qarşısını alır, təhlükəsizliyi artırır və işçiləri real vaxtda məzmunla bağlı məlumatlarla təmin edir", - deyə məlumatda qeyd olunub.
Miqyaslı Proqnozlaşdırıcı Texniki Xidmət
"Zavodun ən vacib avadanlıqları üzərində proqnozlaşdırıcı texniki xidmət modelləri tətbiq edilib. Bu ağıllı siqnal modelləri vibrasiya, temperatur, təzyiq və axın məlumatlarını fasiləsiz təhlil edərək, nasazlıqları əvvəlcədən müəyyənləşdirir.
Bu sistem tam avtomatlaşdırılıb və texniki xidmət prosesləri ilə inteqrasiya olunub – avtomatik iş sifarişləri yaradır və həm profilaktik, həm də vəziyyətə əsaslanan texniki xidmət strategiyalarını dəstəkləyir", - deyə məlumatda vurğulanıb.
Enerji və Emissiyaların Optimallaşdırılması
Səmərəlilik və davamlılığın SOCAR-ın transformasiyasının əsasını təşkil edildiyi vurğulanan məlumatda bildirilib ki, süni intellektlə təchiz olunmuş Enerji Şəbəkəsinin Optimallaşdırılması Modeli (ENOM) zavodun enerji və buxar şəbəkəsini real vaxtda simulyasiya edir və aşağıdakı imkanları təmin edir:
- Real vaxt buxar balansı hesablamaları;
- Avadanlıq səmərəliliyi proqnozları;
- Qazan yüklərinin optimallaşdırılması;
- Ssenari əsaslı optimallaşdırma təklifləri;
Əlavə olaraq:
- Qaz detektorları, 360 dərəcə kameralar və görüntü tanıma alqoritmləri ilə təchiz olunmuş real vaxtda İEQ (İstixana Effektli Qazlar) emissiyalarının monitorinq sistemi
- Erkən müdaxilə üçün süni intellekt əsaslı qaz sızma aşkarlama modelləri hazırlanıb.
"Bu rəqəmsal qat şəffaflığı artırır, resurslardan istifadəni yaxşılaşdırır və ətraf mühit hədəflərinə uyğunluğa dəstək verir", - məlumatda bildirilib.
Rəqəmsal Mədəniyyətin Formalaşdırılması
"Bu transformasiya yalnız texnologiya ilə deyil, insanlarla da bağlıdır. Rəqəmsal Akademiyamız vasitəsilə əməkdaşlarımızın 20%-i rəqəmsal bacarıqlar üzrə sertifikat almış, funksiyalararası ideya sessiyalarında 40-dan çox yeni süni intellekt istifadəsi halları müəyyən edilmişdir.
Caspian AI İnstitutu ilə əməkdaşlıq çərçivəsində çevik çatdırılma komandaları – biznes, rəqəmsal və mühəndislik sahələrinin birgə çalışdığı komandalar – yaradılmış və SOCAR əməliyyatlarında rəqəmsal həllərin inkişaf etdirilməsi və miqyaslandırılması həyata keçirilmişdir", - məlumatda qeyd olunub.
Nəticə
"SOCAR Karbamid zavodunun rəqəmsal transformasiyası göstərir ki, kimya sənayesi sadəcə avtomatlaşdırmadan kənara çıxaraq adaptiv və ağıllı əməliyyatlara keçə bilər. Qabaqcıl Proses İdarəetməsi sistemlərini daxili hazırlanmış süni intellekt, robot texnologiyaları və proqnozlaşdırıcı texniki xidmət platformaları ilə birləşdirməklə, biz davamlı, resurs-effektiv və gələcəyə hazır istehsal üçün bir nümunə yaratmışıq", - deyə məlumatda vurğulanıb.