Azərbaycan, Bakı, 22 may / Trend , müxbir D.Xatınoğlu/ İsraillə Suriya arasında sülh danışıqlarının Livanda rəqib siyasi düşərgələrin barışması ilə eyni vaxta təsadüf etməsi, bu iki hadisənin bir-birilə əlaqəli olması ehtimalını gücləndirir. "İsrail ilə Suriya arasında sülh danışıqları Livanın təhlükəsizliyinin təmin olunması şərtilə keçirilib" - deyə yaxın Şərq ölkələri üzrə ekspert Əhməd Zeydabadi Trend -a bildirib.
BBC-nin mayın 21-də yaydığı məlumata əsasən, İsrail və Suriya rəsmiləri ikitərəfli müzakirələrə başlayıblar. Bu hadisədən iki gün əvvəlsə, Livanda münaqişə aparan daxili siyasi qüvvələr Qətərdə keçirdikləri müzakirələrdə son 18 ay ərzində səngiməyən münaqişələrinə son qoymaq qərarına gəliblər.
"Suriyanın İsrail ilə müzakirəyə başlaması ABŞ-ın icazəsi olmadan baş tuta bilməzdi. Amerikanın buna icazə verməsi, Suriyanın radikal islamçılar klubundan (İran, Hizbullah və Həmas) çıxmağa meylli olmasının göstəricisidir" - deyə, İran politoloqu Zeydabadi cümə axşamı Tehrandan telefonla bildirib.
Onun sözlərinə əsasən, Suriya bölgədə yaranmış münaqişələrdən özünü kənarda saxlamaq istəyir. "Suriyanın Livandakı münaqişəyə dəstəyini dayandırması, artıq "Hizbullah"ı himayə etməkdən imtina etməsi, Livanda 19 dəfə prezident seçkilərinin ləğv olunması ABŞ və İsrailin rəsmi Dəməşq ilə danışıqlara başlamasına səbəb oldu. Müzakirələr rəsmi səviyyədə aparılırsa, deməli, Suriya qarşısında qoyulan şərtlərə əməl edib" - deyə, İran politoloqu hesab edir.
Zeydabadinin fikrincə, İsrail-Suriya danışıqlarının müsbət nəticə verəcəyinə böyük ümidlər var. "Bu müzakirələr hər iki tərəfə bir ultimatumdur. Müzakirələr bu dəfə də dayandırılsa, alternativ variant artıq müharibədir. Bunu isə, nə İsrail, nə də Suriya istəyir" - deyə, Zeydabadi bildirib.
Politoloqa görə, Livanda sabitliyin yaranması ilə eyni vaxta təsadüf edən Suriya-İsrail danışıqları, Amerikanın da dolayısıyla bu dialoqu dəstəkləməsi onu göstərir ki, Suriya ABŞ-ın "düşmənləri sırasından" çıxmağa səy göstərir.
"Rəsmi Dəməşq hər zaman ABŞ-ın bu ölkəyə hücum etməsindən qorxub və çalışıb ki, Vaşinqtonun iqtisadi-siyasi təzyiqlərindən özünü qorusun" - deyə, Londonda fəaliyyət göstərən İran-Ərəb Tədqiqatlar Mərkəzinin sədri Əlirza Nurizadə Trend -a bildirib.
İranlı politoloqun sözlərinə görə, 1970-ci illərdən bəri Suriya İsraillə sərhədində hərbi qarşıdurma yaranmasına heç vaxt imkan verməyib, buna görə də, İsrail bu ölkəyə düşmən kimi baxmır.
Nurizadə hesab edir ki, Livanda daxili siyasi qüvvələrin münaqişəsinə son qoyulmasında ərəb ölkələrinin çox böyük rolu olub. "Ərəb ölkələri Livan daxilində cinahların barışması üçün bütün tərəflərə böyük təzyiq göstəriblər. Livan xalqı da tərəflərdən sülhün bərpasını israrla tələb edib. Livanda ictimai sabitliyin bərpasında bu amillərin rolu böyük olub, lakin Suriyanın da bu işdə töhfəsi az deyil" - deyə, Nurizadə cümə axşamı Tehradan telefonla bildirib.
Hər iki iranlı politoloqun fikrincə, Suriya və İsrail arasında sülh danışıqlarının uğurlu nəticə verib -verməyəcəyi Təl-Əvivin Colan yüksəkliklərini Suriyaya qaytarmaqda nə qədər ciddi olmasından asılıdır.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan [email protected]