Аzərbaycan, Bakı, 29 iyun /Trend, müxbir İ.Xəlilova/
2008-ci ildə "Baltika" pivə şirkəti Azərbaycanda pivə isatehsalı zavodunu aldı və 2009-cu ildə şirkətin ilk xarici istehsal meydançası - Azərbaycanda "Baltika-Bakı" zavodu işə salındı. Bu gün zavod ildə 10 milyon dekalitr istehsal gücü ilə yerli brendlərlə yanaşı, "Baltika" brend növləri də istehsal edir.
"Baltika" şirkətinin prezidenti Anton Artemyev Trend-ə müsahibəsində "Baltika-Bakı" zavodunun fəaliyyəti, onun perspektivləri və prioritetləri barədə danışıb.
- "Baltika" şirkətinin tərkibinə daxil olduqdan sonra Azərbaycanda pivə istehsalı zavodunun fəaliyyətini necə qiymətləndirirsiniz? Zavodun gücü Azərbaycan bazarında pivə tələbatını nə dərəcədə ödəyir?
- Ötən il pivə bazarı bizim nəzərdə tutduğumuz sürətlə inkişaf etmirdi. Bir tərəfdən, biz bazarın payını saxlayır, hətta bir az da olsa artırmışdıq. Hesablamalarımıza görə, biz Azərbaycan bazarında pivəyə olan tələbatın təxminən 73 faizini ödəyirik. Bu göstərici özündə "Baltika" şirkətinin istehsal etdiyi məhsullarla yanaşı, yerli brendləri də - "Xırdalan", "Əfsanə", "Bizim" - birləşdirir.
Ötən ilin əvvəli nisbətən ağır keçib, lakin yekun hesablamalara əsasən, biz ötən ilin qrafikini ötüb keçirik. Bu hələ əhəmiyyətsiz ötmədir, belə ki, pivə üçün əsas mövsüm olan yay hələ qarşıdadır. Baxmayaraq ki, 2010-cu ildə yayın böyük hissəsi müsəlmanların bayramı Ramazanın payına düşür. Buna görə də nə vaxtsa ötən illə müqayisədə göstəricilərdə mənfi dinamika müşahidə olunacaq.
"Baltika" şirkəti Xırdalanda pivə zavodunu alana qədər onun istehsal payı bazarda 40-50 faiz təşkil edirdi.
Biz 20 milyon dollar kapital qoymaqla zavodun bütünlüklə yenidən qurulmasını həyata keçirdik. Ona görə də bu gün zavod 10 milyon dekalitr keyfiyyətli pivə istehsal etmək üçün böyük gücə malikdir ki, bu da bütünlükdə Azərbaycan bazarının tələbatından çoxdur. 9 miyonluq Azərbaycan əhalisi üçün pivə tələbatının həcmi idxal olunmuş məhsulla birlikdə adambaşına 7-8 litr təşkil edir.
Əlbəttə ki, hansısa xüsusi mədəniyyət, milli və dini ənənələrə malik olan ölkələr də vardır, lakin bizə elə gəlir ki, Azərbaycanda alkoqollu içkilərə də böyük tələbatı nəzərə almaqla, ölkədə pivə bazarının potensialının artımı müşahidə olunur.
- Şirkət Azərbaycanın pivə bazarında öz liderlik mövqeyini saxlamaq üçün gələcəkdə hansı istiqamətlərdə inkişaf etmək niyyətindədir?
- Əlbəttə ki, bizdə olan yenilikləri Azərbaycanda tətbiq edəcəyik, yeni pivə növləri buraxacağıq. Hazırda biz Rusiyada pivənin yeni növlərini istehsal edirik - "Baltika" 1,5 litrlik qablaşdırmada, "Baltika Kuler" və s. Pivənin hər hansı yeni növünün buraxılması üçün investisiyalar qoyulmalıdır ki, onun konkret bir zavodda istehsalı həyata keçirilsin. Buna görə də biz Azərbaycanda əsasən öz həcmli mallarımızı - "Baltika-3", "Baltika-7", "Baltika-5", "Kuler" istehsal edirik.
- "Baltika-Bakı"nın məhsulları hansı ölkələrə ixrac olunur və bu istiqamətdə nə dərəcədə fəaliyyətin genişlənməsi planlaşdırılır?
- Hazırda Gürcüstana 44 min dekalitr pivə satmışıq. İndi isə Türkmənistana məhsul istehsalı imkanlarına baxılır.
- İlin sonuna qədər "Baltika-Bakı" zavodunda məhsul istehsalının həcmi üzrə hansı proqnozları verə bilərsiniz?
- Mənə elə gəlir ki, hətta mədəni və dini xüsusiyyətləri nəzərə alsaq, bütün ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda da pivə istehlakı ənənələri vardır. Onsuz da biz Avropa standartları səviyyəsində pivə istehlakı həcmini artırmağı gözləyirik. Hətta bu adambaşına 15 litr olsa da, bazarın ikiqat artımı hesab olunacaq. Buna görə də biz hesab edirik ki, bazar sərt alkoqollu içkilər istehlakının zəif içkilərlə əvəz olunması, eləcə də əhalinin istehlak imkanları hesabına inkişaf edəcək. Digər tərəfdən, Azərbaycan dünya iqtisadi böhranından uğurla çıxdı. Şübhəsiz ki, biz öz bazar payımızı saxlasaq da, bazarla birlikdə inkişaf edəcəyik.
- Siz spirtsiz içki məhsulunu nə vaxt Azərbaycan bazarına gətirməyə hazırlaşırsınız?
- Hazırda biz bu məsələni öyrənirik. Biz pivə istehlakı üzrə potensial səviyyəyə çatdıqdan sonra perspektivdə sözsüz ki, qeyri-pivə istiqamətini inkişaf etdirəcəyik. Biz dəqiq bilirik ki, bu baş verəcək, lakin Azərbaycan bazarında alkoqolsuz içki məhsulunun istehsalına başlanılması ilə bağlı qrafik hələ ki müəyyən edilməyib.
- Siz Azərbaycandakı investisiya mühitini necə qiymətləndirirsiniz?
- Müsbət qiymətləndirirəm. Ölkədəki investisiya mühiti xarici investorlara olan münasibətdən yaranır, biz isə bu istiqamətdə müsbət tendensiyanın olduğunu müşahidə edirik. Təbii ki, əhalinin alıcılıq qabiliyyəti və artım potensialı mühüm rol oynayır. Ölkədə əhalinin alıcılıq qabiliyyəti yaxşılaşır, yəni ölkə iqtisadi cəhətdən kifayət qədər dinamik inkişaf edir və Avropada pivə istehlakı həcmindəki fərqi nəzərə almaqla, bazarda potensial da var. Avropa ölkələrində pivə istehlakı 80 litr təşkil edirsə, Azərbaycanda bu rəqəm adambaşına 7 litr təşkil edir.
- Dünya maliyyə böhranı Sizin şirkətinizin biznesinə və investisiya yatırımlarına necə təsir göstərib?
- Rusiya pivə bazarının ümumi azalmasının 10 faiz olmasını nəzərə alsaq, biz də istehlakın həcmində itkilərə yol vermişik. Lakin "Baltika" məhsulunun bazardakı payı 1,8 faiz artaraq 40,6 faiz olub. Lakin nominal boşaltmalar üzrə həcmlər 6 faiz azalıb. Hər bir halda, həcmin azalması mövcud gücdən tam istifadə edilməməsini, işçilərin say tərkibinin optimallaşdırılmasının zəruriliyini göstərir. Böhran bizə ciddi ziyan vurub, lakin digər tərəfdən biz xərclərin azaldılması, əmək istehsalının artırılması və istehsalın səmərəliliyi üzrə effektiv iş aparmışıq. Bunlar da həcmlərin azalmasına baxmayaraq, yüksək iqtisadi nəticələr verib.
Bizim investisiya planlarımız xeyli azalıb, böhran potensial artıma təsir etsə də, bunu bütünlükdə böhranla bağlamaq olmaz. Böhran olmasaydı, biz yeni məhsulların istehsalına daha çox vəsait qoymalı idik ki, bu da həmişə texniki cəhətdən yeniləşməni tələb edir. Biz soyuducuların, süzmə avadanlıqlarının alınmasına və sonradan bizə daha effektli işləməyə imkan verəcək istiqamətlərə sərmayə qoyuruq. Bura məhsul itkisini azaltmağa imkan verən informasiya sistemlərini, texnologiya və avadanlıqları da aid etmək olar. Bax, bu investisiyalar hələ də böyük həcm təşkil edir. Ötən il şirkətin ümumi investisiya həcmi 3,7 milyard rubl, yəni 100 milyon avro olub. Bundan fərqli olaraq biz ötən illər ərzində bazar artımı ilə ayaqlaşmaq üçün aktiv surətdə sərmayə yatırırdıq və bunun da nəticəsində bizim illik investisiyalarımız 300 milyon avro səviyyəsinə gəlib çıxırdı.
- İnvestisiyaların bu dərəcədə azalması "Baltika-Bakı"ya yatırılan sərmayələrə necə təsir edib?
- Biz müəssisənin alınması üçün qoyulan investisiyanı saymamaqla, Azərbaycandakı zavoda planlaşdırıldığı kimi, 20 milyon dollar yatırmışıq. Bu vəsaitlər zavodun texniki cəhətdən yenidən silahlanmasına yönəlib.