Azərbaycan, Bakı, 30 dekabr /Trend, müxbir N.İsmayılova/
Böhrandan sonrakı çağırışları nəzərə alaraq, 2011-ci ildə Mərkəzi Bank öz fəaliyyətini bank sektorunda maliyyə sabitliyini daha da gücləndirməyə yönəlmək niyyətindədir. Bu barədə bankın 2011-ci il üçün pul və maliyyə sabitliyi siyasətinin əsas istiqamətlərinə dair bəyanatında deyilir.
Uzunmüddətli dövrdə strateji hədəf iqtisadiyyatın diversifikasiyasında maliyyə sisteminin aktiv rolunu təmin etməkdən ibarətdir.
2011-ci ildə Mərkəzi Bankın bank sektorunda maliyyə sabitliyi siyasəti aşağıdakı hədəflərin realizasiyasına yönələcək:
- Kapital adekvatlığının qorunması;
- Optimal likvidlik səviyyəsinin saxlanması;
- Restrukturizasiyanın həyata keçirilməsi.
2011-ci ildə tənzimləmə və nəzarət tədbirləri artım və dayanıqlıq arasında optimal nisbətin təminatına yönəldiləcək. Böhrandan sonrakı dövrdə bank sektorunun daha stabil və dayanıqlı artım mənbələrinə söykənməsi vacib şərtdir. Bu, başlıca olaraq, maliyyə vasitəçiliyinin sağlam və uzunmüddətli iqtisadi artıma yönəlməsi zərurətini şərtləndirir. Bunun üçün bankların resurs bazasında uzunmüddətli yığım mənbələrinin, o cümlədən kapital bazarının rolunun artırılması zəruridir.
AMB bank sisteminin stabil və təhlükəsiz inkişafının təmin edilməsi üçün tənzimlənmə və prudensial nəzarət çərçivəsinin yeni qlobal çağırışlara adaptasiyası davam etdiriləcək. Bu məqsədlə mikro-prudensial (institutlar üzərində fərdi nəzarət) nəzarətlə əhatə olunmuş riskləri daha effektiv tənzimləmək üçün bank nəzarəti üzrə Bazel Komitəsinin platformasında tövsiyə edilmiş yeni alətlərin istifadəsi imkanlarının qiymətləndirilməsinə başlanacaq. Bank tənzimlənməsi və nəzarətinin təkmilləşdirilməsi üçün makroprudensial yanaşmanın gücləndirilməsi başlıca vəzifə kimi müəyyənləşdirilib.
Bank aktivləri üzrə ehtiyatlanma siyasətinin yeni kontrtsiklik fəlsəfə əsasında formalaşması son qlobal böhrandan sonra xüsusilə aktuallaşıb. Ənənəvi olaraq banklar fəaliyyətlərində "protsiklik" davranışa (iqtisadi artım dinamikasının arxasınca getmək meyli) meylli olurlar ki, bu da böhran zamanı zəruri ehtiyat portfelinin olmaması ilə nəticələnir. Kontrtsiklik yanaşmanın inkişafı bankların iqtisadi artım dövründə ehtiyatlı davranışını, böhran dövründə isə daha dayanıqlı olmalarını şərtləndirəcək. Bunu nəzərə alaraq, AMB "kontrtsiklik- dinamik ehtiyatlanma" mexanizmləri tətbiq olunacaq.
Banklarda kapital, likvidlik və kredit risklərinin təhlükəsiz həddə idarə edilməsi üçün Mərkəzi Bank aşağıdakı tədbirlərin realizasiyasını diqqətdə saxlayacaq:
- Növbəti ildən "leverec" (aktivlərin artımını kapitalın artımına bağlayan alət) normativinin tətbiqi, bu normativin kapitalizasiyaya əlavə təkan verməsi;
- Bank nəzarəti tərəfindən Bazel III çərcivəsində tövsiyə edilmiş kapitalın keyfiyyət parametrlərinə dair daha konservativ yanaşmanın tətbiqi, kapitalın daha stabil mənbələr hesabına formalaşdırılması;
- Bazel III platformasında tövsiyə edilmiş qısamüddətli likvidliyinin idarə edilməsi alətlərinin tətbiqi üçün hazırlıq işlərinə başlanılması;
- Bankların maliyyə risklərinə qarşı davamlılığını artıran daxili institusional potensialın gücləndirilməsi.
Bank sektorunun restrukturizasiyası və dövlətsizləşdirilməsi, sektorda rəqabətin stimullaşdırılması əsas prioritetlətindən biri olacaq. Rəqabət şərtlərinin tam realizasiyası sektorun maliyyə vasitəçiliyi funksiyasının dərinləşməsi və bank-maliyyə xidmətlərinin keyfiyyətinin yüksəldilməsinin vacib amillərindən biridir. Bank sektorunun restrukturizasiyası, korporativ idarəetməyə olan keyfiyyətcə yüksək tələb bazarda rəqabət mühitinin gücləndirilməsinə imkan yaradacaq.