Azərbaycan, Bakı, 27 iyun /Trend, müxbir A.Axundov/
Gömrük işində informasiya sistemləri və informasiya texnologiyalarının tətbiqi ötən həftə Milli Məclisin qəbul etdiyi yeni Gömrük Məcəlləsinin əsas istiqamətlərindən biridir. Trend-in məlumatına görə, bu barədə Dövlət Gömrük Komitəsinin Hüquq şöbəsinin rəisi Sənan Muxtarovun komitənin "Gömrük" nəşrində dərc edilən müsahibəsində deyilir.
"Bundan başqa, məcəllənin əsas istiqamətləri Azərbaycan Respublikasının iqtisadi təhlükəsizliyin, maraqlarının və milli təhlükəsizliyinin qorunması, dövlət orqanları və dövlət rəsmiləri ilə əməkdaşlıqdır", - Muxtarov qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, məcəllədə beynəlxalq təcrübəyə uyğun olaraq gömrük təmsilçiliyi, səlahiyyətli iqtisadi operator, gömrük orqanlarının malların təsnifatı, mənşə ölkəsi və qiymətləndirmə metodologiyası ilə bağlı məcburi qərarları, məlumat mübadiləsi, məlumatların mühafizəsi, gömrük orqanlarının elektron məlumat sistemi, malların gömrük ərazisinə gətirilməsi və bu ərazidən aparılması və bununla bağlı qısa idxal və ixrac bəyannaməsinin, gömrük bəyannaməsinin və digər sadələşdirilmiş bəyannamələrin tərtib olunması, yoxlanılması, bəyannaməyə düzəlişlər edilməsi və onun ləğv edilməsi nəzərdə tutulub.
"Yeni normalar gömrük statusu, gömrük prosedurları, o cümlədən xüsusi gömrük prosedurları, malların yenidən yüklənməsi və kabotaj daşınması, yardım yükləri, gömrük orqanları tərəfindən təsdiq edilən malların təhlükəsiz ixrac sxemi, gömrük tarifi və malların tarif təsnifatı, malların preferensial və qeyri-preferensial mənşəyi, malların idxalı və ixracı üzrə gömrük borcu və borcun ləğv edilməsi qaydaları, gömrük borcu və təminatlar, mallara gömrük təminatının vurulması, gömrük qiymətləndirilməsi və beynəlxalq poçt göndərişlərinə aiddir", - Muxtarov qeyd edib.
Bundan başqa, onlar boru kəməri nəqliyyatı və elektrikötürücü xətlər vasitəsilə malların gömrük sərhədindən keçirilməsinin xüsusiyyətləri, risklərin təhlili, idarə edilməsi və qiymətləndirilməsi, gömrük auditi, gömrük orqanları tərəfindən həyata keçirilən ixrac nəzarəti, gömrük işində informasiya sistemləri və informasiya texnologiyaları, gömrük prosedurlarının elektron modeli, mallar və nəqliyyat vasitələri barədə məlumatların qabaqcadan elektron formada gömrük orqanlarına təqdim edilməsi, şəxslərin və nəqliyyat vasitələrinin gömrük ərazisinə daxil olması və bu ərazidən yola salınması, gömrük orqanları tərəfindən "bir pəncərə" prinsipinin həyata keçirilməsinə və bir sıra digər məsələlərə də aiddir.
Muxtarovun sözlərinə görə, bir sıra mövcud normalar beynəlxalq təcrübədə qəbul edilmiş normalara, standartlara, eləcə də mövcud qanunvericiliyə uyğunlaşdırılıb.
"Onlara gömrük brokeri, gömrük ödənişləri və onların qaytarılması, gömrük sərhədindən keçirilən malların nəzarətli göndərişi, ilkin qərarlar, mal və nəqliyyat vasitələrinin gömrük sərhədindən keçirilməsi, gömrük rejimləri, gömrük rəsmiləşdirilməsi, gömrük nəzarəti, gömrük orqanlarının təhqiqat, istintaq və əməliyyat-axtarış fəaliyyəti, gömrük orqanlarının beynəlxalq əməkdaşlığı və s. aiddir", - Muxtarov bildirib.
Muxtarov bundan əvvəl layihəni parlamentə təqdim edən zaman deyib ki, ikinci oxunuşdan sonra məcəlləyə edilən dəyişikliklər əsasən texniki xarakter daşıyıb və "Normativ-hüquqi aktlar haqqında" qanuna uyğunlaşdırılıb.
"Dəyişikliklər çərçivəsində gömrük orqanlarının vəzifəli şəxslərinin hərəkətləri və hərəkətsizliyinə görə şikayətlərə baxılma müddəti 25 gündən 15 günədək azaldılıb, lakin bu müddət şikayətə baxan gömrük orqanının rəhbəri tərəfindən əlavə sənəd və materiallar tələb olunsa, daha 15 gün uzadıla bilər", - Muxtarov qeyd edib.
"Məcəllə layihəsinin yeni redaksiyasına əsasən, gömrük qanunvericiliyinin tələblərini pozan şəxslər gömrük orqanlarının məlumatlandırılmasına qədər 3 illik müddəti əhatə edən aşkarlanmış pozuntuların əməliyyatları üzrə mühasibat sənədlərini təqdim etməlidirlər. Əvvəllər sənədlər 5 illik müddəti əhatə edirdi", - Muxtarov qeyd edib.
DGK-nın hüquqşünası bildirib ki, bununla yanaşı, icbari gömrük rüsumlarının tutulması müddəti 5 ildən 3 ilədək azaldılıb.
Ekspertlərin təklifləri və dünya təcrübəsi nəzərə alınmaqla, məcəlləyə yeni - 325-ci maddə daxil edilib. Yeni maddə bəyannamə təqdim edən şəxsin və mala, nəqliyyat vasitələrinə görə məsul olan digər şəxslərin, eləcə də onların nümayəndələrinin gömrük ekspertizası zamanı hüququnu göstərir.
Hazırda qüvvədə olan Gömrük Məcəlləsi 1997-ci ildə qəbul edilib.
Yeni Gömrük Məcəlləsinin qəbulu gömrük sisteminin maddi-texniki bazasının daha da möhkəmləndirilməsi, gömrük infrastrukturunun müasir tələblərə uyğun şəkildə qurulması, dövlət büdcəsinin gəlirlərinin artırılması, idxal-ixrac əməliyyatlarında müasir tarif və qeyri-tarif tənzimlənməsi tədbirlərinin daha geniş tətbiq olunması, Azərbaycan Respublikasının Ümumdünya Ticarət Təşkilatına üzvolma prosesinin sürətlənməsi, gömrük sistemində avtomatlaşdırılmış idarəetmənin tam tətbiq edilməsi, gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsinin səmərəliliyinin artırılması, gömrük tarif siyasətinin təkmilləşdirilməsi və inkişaf etdirilməsi, ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsində gömrük sisteminin rolunun artırılması, gömrük işi sahəsində hüquqpozmalara qarşı mübarizənin gücləndirilməsi, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafında gömrük sisteminin rolunun artırılması, gömrük tənzimlənmə vasitələrinin beynəlxalq miqyasda qəbul edilən tənzimlənmə vasitələrinə uyğunlaşması və ticarət-iqtisadi münasibətlərdə idxal və ixrac əməliyyatlarının rəsmiləşdirilməsinin sadələşdirilməsinə əlverişli şərait yaradacaq.