Azərbaycan, Bakı, 27 sentyabr/ Trend ,
müxbir E.Tariverdiyeva/ Növbədənkənar parlament
seçkiləri Viktor Yuşşenkonun prezident
vəzifəsini itirməsi ilə nəticələnə
bilər.
"Növbədənkənar parlament
seçkiləri, həqiqətən, Yuşşenkonun
təşəbbüsüdürsə, o,
məsuliyyətsizdir! Onun partiyasının seçicilər
arasında o qədər də nüfuzu yoxdur", -
Britaniyanın Chatham Analitik Mərkəzinin Ukrayna üzrə
eksperti Endrü Uilson (Andrew Wilson) telefonla Trend - a bildirib.
Ukrayna parlamentində siyasi böhran sentyabrın
əvvəlində "Bizim Ukrayna" (Bizim Ukrayna - Xalq
Özünümüdafiə - BUXÖ) və Yuliya
Timoşenko Bloku (YTB) arasında koalisiyanın dağılması
ilə başlayıb. BUXÖ partiyası sentyabrın
əvvəlində YTB -nin müxalifət Regionlar partiyası
ilə birlikdə prezidentin səlahiyyətlərini
məhdudlaşdıran Qanun layihələrinin lehinə
səs verməsinə etiraz əlaməti olaraq, koalisiyadan
çıxıb. Mövcud Konstitusiyaya əsasən, yeni hakim
koalisiya yaradılmazsa, Ukrayna prezidenti parlamenti buraxa bilər.
İndi ölkə növbədənkənar parlament
seçkilərinin mümkünlüyü
qarşısında qalıb.
Prezident Yuşşenko parlament partiyalarını hakim
koalisiyanı qəsdən dağıtmaqda ittiham edir.
Ukraynada siyasi böhranı qızışdıran
qüvvələr cari ilin dekabrında
növbədənkənar prezident və parlament
seçkilərinin eyni vaxtda keçirilməsinə nail olmaq
istəyirlər, - Yuşşenko çərşənbə
axşamı Nyu -Yorkda ABŞ - ın Milli Coğrafiya Cəmiyyətinin
və Xarici Münasibətlər Şurasının nümayəndələri
ilə görüşdə bildirib, - "UNİAN" xəbər
verir.
YTB - nin parlamentdəki hərəkətləri,
həqiqətən də, prezidentin təmsilçi fiqura
çevrilməsinə və Ukraynanı prezidentli parlament
respublikasına çevirməyə yönəlmişdi.
İkifraksiyalı parlamentin yaradılması regionallar və YTB - nin maraqlarındadır ki, bu da faktiki olaraq Ukraynanın iki hissəsinin Timoşenkonun və Yanukoviçin partiyaları tərəfindən təmsil olunacağı parlamentli respublikaya çevrilməsi demək olacaq.
Hadisələrin müxtəlif inkişaf variantlarını nəzərdən keçirən ekspertlər güman edirlər ki, Ukraynada "növbəti növbədənkənar" parlament seçkiləri prezident Yuşşenkonun özündən başqa, demək olar ki, bütün digər siyasi qüvvələrə faydalı olacaq. Bəzi proqnozlara əsasən, bu, Yuliya Timoşenkonu prezident vəzifəsinə gətirəcək növbədənkənar prezident seçkiləri ilə nəticələ bilər.
Yuşşenkonun partiyasının hazırda
seçicilərin dəstəyinə malik
olmadığını nəzərə almaqla, onun
növbədənkənar parlament seçkiləri keçirmək
istəyi müşahidəçiləri
təəccübləndirir. Britaniyalı ekspert Uilsonun
rəyinə görə, Yuşşenkonun parlament
seçkiləri keçirmək istəyi öz
maraqlarını güdən ətrafındakıların
diktəsidir.
Bu onun həmkarının, Ukrayna prezidenti Katibliyinin rəhbəri
Viktor Baloqanın incə planı ola bilər, - Uilson hesab edir,
o, öz partiyasını qələbəyə
gətirmək ümidilə yeni seçkilərin
keçirilməsində daha maraqlı olmalıdır.
Baloqanın Vahid mərkəz partiyası 2007 - ci ilin martında yaradılıb. Yaxın vaxtlarda prezident Katibliyinin rəhbərinin əli ilə yaradılan bu partiyaya bir neçə digər partiya da - Xalq - demokratik partiyası, həmçinin digər "cırtdan" partiyalar qoşulacaq. Bundan əlavə, qubernatorlar və Nazirlər Kabinetinə qarşı aqressiv əhvalda olan "Bizim Ukrayna"dan olan deputatların da "mərkəzçilərin" sıralarını artıracağı gözlənilir.
"Bu partiya əvvəlki
seçkilərdə olmayıb və ola bilsin, bu, cənab
Boloqanın planının bir hissəsidir ki, yeni
seçkilərdə onun partiyası səslərin
əksəriyyətini qazanacaq", - ekspert bildirib.
Növbədənkənar seçkilər parlament
respublikasının yaradılmasının da
qarşısını alacaq ki, bu da Ukrayna siyasətinin
əsas oyunçuları - Timoşenko və Yanukoviç
üçün başlıca nəticədir. Bu.
Yuşşenkonu real səlahiyyətləri olmayan prezidentə
çevirəcək.
Ukraynalı ekspert Viktor Nebojenko hesab edir ki, Yanukoviç və Timoşenkonun partiyası parlament respublikasının bərqərar olmasına nail olarsa, bu, Yuşşenko ilə hesablaşmaq üsulundan başqa heç bir şey olmayacaq.
Lakin rusiyalı politoloq Viktor Pribılovski hesab edir ki, növbədənkənar parlament seçkiləri siyasi quruluşu prinsip etibarilə dəyişməyəcək.
"Növbədənkənar
prezident seçkilərinin keçirilməsini təklif
edən Yuşşenko, hazırda Ukrayna üçün
kifayət qədər təbii olan parlament sistemini saxlamağa
və beləliklə hakimiyyətdə qalmağa
çalışır", - rusiyalı ekspert Viktor Pribılovski
hesab edir. "Yenədə hazırda Yuşşenko və "Bizim
Ukrayna" blokunun təmsil etdiyi biri daha millətçi olan
üç siyasi qüvvə olacaq", - "Panorama"
informasiya-tədqiqat mərkəzinin prezidenti Pribılovski
Moskvadan telefonla Trend -a bildirib.
Başqa təhlükə də var. Yuşşenko
növbədənkənar seçkilər təyin
edərsə, güman ki, parlamentdəki böhran
növbədənkənar prezident seçkilərinə
gətirsin. Və bu halda prezidentliyə ən ağlabatan
namizəd Yuliya Timoşenko olacaq. Reuters-in məlumatına
əsasən, Ukraynaın Baş naziri Yuliya Timoşenko bu
gün demokartik koalisiya formalaşdırmaq mümkün
olmazsa, prezident və parlament seçkilərinin eyni zamanda keçirilməsi
lehinə çıxış edir.
Pribılovski hesab edir ki, bir siyasətçi kimi,
Yuşşenkonun sonu çatıb. "Timoşenkoya
gəldikə isə, onun haqqında əvvəllər
deyiblər ki, Yuliya Timoşenko Ukraynanın siyasətində
yeganə kişidir", - ekspert bildirib. Britaniyalı ekspert də
hesab edir ki, Timoşenkonun prezident olmaq şansları
kifayət qədər yüksəkdir. Timoşenko favorit
olacaq, - Uilson hesab edir, -Yuşşenkonun reytinqi çox
aşağıdır.
"Prezidentlik Ukraynanın istənilən güclü
siyasətçisinin qanındadır və bu gün
Yuşşenko və Yanukoviçlə müqayisədə,
elektoratı daha bacarıqla manipulyasiya edə bilən
Timoşenkonun daha çox şansı var", - ukraynalı
ekspert Nebojenko bildirib.
Materialın hazırlanmasında E.Ostapenko (Bakı), Z.Novosvitski (Kiyev) iştirak ediblər
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]