Azərbaycan, Bakı, 20 noyabr/ Trend , müxbir U.Sadıxova/ İsrail BMT-nin tələbi ilə Qəzza zolağı üzərində qoyulmuş mühasirəni götürməyəcək, çünki bü dövlətin təhlükəsizliyinə ziyan vura bilər və HƏMASla qarşıdurma yarada bilər.
BMT-nin Baş katibi Pan Qi Mun çərşənbə günü İsrailin müvəqqəti hökümətini başda Ehud Olmert olmaqla Qəzza zolağı ilə sərhədlərin açılmasına çağırıb, Qəzzaya dərmənların və ərzaqın gətirilməsinə icazə vermək, BMT-nin əməkdaşları üçün Qəzzaya girişi təmin etmək.
İsrailin müdafiə naziri Ehud Barak Qəzza zolağına ərzaq, dərman və xammal keçirilməsini təmin edən NBM-ni bağlamağı tapşırıb. Buraxılış məntəqələri noyabrın əvvəllərində İsrail ordusu ilə HƏMAS üzvləri ilə toqquşması səbəbindən bağlanmışdır.
İsrail höküməti baş katibin bəyanatını tənqit ətəşinə tutub və bildirib ki, bu fikir ölkənin islam hərəkatlarından müdafiə hüququnu pozur.
"İsrailin XİN BMT-nın baş katibinin yaxın görənlik Qəzza zolağında humanitar vəziyyətlə bağlı bəyanatından şoka düşmüşdür", - Trend a İsrail XİN-də vəziyətlə yaxşı tanış olan, lakin naməlum qalmaq isətəyən mənbə bildirib.
İsrailin raket atəşlərindən və HƏMAS tərəfindən qumbaraatanlardan qorunmağın başqa çıxış yolu yoxdur, bu isə insan hüquqlarının pozulması deməkdir, mənbə bildirib.
İsrail və HƏMAS arasında dekabr ayında vaxtı bitən altı aylıq atəşkəsin pozulması haqqında razılaşmanı İsrail qoşunları Qəzza zolağını atəşə tutmaqla pozmuşlar. 16 nəfən fələstinli qurban oldu, Qəzzanın əhalisi ərzaqsız və dərmansız qaldı, içməli suyun və elektrik enerjisinin verilməsi İsrail tərəfindən dayandırıldı.
İsrailli mənbə bildirdi ki, İsrail höküməti fələstin hərəkətləri tərəfindən aəşkəsin pozulması faktları araşdırıqldıqdan sonra sərhədlərin açılmasından söz gedə bilməz.
Qəzza İslam universitetinin dekanı İssam Djuddax bildirib ki, Qəzza zolağının fələstinli əhalisi İsrailin bu cür hərəkətlərinə öyrəşib və bu səbəbdən çox az ümid var ki, İsrail atəşi dayandırsın və humanitar missiyaları bu bölgəyə buraxsın.
"Fələstinlilərdə İsrailin bu cür hərəkətlərinə refleks yetişdirilib, bizim xalqımız beynəlxalq təşkilatlara yox öz gücünə və qonşu ərəb ölkələrinin dəstəyinə arxalanır", " Trend a telefonla Qəzza zolağından xəmasyönlü analitik Djuddax deyib.
Beynəlxalq təşkilatlardan fərqli olaraq ərəb ölkələri, xüsusən Misir Rəffah NBM Qəzza ilə açır və regiona lazım olan ərzaq daxil olur. Səudiyyə Ərəbistan Krallığı fələstin əhalisinə fəal maddi yardım göstərir.
"Fələstinin Xronikaları" (Palestine Chronicle) fələstin jurnalının baş redaktoru Ramzi Barud (Ramzy Baroud) hesab edir ki, BMT-nın baş katibinin çağırışları İsrailin etinasızlıq göstərdiyi növbəti sənəd olacaq, çünki onun maraqları ABŞ-nın Yaxın Şərqdə siyasətilə müdafiə olunur.
"Baş katibin bu çağrışı İsrail tərəfindən yerinə yetirilməyən qətnamələr siyahısına əlavə olunacaq və ABŞ-nın daima dəstəyilə öz hərəkətlərinə bərayət qazanacaq", elektron poçtla Trend a Barud bildirib.
Barud hesab edir ki, BMT-nın Təhlükəsizlik şurasının və Baş Assambleyanın qətnamələri həyata keçirilməmiş və ya onalrın üzərinə ABŞ tərəfindən veto qoyulur, bu isə İsrailə imkan verir ki, o lazım olmayan sənədlərdən xilas olsun.
"Beləliklə özündə beynəlxalq hüququn əsas prinsiplərini cəmləşdirən qətnamələr "öldürülmüşdür". Bu səbəbdən Baş katibin bu dəfəki çağrışı İsrailin qərarına təsir etməyəcək", - o bildirib.
BMT-nın bəyanatları HƏMAS üzvlərinə qarşı hərbi hərəkətləri dayandırmasa və blokadanı götürməsə belə, bu məsələ artıq beynəlxalq status alıb, buna görə də İsrailin BMT-na biganə yanaşmasını demək olmaz, Böyük Britaniya krallıq institunun BMT siyasəti üzrə mütəxəsisi Çatxam Xaus Ann Li Mur (Ann Le More) hesab edir.
"Baş katibin çağrışı Qəzza üzərində blokadanın götürülməsinə təsir etməyəcək, çünki HƏMASla qarşıdurmanı davam etdirmək İsrailin maraqlarındadır", Trend a BMT-da Fələstin problemlərilə üzərində iş aparan Li Mur bildirib.
Lakin Baş katibin çağırışları Qəzzada işləyən humanitar missiyaların işçilərinə yardımçı olacaq və, çox güman ki, Baş Assambleya fələstinlilərə yeni humanitar yardımın göndərilməsinə nail olacaq.
Qəza ilə sərhəd pstlarının açılması üçün beynəlxalq təşkilatların vasitəçiliyi lazımdır, "Əl-Əyyam" fələstin qəzetinin daimi icmalc?s? Muhammed Yaqxi hesab edir.
Ərəb ölkələrinin bu məsələyə qatışması vacibdir, Yaqxi deyib.
Dekabr ayında HƏMAS və İsrail arasında atəşkəsin pozulması haqqında saziş bitməsi təqdirdə hərəkət üzvləri və İsrail ordusu arasında qarşıdurmalar irimiqiyaslı xaroakter alarsa regionda yeni müharibəyə gətirib çıxara bilər, Djuddax deyib.
Məqalənin hazırlanmasında həmçinin A.Qut (İsrail), R.Hafizoğlu (Bakı) iştirak ediblər.
Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı: [email protected]