Azərbaycan, Bakı, 04 iyun/ Trend , müxbir M.Əliyev/ Trend -un suallarına Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması üzrə ATƏT-in Minsk Qrupunun amerikalı həmsədri Metyu Brayza cavab verib.
- ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrləri hər çıxışlarında Azərbaycan və Ermənistan tərəfindən kompromisin zəruriliyindən danışırlar. Ermənistan tərəfi Qarabağın öz müqəddəratını təyin etməsindən danışır. Azərbaycan isə öz mövqeyini müdafiə edir və burada prinsipial məsələ ölkənin ərazi bütövlüyüdür. Siz kompromisdən danışarkən nəyi nəzərdə tutursunuz? Tərəfləri kompromisə nə gətirə bilər?
- Sizin sualınızdan belə təəssürat yaranır ki, ölkələr kompromisə doğru irəliləməyiblər. Bu belə deyil. Danışıqlar masasında çərçivə sazişi layihəsi var və bu layihədə demək olar ki, bütün prinsiplər razılaşdırılıb. Lakin bizim aydınlaşdırmalı olduğumuz bir sıra ciddi prinsiplər qalır. O zamandan bugünə böyük irəliləyişə nail olunub. Buna görə də yekun kompromis cəsarət, siyasi istək və iki ölkə liderləri arasında etibarın olmasını tələb edəcək. Mən bunun baş verib-verməyəcəyini qabaqcadan söyləyə bilmərəm. Mən bunu bilmirəm.
- Belə fikirlər səsləndirilir ki, digər beynəlxalq təşkilatların Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması prosesinə cəlb edilməsi vəziyyəti dəyişə bilər ki, ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrləri isə indiyədək bunu edə bilməyiblər. O cümlədən, Avropa İttifaqının adı yeni vasitəçi kimi xatırlanır. Bu, vəziyyətdən çıxış yolu ola bilərmi?
- Avropa İttifaqı və Birləşmiş Ştatların birgə işi daima müsbət nəticələrə gətirir. Mən Avropa İttifaqının iştirakının əleyhinə deyiləm. Avropa İttifaqı bunun nə qədər vacib olduğunu özü müəyyən etməlidir. Qərarı Avropa İttifaqı və fransalı həmsədr qəbul edəcək. Əgər onlar ATƏT-ə müəyyən konsepsiya ilə gələrlərsə, bu istənilən halda sevindirici olacaq.
Düşünmürəm ki, digər format və ya əlavə iştirakçılara ehtiyac var. Bu sizin özünüzün qaldırdığı məsələdir və bu, kompromisə nail olmaq arzusuna dəlalət edir. Əgər siz Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin hazırki strukturuna baxsanız, üç mümkün variant görəcəksiniz. Birincisi, müharibənin bərpa olunmasıdır ki, bunu da heç kim istəmir. İkincisi, bu və ya digər tərəfin öz mövqeyindən imtina etməsidir ki, bu da baş verməyəcək. Sonuncu variant - bu kompromisdir. Beləliklə, tərəflərin hazırki mövqelərdən imtina etməsinə ehtiyacları varmı? Müharibə dəhşətlidir. Məntiqə əsasən, siz kompromis tapmalısınız. Düşünürəm, tərəflər anlayacaqlar ki, yeganə məqbul seçim kompromisidr.
- BMT-də Ermənistanın Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərini dərhal azad etməsini nəzərdə tutan Qətnamə üzrə səsvermə zamanı ABŞ, Fransa və Rusiya ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləri kimi bu Qətnamənin əleyhinə səs verdilər. Buna baxmayaraq, həmsədrlər bitərəf də qala bilərdilər. Əgər siz Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyirsinizsə, o zaman nə üçün Ermənistanın Azərbaycan ərazilərini azad etməsi haqqında tələbi dəstəkləmədiniz? Bu, Azərbaycan hökumətinin narazılığına səbəb olub.
- Mən Azərbaycan hökumətinin narazılığını tam olaraq anlayıram. Bu, mənim hökumətim üçün çox ağrılı məsələ olub. Azərbaycan bizim dostumuz və strateji tərəfdaşımızdır. Sənin tərəfdaşının əleyhinə olan kimsə ilə bir yerdə olmaq olmaz. Lakin bizim fikrimizcə, real olan mümkün mövqedir. Bizim üçün üzərində işlədiyimiz, kompromisə yol olan Qətnamə mümkün olub. Bu Qətnamə isə kompromisin yalnız bir tərəfinin mövqeyini əks etdirir. Biz kompromisə doğru irəliləmək istəyirik. Biz həmçinin Azərbaycan hökumətindəki dostlarımızla bu Qətnamə üzərində işləyirdik ki, onu daha məqbul edə bilək. Lakin bu baş vermədi. Buna görə deyə bilərəm ki, çox təəssüf edirəm və yaranmış vəziyyətlə bağlı narahatam. Lakin indi irəliyə doğru getmək, kompromis tapmaq və dost münasibətləri qurmaq lazımdır.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan - [email protected]