Azərbaycan, Bakı, 29 oktyabr/ Trend , müxbirlər D.İbrahimova, T.Cəfərov/ İran İnqilabı Mühafizə Korpusu Komandanının Yaxın Şərqin azadlıq hərəkatlarına hərbi dəstək göstərilməsi haqqında bəyanatı İran və ABŞ arasında münasibətlərin yaxşılaşmasını istəməməkdən irəli gəlir.
Sipahların liderlərindən biri Hüseyn Həmədani (Houssein Khamedani) yerli KİV-ə müsahibəsində bildirib ki, İran "Yaxın Şərqin azadlıq ordularına" silah tədarük edir.
"Yalnız bizim silahlı qüvvələrimiz silahla təmin olunmayıb - regionun azadlıq orduları da silahın bir hissəsini bizdən alır", - Həmədani bildirib, - "İnterfaks" xəbər verir.
İran hökuməti bu bəyanata reaksiya verməyib.
"Ola bilsin, Həmədani bu bəyanatı Buş administrasiyasının son günlərində və ya Obamanın prezidentliyi dövründə İran - Amerika münasibətlərinin yaxşılacağı ehtimalından ehtiyat etdiyi üçün verib", - İran üzrə ekspert, siyasət və idarəetmə professoru, Corc Meyson Universitetinin (George Mason University) müəllimi Mark Kats (Mark N. Katz) elektron poçtla Trend - a bildirib.
Sipahi qoşunları 1980 - ci ildə İranın dini lideri imam Xomeyninin sərəncamına əsasən yaradılıb. Onların funksiyası dövlət sərhədlərinin və 1979 - cu il İslam İnqilabının nailiyyətlərinin mühafizəsindən ibarətdir. Ordu ilə yanaşı, sipahi qoşunu İranın rəsmi hərbi birləşmələridir. Onlar ölkə həyatının siyasi və iqtisadi sahələrində vacib rol oynayırlar.
Bunadək İranın rəsmi şəxsləri Fələstin, Livan və İraqdakı azadlıq hərəkatlarına yalnız mənəvi dəstək göstərdiklərini bildirirdilər.
İranın dini rəhbəri Əli Xamenei 2006 - cı ildə bildirib ki, "Hizbullah" partiyası azadlıq istəyən xalqların başçısıdır və İsrail, Böyük Britaniya və ABŞ-a qarşı bütün müqavimət hərəkatlarını dəstəkləyir.
"Həmədaninin bəyanatı iki səbəbdən - onun hərbi lider olması və İranın rəsmi şəxslərinin ilk dəfə olaraq Tehranın "azadlıq ordularına" yardım göstərməsini təsdiqləmələri faktı ilə əlaqədar böyük əhəmiyyət daşıyır", - İran üzər amerikalı ekspert, Yaxın Şərq Araşdırmaları Mərkəzinin direktoru Bahqat Qavdad (Bahgat Gawdad) elektron poçtla Trend - a bildirib.
Katsın rəyinə görə, münasibətlərin yaxşılaşması İran üçün sərfəli olsa da, bu qəti şəkildə sipahlar və radikal qruplaşmalara faydalı deyil. Belə ki, "ABŞ-la münasibətlərin yaxşılaşmasına görə, İran xaricdəki hərbi hərəkatların dəstəklənməsini dayandırmalı olacaq".
"Bu barədə açıq danışan Həmədani Vaşinqton və Tehranın münasibətlərinin kəsilməsə də, bir qədər azalacağına ümid edir", - Kats bildirib. Müşahidəçilər hesab edirlər ki, belə bəyanatlar İran hökumətində yekdilliyin olmamasına dəlalət edir. Prezident Əhmədinejad ABŞ ilə münasibətlərin sabitləşməsinin lehinə çıxış edən zaman və Corc Buşa danışıqlar haqqında təkliflərlə məktub göndərərkən, Həmədaninin belə bəyanatı yalnız rəsmi şəxslər arasında yekdilliyin yoxluğuna dəlalət edə bilər.
"Rəsmi şəxslərin bir-birinə zidd çıxışları İran siyasəti üçün adi üslubdur və bu ölkənin əsl siyasi məqsədlərini anlamağa imkan vermir", - ekspert Qavdat bildirib.
londonun Ərəb - İran münasibətləri üzrə Elmi -Tədqiqat Mərkəzinin sədri Əlirza Nurizadə də eyni rəydədir.
Yəqin ki bu bəyanat ABŞ və İran arasında münasibətləri ağırlaşdıracaq, - Qərb ekspertləri hesab edirlər. Amerikalı ekspert Mark Kats da güman edir ki, bu bəyanatdan sonra Vaşinqtonla münasibətlər ağırlaşacaq.
"ABŞ bundan İİR-in regionun sabitliyini pozmasına və Tehrana nüvə silahının istehsalı potensialına çatmağa imkan verməməyin nə üçün lazım olmasına sübut kimi istifadə edə bilər", - Yaxın Şərq məsələləri üzrə ekspert, ABŞ Konqressi nəzdində Araşdırmalar Mərkəzinin üzvü Kennet Katsman (Kenneth Katzman) elektron poçtla Trend -a bildirib.
İranlı ekspert Nurizadənin rəyinə görə, Qərb üçün İranın Yaxın Şərqin azadlıq hərəkatlarına silahla dəstək göstərməsi yeni fakt deyil.
"Qərb Həmədaninin çıxışına heç bir şəkildə reaksiya göstərməyəcək; onlar İranın "Hizbullah" hərəkatı və HƏMAS-ı dəstəklədiyini bilirlər", - Nurizadə telefonla Trend -a bildirib.
Lakin Həmədanidən asılı olmayan və İİR liderini ABŞ - la münasibətləri yaxşılaşdırmağa sövq edəcək amillər var, - Kats hesab edir.
"Onlardan biri, xüsusilə də ixracatının əsasını neft təşkil edən ölkələr üçün mənfi nəticələri olan qlobal iqtisadi böhrandır. Digər amil ondan ibarətdir ki, Tehran Amerika qoşunlarının İraqdan getməsinin yalnız İranın maraqlarına xidmət etməyəcəyini anlaya bilər. Belə ki, bu, İraqda sonradan İİR-ə keçə biləcək qeyri-sabitliyə gətirə bilər", - Kats bildirib.
Məqalənin hazırlanmasında E.Tariverdiyeva iştirak edib.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]