Azərbaycan, Bakı, 31 oktyabr/ Trend , müxbir Y.Ostapenko/ Avropa İttifaqı və Rusiya arasında əməkdaşlıq haqqında sazişin müzakirəsi üzrə danışıqlar Böyük Britaniya, Polşa və Litvanın müqaviməti nəticəsində kəsilə bilər.
"Litva "yox" desə, digərləri bu danışıqların keçirilməsini istəsə, o zaman heç bir danışıqlar olmayacaq", - Avropa hüququ doktoru Dmitri Koçenov (Dimitri Kochenov) Qroingendən telefonla Trend -a bildirib.
Noyabrın 13 -14 - də Nitsada keçiriləcək sammitdə Rusiya prezidenti Dmitri Medvedyevin Avropanın təhlükəsizliyi haqqında yeni müqaviləyə dair təşəbbüsünü müzakirə etmək planlaşdırılır.
Ekspertlər Avropanın təhlükəsizliyi haqqında yeni saziş üzrə Aİ və Rusiya arasında danışıqların qarşıdakı sammitdə davam etdirilməyəcəyini ağlabatan hesab edirlər. Böyük Britaniya, Polşa və Litvanın hüquqi baxımdan danışıqların bərpasına yol verməmək imkanı var; Aİ-də qərarlar konsensus əsasında qəbul edilir.
"Konsensus yoxdursa, danışıqlar davam etdirilə bilməyəcək", - beynəlxalq münasibətlər və post - sovet məkanı üzrə britaniyalı ekspert Neyl MakFarleyn (Neil MacFarlane) telefonla Trend - a bildirib.
Kiçik Avropa ölkəsinin Aİ ölkələri və Rusiya arasında danışıqların başlamasına yol verməməyə çalışdığı ilk hal deyil. Hələ 2005 - ci ilin noyabrında Polşadan keyfiyyətsiz ətin idxalı ilə əlaqədar, Polşa və Rusiya arasında yaranmış qalmaqal siyasi problemə gətirmişdi.
Rusiyanın Polşa ərzaqlarını almağa razılıq verməməsinə cavab olaraq, Avropa İttifaqında öz siyasi çəkisini təsdiqləməyə can atan Varşava Moskva və Brüsselin münasibətlərini müəyyənləşdirən əsas sənədin - tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq haqqında sazişin uzadılması haqqında danışıqların başlamasına veto qoyub. Varşava danışıqların davam etdirilməsi üçün Moskvadan embarqonu götürməyi tələb edib.
Ölkələr arasında dialoq bloklansa da, o hər iki tərəfə lazımdır.
Koçenov hesab edir ki, yeni sazişlər Aİ - yə də, Rusiyaya da lazımdır və danışıqlarda maraqlı olan ölkələr Aİ-dəki tərəfdaşlarını buna inandırmaq üçün bütün səylərini göstərirlər. Lakin hər şey buna müqavimət göstərən ölkələrdən asılıdır, - o əlavə edib.
Rusiya ilə problemlərin olduğu vəziyyətdə onunla danışıqlar aparmaq imkanına malik olmaq çox vacibdir, - Oksford Universitetinin siyasət və beynəlxalq münasibətlər fakultəsinin rəhbəri MakFarleyn hesab edir. MakFarleynin rəyinə görə, hazırda bu danışıqlara mane olmaq vaxtı deyil.
Bu sammit uzun müddətdir ki, planlaşdırılır və Aİ ölkələrinin əksəriyyəti hesab edir ki, Cənubi Osetiyadakı müharibənin Rusiya və Avropa İttifaqının münasibətlərinə vurduğu yaraları sağaltmaq üçün bu danışıqlardan istifadə etməlidirlər, - RF Dövlət Dumasının deputatı Markov Trend - a bildirib. Markovun rəyinə görə, bu ölkələr strateji tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq haqqında müqavilə üzrə danışıqları bərpa etmək istəyirlər.
Nitsada keçiriləcək sammitdən ciddi irəliləyişlər, daha dəqiq desək, birbaşa dialoq gözləmək olar və bu çox faydalı olacaq, - Markov bildirib. Lakin Markov bu danışıqların siyasi - hüquqi nəticələrinin qabaqcadan söylənilməsini vaxtından əvvəl hesab edir.
Aİ və Rusiya arasında köhnəlmiş Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Sazişini əvəz etməli olan və əvvəlcə Polşa, sonra Litva tərəfindən qarşısı alınan danışıqların birinci mərhələsi iyulun 4 - də Brüsseldə keçirilib. Rəsmi danışıqların ikinci mərhələsi sentyabrın ortalarında baş tutmalıydı.
Lakin Gürücstanın Cənubi Osetiya və Abxaziya ərazisində hərbi əməliyyatlar aparması və Rusiyanın buna silahlı cavabı nəticəsində avqustda baş vermiş gürcü - osetin münaqişəsindən sonra, sentyabrın 1- də Aİ-nin fövqəladə sammitində Gürcüstana dəstək qismində Rusiya ilə danışıqları təxirə salmaq barədə qərar qəbul edilib. Avropa İttifaqı RF ilə danışıqların bərpasını Cənubi Osetiya və Abxaziyaya bitişik təhlükəsizlik zonlarındakı Rusiya qoşunlarının çıxarılması tələbi ilə şərtləndirib.
Məqalənin hazırlanmasında V.Javoronkova və R.Ağayev (Moskva) iştirak ediblər.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]