Azərbaycan, Bakı, 1 aprel /Trend, müxbir T.Cəfərov/
Hüsni Mübarəkin istefasından sonra Misir rəsmilərinin münasibətlərin yenidən qurulması ilə bağlı İrana "yaşıl işıq" göstərməsi "dostluq" münasibətlərinin qurulmasına səbəb olmasa da, iki ölkə arasındakı 30 illik "buzun əriməsinə" və düşmənçiliyə son qoyacaq. Bu fikirləri misirli ekspert Şərif Şubəşi Trend-ə deyib.
"Misirin yeni hökuməti çalışacaq ki, Mübarəkin siyasətindən uzaq bir siyasət yürütsün. Əlbəttə, qısa müddət ərzində İran və Misir arasında dostluq əlaqələrindən danışmaq tezdir, amma əsas odur ki, bundan sonra artıq iki ölkə arasında düşmənçilik münasibətləri olmayacaq", - Misirin "əl-Əhram" qəzetinin redaktoru, siyasi ekspert Şərif Şubəşi cümə günü telefonla Qahirədən Trend-ə bildirib.
Misir KİV-lərinin məlumatına əsasən, Misirin xarici işlər naziri Nəbil əl-Ərəbi keçirdiyi mətbuat konfransında bildirib ki, rəsmi Qahirə öz xarici siyasətində bütün ölkələrlə, o cümlədən İranla yeni səhifə açacaq. "Misir hökuməti İranı düşmən hesab etmir. İran region ölkələri arasında Misirlə çox qədim tarixi əlaqələri olan ölkələrdən biridir", - əl-Ərəbi deyib.
İranın xarici işlər naziri Əli Əkbər Salehi martın 8-də Livanın "əl-Əxbar" qəzetinə müsahibəsində demişdi ki, İran-Misir münasibətlərinin yenidən qurulmasında yeganə problem Hüsni Mübarək idi. Salehi bildirib ki, Misir XİN tərəfindən dəvət olunarsa, dərhal Qahirəyə səfər edəcək.
Tehran və Qahirə arasında diplomatik əlaqələr 1979-cu ildə İranda baş vermiş İslam İnqilabından sonra Misirin sabiq İran şahı Məhəmməd Rza Pəhləviyə sığınacaq verməsi və İsraillə sülh sazişi imzalaması ilə əlaqədar (Kemp Deyvid sazişi) kəsilmişdi. İki ölkə arasında siyasi əlaqələrin kəsilməsinə baxmayaraq, Misir və İran arasında az da olsa iqtisadi əlaqələr mövcuddur və son bir ildə iki ölkə arasında hava reyslərinin açılışı barədə müzakirələr aparılıb.
Şubəşinin fikrincə, İran və Misir münasibətləri artıq yeni mərhələyə qədəm qoyur.
"İran-Misir əlaqələri yeni bir mərhələyə qədəm qoyur. Hüsni Mübarək rejimi HƏMAS, "Hizbullah" və İranı öz rejiminin duşmənləri kimi dəyərləndirirdi, lakin Misirin yeni hökuməti İranla əlaqələri yenidən gozdən keçirəcək", - Şubəşi deyib.
Fevralın 11-də ölkədə davam edən kütləvi iğtişaşlar nəticəsində Misir Prezidenti Hüsni Mübarək istefaya getmək məcburiyyətində qalıb.
İranlı ekspert Davud Hermides Bavəndin fikrincə, Misirin yeni hökuməti özünü demokratik, müstəqi və digər güclərin təsiri altında olmayan rejim kimi tanıtmaq istədiyi üçün region ölkələri, o cümlədən İranla münasibətlərini yaxşılaşdıracaq.
"Misirin yeni hökuməti çalışır ki, özünü demokratik, müstəqil, həmçinin digər ölkələrin təsiri altında olmayan bir rejim kimi tanıtdırsın. Bu baxımdan yeni hökumət demokratik bir ölkə kimi, region ölkələri, o cümlədən İranla konstruktiv münasibətlər qurmağa çalışacaq", - siyasi elmlər doktoru və beynəlxalq məsələlər üzrə ekspert Bavənd telefonla Tehrandan Trend-ə bildirib.
İranın sabiq prezidenti Məhəmməd Xatəminin prezidentliyi dövründə iki ölkə arasında əlaqələrin bərpa edilməsi istiqamətində çoxlu səylər göstərildi, lakin müxtəlif səbəblərdən bir o qədər də müvəffəqiyyət qazanmadı. Hazırkı Prezident Mahmud Əhmədinejadın prezidentliyinin birinci dövründə də Misir və İran arasında əlaqələrin yaxşılaşdırılması istiqamətində addımlar atıldı. O cümlədən İranın sabiq parlament spikeri Həddad Adilin Misirə səfəri və sabiq prezident Hüsni Mübarəklə görüşü, spiker Əli Laricaninin Misirə səfəri və bundan başqa 2010-cu ilin oktyabr ayında İran Prezidentinin müavini, Mədəni İrs və Turizm Təşkilatının sədri Həmid Bəqayinin Misirə səfərini nümunə göstərmək olar. Bəqayinin səfərindən sonra 2010-cu il oktyabrın 5-də 30 ildən sonra ilk dəfə olaraq Tehran-Qahirə hava reysləri yenidən fəaliyyətə başladı.
Bavənd İran və Misir əlaqələrinin yaxşılaşdırılmasının Qərb ölkələrinin maraqları ilə ziddiyyət təşkil etmədiyini deyib.
"İran digər ərəb ölkələri ilə olduğu kimi, Misirlə də münasibətlər qura bilər. İki ölkə arasında münasibətlərin bərpası Avropa və ABŞ üçün ciddi təhlükə mənbəyi hesab edilmir", - Bavənd deyib.
Hazırda Misir, Mərakeş, Qambiya və Seneqal İranla əlaqələrini kəsiblər.
Məqalənin hazırlanmasında A.Tağıyeva iştirak edib.