Bakı. İlhamə İsabalayeva - Trend:
Azərbaycanda uzun illərdən sonra ilk dəfə olaraq, bu ilin iyun ayında rütubətin artması - atmosfer yağıntılarının miqdarının çoxalması müşahidə edilir.
Bu barədə Trend-ə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Coğrafiya İnstitutunun İqlim və aqroiqlimşünaslıq şöbəsinin baş elmi işçisi, coğrafiya üzrə fəlsəfə doktoru Məhərrəm Həsənov deyib.
Onun sözlərinə görə, hazırda müşahidə edilən rütubətlilik may ayının II, maksimum 3-cü yarısında müşahidə edilə bilər: "Ancaq belə hal iyun ayında müşahidə edilməli deyil. Uzun illərin müşahidələri əsasında demək olar ki, iyun ayında rütubətin artması baxımından 2016-cı il ən az rast gəlinən illərdən biridir. Biz indidən güman edə bilərik ki, bu il rütubətin miqdarı orta çoxillik kəmiyyətdən çox olacaq".
M.Həsənov deyib ki, indiyədək Azərbaycanda iyunun I ongünlüyündə builki qədər rütubətin olduğu, intensiv və çox miqdarda yağış yağması aparılan tədqiqatlarda qeyd olunmayıb.
Onun sözlərinə görə, bu il iyunun I ongünlüyündə bütün ölkə ərazisində əvvəlki illərin iyun ayının 1-ci ongünlüklərinə nisbətən səciyyəvi olmayan proseslər müşahidə edilir: "Əvvəlcə cənub istiqamətindən gələn tropik hava kütlələri Azərbaycanda hakim oldu. İyunun əvvəllərində bəzi yerlərdə havanın orta günlük temperaturu hətta 30-32 dərəcə isti oldu. Nəticədə respublikanın üzərində, demək olar ki, əksər hissələrində alçaq təzyiq qurşağı yarandı. Alçaq təzyiq olduğuna görə son 3 gün ərzində Azərbaycan ərazisinə qəflətən Atlantik okeanı üzərində formalaşmış mülayim dəniz hava kütlələri gəldi. Mülayim dəniz hava kütələri Azərbaycan ərazisinə daxil olan hava kütləsidir. Lakin bunlar, adətən, yazın əvvəllərində - may aylarında daha çox daxil olurlar".
M.Həsənov deyib ki, bu il belə hava kütlələri həm may ayında, həm də iyunda daxil olub. Bu da Azərbaycana böyük rütubət gətirib. Bu böyük rütubətin nəticsində ölkə ərazisinə düşən yağıntıların miqdarı çoxalıb. Yağıntıların artması isə sürüşmə sahələrinin fəallığının artmasına səbəb olub. Digər tərəfdən, bir qədər soyuq və bir qədər isti hava kütlələrinin qarşılaşması nəticəsində bir çox rayonlarda dolu yağıb:
"Hətta İmişli kimi düzən, Kür-Araz ovalığında yerləşən rayonda doluların iriliyi çöx böyük idi. Bu da həmin ərazi üçün səciyyəvi olmayan bir haldır. Belə böyük dolular, adətən, Goranboyda, Daşkəsəndə, Gədəbəydə, ən yaxşı halda isə Ağstafanın dağlıq hissələrində olur. Bütün ərazilərə, o cümlədən Kür-Araz ovalığına dolu düşə bilər. Ancaq düşən dolu o böyüklükdə deyil, kiçik şəkildə olmalıdır. Bu, isti hava kütləsinin soyuq hava kütləsi ilə qısa vaxt ərzində qarşılaşmasının nəticəsidir. Bu proses, yəni yağıntıların düşməsi bu gün və sabah da davam edəcək. Sözsüz ki, bu proses dolu yağması, şimşək çaxması hallarını gücləndirəcək".
O əlavə edib ki, atmosferdə baş verən hazırkı proseslər kənd təsərrüfatının müəyyən bitkilərinə zərər vura bilər: "Məsələn, ən çox qorxduğumuz hadisələrdən biri taxılın yatması prosesidir. Çünki belə yağışlar, dolular, adətən, küləklə müşahidə olunur. İndi payızlıq buğdanın, demək olar, yetişmə prosesinə yaxınlaşan dövrdür. Taxılın yatması isə məhsuldarlığın azı, 30-40 faiz itməsi deməkdir".
M.Həsənovun sözlərinə görə, bu il iyunun ümumilikdə rütubətli ay olacağı gözlənilir.