Bakı. Trend:
COP29 çərçivəsində Trend BİA “COP for Hope” adlı xüsusi layihəni təqdim edir. Bu layihə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə vahid məqsəd uğrunda birləşmiş dünya liderlərinin, ölkə rəhbərlərinin və müxtəlif sahələrdə – siyasət, iqtisadiyyat, elm və ekologiyada öncül şəxslərin fikirlərini dinləmək üçün unikal imkan yaradır.
Şərqi Timorun İqtisadi Məsələlərin Əlaqələndirilməsi Nazirliyinin Ətraf Mühit üzrə Dövlət Katibinin Ətraf Mühit üzrə Baş direktoru Joao Karlos Soareş Trend informasiya agentliyinə özəl müsahibəsində ölkəsinin COP29 üzrə prioritetlərini və gözləntilərini açıqlayıb.
Soareş bildirib ki, Timor-Lestenin COP29-dakı nümayəndə heyəti liderlər, müavinlər və müzakirəçilər də daxil olmaqla 23 nəfərdən ibarətdir. O vurğulayıb ki, ölkə iqlim dəyişikliyi ilə bağlı qlobal fəaliyyətin gücləndirilməsini və maliyyə dəstəyini dəstəkləyir. "Biz buraya nümayəndə heyətlərinin başçıları, onların müavinləri və danışıqlar aparan şəxslərdən ibarət 23 nəfərlik nümayəndə heyəti ilə gəlmişik", - deyə Şoareş qeyd edib. "Nümayəndə heyətimiz COP8-dən bəri hər sessiyada dəyişdi və indi hökumət, beynəlxalq əlaqələr, turizm, ətraf mühit, kənd təsərrüfatı, balıqçılıq və nəqliyyatdan nümayəndələrdən ibarətdir".
COP29-un yüksək səviyyəli sessiyasını açan Soareş Şərqi Timorun əsas danışıqlarda fəal iştirakının vacibliyini vurğulayıb. "Yüksək səviyyəli sessiya bu gün açılır və dünən müxtəlif məsələlərin müzakirəsi üçün texniki koordinasiya görüşü keçirilib", - deyə o bildirib. "Timor-Leste, ən az inkişaf etmiş ölkə və inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövləti kimi, bu cür ölkələrin unikal problemlərini həll edən xüsusi qrupun bir hissəsidir."
Şərqi Timorun iqlim danışıqlarına 47 ölkənin İtki və Zərərlərin Qiymətləndirilməsi Qrupuna rəhbərlik edən İqlim Dəyişikliyi üzrə Xüsusi Elçi Adao Soares Barbosa rəhbərlik edir. "Maliyyə məsələsi, xüsusən də itki və ziyanla bağlı olan məqamı, bizim üçün COP29-da əsas məsələdir", - deyə Şoareş vurğulayıb. "Timor-Leste itkiləri və zərərləri kompensasiya etmək üçün 200 milyard dollar səfərbər etməyə çalışır. Bu, iddialı məqsəddir, lakin biz hesab edirik ki, ən həssas ölkələri dəstəkləmək lazımdır".
Soareş Şərqi Timorun danışıqlarda daha geniş mövqeyinə də aydınlıq gətirib. "Biz inkişaf etmiş ölkə deyilik və böyük ambisiyalara iddialı ola bilmərik, lakin biz öz töhfəmizi verməyə hazırıq", - deyə o qeyd edib. "Milli töhfələrimiz (NDC), uyğunlaşma planlarımız və hesabatlarımız vasitəsilə biz müntəzəm olaraq dəniz səviyyəsinin qalxması və karbon emissiyaları kimi iqlim problemləri haqqında məlumat veririk. Burada məqsədimiz hər bir ölkənin özünəməxsus şəraitini nəzərə alaraq çevik danışıqlar aparmaq, uyğunlaşma və təsirlərin yumşaldılması üçün inkişaf etmiş ölkələr və beynəlxalq maliyyə institutlarından dəstək almaqdır".
O, həmçinin Timor-Leste-nin beynəlxalq iqlimin maliyyələşdirilməsi mexanizmlərindəki rolunu vurğuladı. “Biz bir sıra beynəlxalq fondlarda, o cümlədən Yaşıl İqlim Fondunda, Qlobal Ətraf Mühit Fondunda, Adaptasiya Fondunda, həmçinin ikitərəfli və çoxtərəfli fondlarda iştirak edirik. Bu yaxınlarda dəyən ziyanın ödənilməsi fondu da yaradılıb. Bunlar, Timor-Leste kimi iqlim dəyişikliyinin təsirləri ilə mübarizə aparmaq üçün xarici maliyyə dəstəyinə arxalanan ölkələr üçün həyati resurslardır".
Soareş uyğunlaşma, təsirlərin azaldılması, texnologiya transferi və potensialın yaradılması üçün maliyyələşdirmənin vacibliyini vurğulayıb. "Bizim mövqeyimiz aydındır: beynəlxalq ictimaiyyət öz öhdəliklərini yerinə yetirməli və adaptasiya, təsirin azaldılması və texnologiya dəstəyi üçün resurslar təqdim etməlidir. Söhbət təkcə maliyyə yardımı haqqında deyil, həm də Şərqi Timor kimi ölkələrin iqlim dəyişikliyi ilə effektiv mübarizə aparmaq üçün potensial yaratmaq imkanları haqqında gedir".
"Timor-Leste aşağı emissiyaları olan kiçik bir ada ölkəsidir, lakin biz böyük problemlərlə üzləşirik", - deyə Şoareş bildirib. "Bu sammit bizim üçün çox vacibdir, çünki biz təkcə dövlət büdcəsinə arxalana bilmərik".
COP29 davam etdikcə, Timor-Leste qlobal ictimaiyyətdən artan maliyyə dəstəyi axtarmağa davam edir və ümid edir ki, Bakıdakı müzakirələr həssas ölkələr üçün mənalı nəticələrə gətirib çıxaracaq. “Biz xalqımızı təmsil etmək üçün buradayıq və ölkəmizi və planetimizi qorumaq üçün lazım olan resursları və öhdəlikləri müdafiə edəcəyik", - deyə o bildirib.