...

Ekspert qrupu Moskvada MDB ölkələri üçün azad iqtisadi zona haqqında vahid müqavilənin tamamlanmasını davam etdirəcək

Biznes və iqtisadiyyat xəbərləri Materials 22 Aprel 2011 17:41 (UTC +04:00)

Azərbaycan, Bakı, 22 aprel /Trend, müxbir İ.Xəlilova/

MDB ölkələri ekspertlərinin azad iqtisadi zona haqqında müqavilə layihəsinin hazırlanması üzrə növbəti görüşü gələn həftə Moskvada keçiriləcək. Bu barədə cümə günü Trend-ə Azərbaycan hökumətindən bildiriblər. İşçi qrupunun görüşündə İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin əməkdaşlarından ibarət nümayəndə heyəti də iştirak edəcək.

Sənədin layihəsi Rusiya İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən hazırlanıb və 2008-ci ilin sonunda MDB-nin İcraiyyə Komitəsinə təqdim edilib. Ötən müddət ərzində yaradılmış xüsusi işçi qrupu çərçivəsində silsilə danışıqlar aparılıb. Danışıqlar zamanı maraqlı dövlətlərin təklif və iradları müzakirə edilib və nəzərə alınıb. Cari ilin fevralında işçi qrupu müqavilə layihəsinin mətnini və ona bir sıra əlavələri razılaşdırılmış hesab etmək barədə qərar qəbul edib. Daxil olan müraciətlər əsasında dəqiqləşdirilən sənədin layihəsi cari ilin martında keçirilmiş MDB İqtisadi Şurası yanında İqtisadi məsələlər komissiyasının iclasında bəyənilib.

Hazırlanan sənəd MDB məkanında ticarətin tammiqyaslı liberallaşdırılması üçün vahid, müasir tələblərə cavab verən müqavilə bazasının formalaşdırılmasına yönəlib. Yeni müqavilə çərçivəsində azad iqtisadi rejimdən idxal rüsumlarının tətbiq edildiyi yığımların minimuma endirilməsi nəzərdə tutulur. Gələcək müqavilə çərçivəsində ixrac rüsumlarını qeydə almaq planlaşdırılır, sənəd qüvvəyə mindikdən sonra isə onların mərhələli ləğvi üzrə danışıqlara başlamaq nəzərdə tutulub.

İqtisadi Şuranın iclası aprelin 15-də Yaltada (Ukrayna) olub. İclas iştirakçılarının diqqət mərkəzində tamamlanmaya göndərilən azad iqtisadi zona haqqında müqavilənin layihəsi olub.

Hazırda MDB ölkləri arasında 1994-cü ildə imzalanan, 1999-cu ildə dəyişikliklərin edildiyi azad iqtisadi rejim haqqında saziş, eləcə də 100-ə yaxın ikitərəfli saziş qüvvədədir. Bu sənədlərin çoxu Ümumdünya Ticarət Təşkilatının normalarına uyğun olmadığı kimi, bir-biri ilə də ziddiyyət təşkil edir.

Azərbaycan müzakirələrdə öz maraqlarını maksimum müdafiə etməyə çalışır.

"Hazırda Azərbaycan müqavilə layihəsinin müzakirələri çərçivəsində bütün məsələlərlə bağlı konsensus əldə olunmayana qədər öz mövqeyini [müqaviləyə qoşulmağa dair] saxlayıb", - hökumətdəki mənbə bildirib.

Azərbaycan sivil tranzit dövlətin qurulmasına istiqamətlənib, ona görə də ölkə hökumətində hesab edirlər ki, həm idxal, həm də ixrac əməliyyatlarında istisnalara ehtiyac yoxdur.

Azərbaycanın bu cür mövqeyi (müşahidəçi kimi çıxış etmək) məhz Rusiyanın bütün idxal rüsumlarının ləğvi barədə təklifi ilə razılaşmaması, lakin Birlik ölkələri arasında ticarətdə ixrac rüsumlarının səviyyəsinin təsbit edilməsi ilə izah olunur. Azərbaycan MDB ölkələrinə (Rusiyaya qaz, Ukrayna və Belarusa - neft, Mərkəzi Asiya ölkələrinə neft məhsulları) artıq enerji daşıyıcılarını ixrac edir. Buna görə də respublika öz mövqeyini perspektiv planları [Türkmənistan ilə Xəzər dənizinin dibi ilə qaz kəmərinin çəkilməsi müzakirə olunur. Bu, Azərbaycan qazının bu kəmərlə digər ölkələrə nəqlini nəzərdə tutur] nəzərə almaqla da qiymətləndirir. Türkmənistan və Azərbaycanı birləşdirəcək və Türkiyə vasitəsilə Avropa bazarına çıxmağa imkan verəcək Transxəzər boru kəməri layihəsi çox perspektivli hesab edilir. Bu istiqamətlə aktivləri Türkmənistan bazarına ABŞ və Qərbin böyük neft-qaz şirkətləri gəldikdən sonra xeyli artan "Nabukko" qaz kəməri layihəsi əlaqələndirilir.

Azad ticarət zonası haqqında yeni saziş çərçivəsində ayrıca sənədin qəbulu nəzərdə tutulur və onun çərçivəsində 1994-cü ildəki ötən sazişdə olduğu kimi, neft və qaz ixracı üçün şərtlərdən danışılacaq.

Azərbaycan həmçinin bu gün məhsullarının MDB ölkələrinə nəqli həcminə mümkün istisnaların təsir etməsi üçün qeyri-neft sektorunun ixracı üzrə inhisarçı hesab olunmur.

Azərbaycanın ixracat strukturunda azad ticarət zonası haqqında hazırkı ikitərəfli sazişlərə uyğun praktiki olaraq heç bir istisna yoxdur və yalnız iki mal üzrə (tütün və denaturatlaşdırılmış spirt) Rusiya və Qazaxıstan ilə istisna mövcuddur. Bu əlaqələrdə Azərbaycan hökuməti hələ ki ATZ haqqında sazişin hazırlanması üzrə vəziyyəti kənardan qiymətləndirməyə üstünlük verir. Bununla yanaşı, Azərbaycanı tranzit məsələsi çox maraqlandırır. Ukrayna və Belarus tranzit şərtləri ilə bağlı danışıqlar prosesindən maksimum şəkildə aralı olmağa çalışır.

Xəbər lenti

Xəbər lenti