...

Tbilisi ilə Moskva arasındakı münaqişə diplomatik münaqişəyə çevriləcək

Siyasət Materials 12 Avqust 2008 20:00 (UTC +04:00)

Azərbaycan, Bakı, 12 avqust / Trend , müxbir E.Tariverdiyeva/ Tbilisi ilə Moskva arasındakı münaqişə zaman ötdükcə hərbi qarşıdurmadan diplomatik münaqişəyə çevriləcək.

"Mübarizə davam edəcək, lakin, ilk növbədə, beynəlxalq diplomatiya sahəsində", - deyə amerikalı politoloq Henri Xeyl (Henry Hale) hesab edir.

Avqustun 8-nə keçən gecə tanınmamış Cənubi Osetiya respublikasında irimiqyaslı hərbi əməliyyatlar başlayıb. Gürcü ordusu Tsxinvaliyə daxil olub. Daha sonra Rusiya qoşunları Tsxinvalini ələ keçirib və gürcü hərbçiləri Gürcüstan ərazisinə sıxışdırıb.

" RİA Novosti "nin verdiyi xəbərə görə, bu gün Rusiya Federasiyanın prezidenti Dmitri Medvedyev Gürcüstanın sülhə məcbur edilməsi üzrə əməliyyatların başa çatdırılması barədə qərar qəbul etdiyini bildirib.

Heylin rəyinə görə, Saakaşvili yaxın gələcəkdə beynəlxalq ictimaiyyət qarşısında cəzalandırılmalı və Gürcüstanı tərk etməli olan rusları Gürcüstan ərazilərinin işğalçısı kimi təqdim etməyə cəhd göstərəcək. Ekspert hesab edir ki, Rusiya liderləri gürcü ordusunun cinayət, soyqırım törətməsinə dair ittihamlarını davam etdirəcək və NATO-nu bu ölkənin təşkilata üzvlüyə layiq olmadığına inandırmağa çalışacaq.

"Çox güman ki, yaxın gələcəkdə heç bir tərəf bu informasiya müharibəsində qalib gəlməyəcək", - deyə Trend -a C. Vaşinqton Universitetinin politologiya üzrə professoru Heyl bildirib.

Amerikalı ekspert hesab edir ki, Rusiya prezidenti hərbi əməliyyatların dayandırılmasına dair qərarı vaxtında qəbul edib. Heyl hesab edir ki, Saakaşvili rejiminin zəiflədilməsi və gürcü hərbçilərini tərksilah məqsədilə Cənubi Osetiya sərhədlərindən kənara çıxaraq, Gürcüstan ərazisində hərbi əməliyyatları genişləndirmək Rusiya üçün olduqca riskli olardı.

Onun sözlərinə görə, bu, Saakaşvilini daha populyar edərdi, çünki belə olan halda, Gürücstan beynəlxalq ictimaiyyət qarşısında qurban qismində durardı.

"Güman edirəm ki, Rusiyanın hərbi əməliyyatları tam olaraq Cənubi Osetiyanın Gürcüstanın yeni hücumlarından müdafiəsinin təmin edilməsi, həmçinin, Kodor dərəsinin tamamilə tutulmasında Abxaziyaya yardımın göstərilməsindən sonra başa çata bilər", - deyə Heyl bildirib.

Britaniyanın Gürcüstan üzrə eksperti Kseniya Skvortsova (Ksenia Skvortsova) ümid edir ki, ötən bazar hadisələrindən sonra, Medvedyevin qərarı ilə əlaqədar Cənubi Osetiyada təhlükəsizlik sahəsində vəziyyət stabilləşəcək. Onun rəyinə görə, hər iki tərəf üçün əsl sınaq, nəticədə - çox güman ki, gələcəkdə Rusiyanın şərtlərindən biri olacaq - regionun müstəqilliyinin tanınması və onun bərpasından ibarət olacaq.

"Hətta son dörd gün ərzində Cənubi Osetiyadan gələn ziddiyyətli xəbərləri nəzərə alsaq, mən düşürünəm ki, hər iki tərəf regionun humanitar və maliyyə yardımına ciddi şəkildə ehtiyac duyması ilə razılaşa bilər", - deyə Trend a "Cottons Centre" Risklər üzərində Nəzarət Mərkəzinin (London) eksperti Skvortsova bildirib.

Amerikanın Rusiya üzrə eksperti Mark Kats hadisələrin inkişafı üzrə iki variant görür, onlardan biri münaqişənin diplomatik yolla həllidir. Onun sözlərinə görə, ssenari ən yaxşı halda Rusiyanın Cənubi Osetiya, ola bilsin ki, Abxaziya üzərində tam nəzarəti ələ keçirdikdən sonra, Gürcüstanın digər hissələrindəki obyektlərə hücumu dayandırması ilə nəticələnəcək.

"Cənubi Osetiya və Abxaziya, Moskvanın onları Gürcüstanın əraziləri qismində tanıya bilmə ehtimalına baxmayaraq, mahiyyət etibarı ilə, Rusiyanın bir hissəsi olacaq", -deyə Trend -a elektron poçt ilə "George Mason University"nin siyasət üzrə professoru Kats bildirib.

Analitikin rəyinə görə, ən pis ssenari isə, ondan ibarətdir ki, dünya 1956 - cı ildə Macarıstanda, 1968- ci ildə Çexslovakiyada yaranan analoji vəziyyətlərlə toqquşacaq.

Ekspert hesab edir ki, belə olan halda, Rusiya ordusu bütün ölkəni ələ keçirəcək və hökuməti əvəzləyəcək. Katsın fikrincə, bu yeni hökumət Bakı -Tbilisi - Ceyhan boru kəməri ilə gedən Azərbaycan neftinin tranziti üçün əhəmiyyətli dərəcədə yüksək qiymət tələb edəcək. "Və Rusiya, belə olan təqdirdə, yenidən öz diqqətini Bakıya yönəldəcək və Azərbaycan üzərində nəzarəti ələ keçirmək istəyəcək", - deyə politoloq bildirib. 1990 - cı ilin əvvəlində Gürcüstanın Cənubi- Osetiya Muxtar Vilayəti Rusiyanın köməyi ilə ölkənin tərkibindən çıxdı və öz müstəqilliyini bəyan etdi. Bunun nəticəsində regionda müharibə başaldı və Gürcüstan öz ərazi bütövlüyünü bərpa edə bilmədi. Dünya ölkələri və beynəlxalq təşkilatlar Cənubi Osetiyanın müstəqilliyini tanımır. 10 ildən bəri davam edən sülh danışıqları heç bir nəticə verməyib.

Məqalə müəllifi ilə əlaqə ünvanı - [email protected]

Xəbər lenti

Xəbər lenti