Azərbaycan, Bakı, 03 noyabr/ Trend ,müxbir N.İsmayılova/ 2001 - ci illə müqayisədə Azərbaycanın 2009 - cu ilin dövlət büdcəsinin gəlirləri 15,5 dəfə artacaq. Bu, ölkənin iqtisadi inkişafının və vergi qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi üzrə tədbirlərin səmərələliliyinin nəticəsi olub,- Milli Məclisə təqdim edilmiş 2009-cu ilin dövlət büdcəsi layihəsində bildirilir.
Gələn il dövlət xəzinəsinin gəlirləri 27,9 faiz və ya 12,177 mlrd. manat məbləğində proqnozlaşdırılır. 2008 - ci ilin proqnozu ilə müqayisədə bu göstərici 16,1 faiz və ya 1,69 mlrd. manat çoxdur.
Vergilər Nazirliyi üçün proqnoz 6,9 faiz (370 mln. manat) - 5,75 mlrd. manatadək artacaq. Neft sektorunda vergi yığımları 2,68 mlrd. manat həcmində planlaşdırılıb ki, bu da 2008 - ci ilin göstəricisindən 7,6 faiz (220 mln. manat) azdır. Qeyri -neft sektorunda vergi daxilolmalarından əldə edilən gəlirlər 23,8 faiz (590 mln. manat) artacaq və 3,07 mlrd. manata çatacaq.
Ümumi büdcə gəlirlərində Vergilər Nazirliyinin xətti ilə daxilolmaların xüsusi çəkisi 47,2 faiz təşkil edəcək.
Dövlət Gömrük Komitəsindən (DGK) daxilolmalar 1,3 mlrd. manat məbləğində proqnozlaşdırılır ki, bu da 2008 - ci ilin proqnozları ilə müqayisədə 17,1 faiz və ya 190 mln. manat artım deməkdir. Dövlət büdcəsinin ümumi gəlirlərində DGK-nin xüsusi çəkisi 10,7 faiz təşkil edir.
Dövlət Əmlakının İdarə Edilməsi üzrə Dövlət Komitəsinin dövlət əmlakının icarəyə verilməsindən əldə etdiyi gəlirlərinin proqnozu 4,7 mln. manat səviyyəsində müəyyən edilib. Ötən illə müqayisədə, bu məbləğ 34,3 faiz (1,2 mln. manat) artıb.
Dövlət büdcəsinin digər mənbələrdən gəlirləri 5,12 mlrd. manat səviyyəsində proqnozlaşdırılır. Bu vəsaitin 4,915 mlrd. manatını (40,4 faiz) Dövlət Neft Fondundan transfertlər; 137 mln. manatını (1,1 faiz) büdcədənkənar dövlət təşkilatlarının vəsaitləri; 70,3 mln. manatını (0,6 faiz) digər daxilolmalar təşkil edəcək. Bu daxilolmalar 2008-ci ilin proqnozunu 28,4 faiz (1,131 mlrd. manat) üstələyir.
Mənfəət vergisindən büdcə daxilolmalarının dövlət büdcəsinin ümumi gəlirlərinin 18,2 faizi və ya 2,214 mlrd. manatını təşkil edəcəyi gözlənilir ki, bu da 2008-ci illə müqayisədə 9,6 faiz (236 mln. manat) azdır. Vergi daxilolmalarının azalmasının əsas səbəbi PSA sazişləri çərçivəsində neft hasilatında şirkətlərin payının azalması ilə bağlıdır.
Fiziki şəxslərdən alınan gəlir vergisi 0,9 mlrd. manat və ya 7,4 faiz həcmində proqnozlaşdırılır ki, bu da 2008 - ci ilin proqnozundan 13,2 faiz (105 mln. manat) çoxdur.
ƏDV ödənişlərindən əldə ediləcək daxilolmalar 2,295 mlrd. manat və ya ümumi gəlirlərin 18,9 faizi həcmində proqnozlaşdırılır ki, bu da 2008 -ci ilin proqnozundan 21,8 faiz (410 mln. manat) çoxdur. Bu daxilolmaların 1395 mln. manatını və ya 60,8 faizini vergi orqanları, 900 mln. manatını (39,2 faiz) gömrük orqanları təmin edir.
Aksizlər dövlət büdcəsinin ümumi gəlirlərinin 4 faizini və ya 485 mln. manat təşkil edəcək. Vəsaitin 392 mln. manatı vergi orqanları, 93 mln. manatı gömrük orqanlarının payına düşəcək.
Əmlak və torpaq vergilərindən daxilolmalar dövlət büdcəsi gəlirlərinin 1,4 faizi və ya 170 mln. manat həcmində olacaq ki, bu da 2008 - ci ilin göstəricisindən 21,4 faiz (30 mln. mant) çoxdur. Artım əmlak vergisinin alındığı bazanın genişlənməsi, yığım əmsalının yüksəlməsi hesabına və gözlənilən iqtisadi fəallıqla əlaqədar müşahidə olunur.
Mədən vergisi üzrə yığımların 137 mln. manat olacağı gözlənilir və dövlət büdcəsinin ümumi daxilolmalarında onun payı 1,1 faiz təşkil edəcək.
Sadələşdirmiş vergi üzrə ödənişlərdən əldə ediləcək gəlirlərin 78 mln. manat həcmində olacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da 2008 - ci il ərzində daxilolmalardan 23,8 faiz və ya 15 mln. manat çoxdur.
Xüsusi çəkisi 0,3 faiz olan yol vergisindən daxilolmalar 36,3 mln. manat məbləğində müəyyən edilib. Bu 2008 - ci ilin proqnozundan 23 faiz (6,8 mln. manat) çoxdur. Bu vəsaitlərin 32 mln. manatı (88,2 faiz) vergi orqanlarının, 4,3 mln. manatı (11,8 faiz) gömrük orqanlarının hesabına təmin ediləcək. Yol vergisindən daxilolmaların artması respublikada avtomobillərin sayının artması, İrandan olan avtodaşıyıcılara qarşı bu vergi üzrə güzəştlərin ləğvi ilə bağlıdır.
Büdcə gəlirlərinin 2,5 faizi gömrük rüsumlarının payına düşür və 302,7 mln. manat həcmində proqnozlaşdırılır. Dövlət rüsumunun ödənilməsindən daxilolmaların payı 60 mln. manat proqnozla 0,5 faiz təşkil edəcək.
Noyabrın 3-nə olan cari mübadilə məzənnəsi -- 0,8087AZN/USD.
Müəlliflə əlaqə saxlamaq üçün elektron ünvan: [email protected]