...

Rusiya - Gürcüstan müharibəsi Fars köfrəzində İrana qarşı müharibənin başlaması demək deyil

Siyasət Materials 13 Avqust 2008 20:16 (UTC +04:00)

Azərbaycan, Bakı, 13 avqust/ Trend , müxbir G.Əhmədova, T.Cəfərov/ Rusiya və Gürcüstan arasında müharibə və ABŞ, Fransa və Böyük Britaniya HDQ bölmələrinin Fars körfəzinə istiqamətləndirilməsi İrana qarşı müharibənin başlaması demək deyil.

"Fars körfəzində qüvvələrin cəmləşdirilməsi plana və ya İrana qarşı hazırlanan bir şeyə işarə edir. Lakin Rusiya və Gürcüstan arasında müharibədən sonra körfəzdə də müharibəyə dair planlar dəyişə bilər", - Menaçem Kleyn (Menachem Klein) elektron poçtla Trend -a bildirib.

İsraildəki Bar-İlan Universitetinin professorunun sözlərinə görə, Cənubi Osetiyadakı müharibənin İranla qarşıdurma planlarına təsirindən danışmaq tezdir.

"İsrailin öyrənməli olduğu bəzi vacib problemlər var. Onlardan biri Amerika qüvvələrinin digər cəbhələrdə olduğu vaxtda ABŞ -ın fəal mövqedə dayanmaq və gürcüləri müdafiə etməyi istəməməsidir. Uğursuz prezident nə qədər uzaqa gedə bilər? Kiçik ölkə böyük ölkəyə qarşı nə edə bilər? ABŞ və ya onun təhlükəsizlik orqanları istəmədiyi halda İsrail kimi kiçik ölkə ABŞ-ı İranla münaqişəyə cəlb edə bilərmi?", - Kleyn bildirib.

Fransız ekspert Valter Poş (Walter Posch) hesab edir ki, Rusiya 5+1 ölkələri təşəbbüsü çərçivəsində İrana münasibətdə vacib rol oynayır.

"Lakin hər halda, Rusiya Fars körfəzində nə bəzi kiçik ölkələr üçün təhlükəsizlik "zəmanəti", nə İran və ya ABŞ - a, ya da hər ikisinə müqabil kimi fəal rol oynamır", - Poş Parisdən elektron poçtla Trend -a bildirib.

Onun sözlərinə görə, Böyük Britaniya və Fransa hərbi dəniz qüvvələrinin Fars körfəzində olması, onların mütləq İrana qarşı yönəldiyi demək deyil.

"Nəhayət, öz qüvvələrini Fars körfəzinə istiqamətləndirən Böyük Britaniya da, Fransa da Afrika Buynuzundan Əfqanıstanadək düzülmüş əhəmiyyətli sayda qoşuna malikdir", - Avropa İttifaqı nəzdində Təhlükəsizlik Məsələləri üzrə İnstitutun baş tədqiqatçısı Poş hesab edir.

Middle East Times -in verdiyi xəbərə görə, ABŞ, Böyük Britaniya və Fransanın hərbi dəniz qüvvələrinin iri qruplaşmaları Fars körfəzinə istiqamətlənib. Onların gəlib çatmasından sonra, regionda eyni zamanda beş təyyarədaşıyıcı zərbə birləşməsi olacaq ki, dinc vaxtlarda indiyədək belə vəziyyət olmayıb. Dərc olunmuş məlumata əsasən, Fars körfəzinə ABŞ HDQ-nin aşağıdakı bölmələri istiqamətlənib: zərbəçi təyyarədaşıyan "Teodor Ruzvelt"in qrupu, təyyarədaşıyan "Ronald Reyqan"ın qrupu və vertolyotdaşıyan "İvodizma"nın qrupu. Onlar artıq regionda olan təyyarədaşıyan "Avraam Linkoln" və Peleliu-nun (Qırmızı dənizə nəzarət edir) qruplarına qoşulacaqlar.

Poşun rəyinə görə, Fars körfəzində qüvvələrin cəmləşdirilməsi hərbi - dəniz blokadası üçün istifadə edilə bilər, lakin bu məsələdə diplomatik vəziyyət heç də belə deyil.

"Gəmi silahı siyasəti" (gun boat policy) - bu, çox könhə siyasətdir və heç zaman Aİ siyasətinin tərkib hissəsi olmayıb. Lakin qavramaq bu məsələdəki digər problemdir. ABŞ və İran tez-tez bir-birini təhdid ediblər, lakin bu görüntünü əsas kimi götürmək lazım deyil. Belə ki, hər iki tərəf bilir ki, "mümkün" müharibənin xərcləri çox yüksək olardı", - fransalı ekspert bildirib.

İranlı ekspert Həsən Behiştipurun (Hassan Behishtpour) sözlərinə görə, Rusiya və Gürcüstanın müharibəsinin Fransa, Böyük Britaniya və ABŞ -ın qüvvələrinin Fars körfəzində cəmləşməsinə heç bir aidiyyatı yoxdur.

"ABŞ, Fransa və Böyük Britaniya qüvvələrinin Fars körfəzində cəmləşdirilməsi İranın nüvə proqramı ilə əlaqədardır. Qərb İranı siyasi və hərbi planda "küncə sıxışdırmaq" istəyir. Qərb uranın zənginləşdirilməsinə dair, hələ ki İranla razılığa gəlməyib. Qərbin Fars körfəzində qüvvəllər cəmləşdirməklə "İrana təzyiq göstərməyi" düşünsə də, bu, İrana heç bir təsir göstərməyəcək", - Qafqaz və Mərkəzi Asiya üzər iranlı eskpert Tehrandan telefonla Trend -a bildirib.

Xəbər lenti

Xəbər lenti