Аzərbaycan, Bakı, 5 iyun /Trend, müxbir Y.Ostapenko/
Avropa İttifaqının Cənubi Qafqazda xüsusi nümayəndəsinin geri çağırılması barədə qərar, ittifaq rəhbərinin simasında ölkələrin siyasi və iqtisadi səlahiyyətlərini birləşdirərək Aİ-nin diplomatik sistemini yenidən təşkil etmək məqsədi daşıyır. Beynəlxalq münasibətlər üzrə Avropanın aparıcı ekspertlərindən biri Tomas Klau belə hesab edir.
"Aİ-nin xüsusi nümayəndəsi vəzifəsinin ləğv edilməsi bu ölkə ilə əlaqələrin səviyyəsinin pisləşməsi, yaxud da Aİ-nin regiona marağının azalması demək deyil. Belə addım Aİ-nin nümayəndə heyəti başçısının münasibətlərin həm iqtisadi, həm də siyasi aspektinə cavabdeh olacağı konsepsiyanın yaradılması deməkdir", - Avropa Şurasının Paris ofisinin beynəlxalq münasibətlər üzrə rəhbəri Klau Trend-ə telefonla bildirib.
Aİ-nin xüsusi nümayəndəsinin Cənubi Qafqaz ölkələri və Moldovadan - "dondurulmuş münaqişələr" ocağından geri çağırılması təklifi bu yaxınlarda Aİ xarici siyasət idarəsinin başçısı Ketrin Eşton tərəfindən irəli sürülüb. Diplomatlar vurğulayırlar ki, təklif bir çox Aİ-nin üzv ölkələri kimi, səfirlərin özləri üçün böyük sürpriz olub. Hazırda məsələ Brüsseldə müzakirə mərhələsindədir.
Aİ-nin rəsmi şəxsləri və səfirlərin - Cənubi Qafqazda Piter Sempebi və Moldovada Kalman Mijeyin bəyanatları hələ açıqlanmayıb.
"Xüsusi nümayəndənin mövcudluğu Aİ nümayəndə heyəti rəhbərinin ölkədə siyasi rolunu zəiflədir", - Klau bildirib. Ketrin Eşton tərəfindən irəli sürülmüş ideya, onun fikrincə, Aİ nümayəndə heyəti rəhbərinin münasibətlərin yalnız iqtisadi tərəfini deyil, eləcə də siyasi məsələləri həll etmək səlahiyyətinə malik olması məqsədini daşıyır.
Hazırda Avropa İttifaqının Moldova, Cənubi Qafqaz, Sudan, Kosovo, Makedoniya, Bosniya və Herseqovina, Orta Asiya, Əfqanıstan və Böyük Afrika gölü regionunda 11 xüsusi nümayəndəsi var; nümayəndələr həmçinin Afrika Birliyi ölkələri və Yaxın Şərq sülh prosesinin iştirakçıları ilə da çalışırlar.
Eştonun təklifinə əsasən, xüsusi nümayəndənin vəzifəsi Avropa Komissiyası rəhbərinin, daha sonra isə xarici işlər üzrə Avropa xidməti nümayəndəsinin vəzifəsi ilə birləşdiriləcək. Semnebi və Mijeyin mandatları cari ilin 31 avqustunda bitəcək, lakin çox güman ki, ilin sonuna qədər müddəti uzadılacaq.
Klaunun sözlərinə görə, Brüsseldə xüsusi nümayəndələrin sayını artırmaq və onu Avropa diplomatiyasının əsas mexanizmi etmək və yaxud da əksinə, xüsusi nümayəndələrdən böyük coğrafi regionun stabilləşdirilməsi və münaqişələrin həlli zamanı istifadə edərək onların sayını kiçik qrup səviyyəsinə qədər azaltmaq məsələləri üzrə debatlar təşkil olunub. "Göründüyü kimi, hazırda birinci variant üzərində iş gedir", - o deyib.
"Problem ondadır ki, xüsusi nümayəndənin vəzifəsi Brüsseldə administrativ aparatla kifayət qədər əlaqəli deyil", - Klau hesab edir. Onun fikrincə, diplomatik strukturların yenidən təşkil olunmasında məqsəd Brüssellə yaxşı qurulmuş koordinasiya ilə nəticədə dünyada ən miqyaslı diplomatik xidmət olan nüfuzlu, bütöv Aİ nümayəndə heyəti yaratmaqdır.