Azərbaycan, Bakı, 22 noyabr/ Trend , müxbirlər B. Həsənov, Ü. Sadıqova/
Ankara, Vaşinqton və Bağdad tərəfindən qurulan müştərək Komitə PKK terror təşkilatına qarşı daha səmərəli mübarizə aparmağa imkan versə də, problemin birdəfəlik həlli üçün yetərli olmayacaq.
"ABŞ, Türkiyə və İraq PKK probleminə fərqli mövqelərdən yanaşdıqlarından, yaradılan komitənin problemi birdəfəlik həll edəcəyi inandırıcı deyil" - deyə Tennessee universitetinin professoru, ABŞ - dan olan ekspert Maykl Günter (Michael Gunter) şənbə günü Vaşinqtondan elektron poçtla Trend - a bildirib.
Türkiyə, ABŞ və İraq PKK terror təşkilatına qarşı mübarizə aparmaq üçün birgə fəaliyyət göstərmək haqqında qərar qəbul ediblər. Bağdadda görüşən Türkiyə, ABŞ və İraq rəsmiləri bu məqsədlə müştərək Komitə təşkil etmək qərarına gəliblər. Bu haqda Türkiyənin "Worldbulletin" informasiya agentliyi cümə günü məlumat verib.
Şimali İraqın Türkiyə ilə sərhədindəki dağlarda məskunlaşan PKK 1980 - ci illərdən başlayaraq, Türkiyə ərazisində dinc sakinlərə və hərbi qüvvələrə qarşı tez -tez terror aksiyaları həyata keçirir. Terror təşkilatının əsas məqsədi Türkiyənin kürdlər yaşayan cənub - şərq bölgəsini Türkiyədən ayıraraq, kürd dövləti qurmaqdır. Türkiyə Silahlı Qüvvələri bu günədək PKK əleyhinə Türkiyədə və Şimali İraqda hərbi əməliyyatlar həyata keçirir. Türkiyənin təhlükəsizlik orqanları 1999 - cu ilin fevralında PKK lideri Abdulla Öcalanı həbs etməyə müvəffəq olub. ABŞ - ın 2003 - cü ildə İraqa hərbi müdaxiləsindən sonra, Türkiyə PKK ilə mübarizə məsələsində ABŞ - la danışıqlara başladı. Nəticədə, 2007- ci ilin sonundan etibarən, ABŞ -ın təmin etdiyi kəşfiyyat xəbərlərinə əsasən, Türkiyə Silahlı Qüvvələri şimali İraqdakı PKK bazalarını vaxtaşırı bombalamağa başladı. Türkiyə, İraqın mərkəzi hökumətindən də PKK ilə mübarizə aparmağı tələb etsə də, mərkəzi hökumət PKK terrorçuları ilə döyüşmək üçün yetərli hərbi qüvvəyə malik olmadığını bildirdi. Lakin son bir neçə gündə İraqın nəzarətini mərkəzi hökümətə təhvil verməyi nəzərdə tutan ABŞ - İraq Təhlükəsizlik Müqaviləsinin gündəmə gəlməsi Bağdad hökumətinin PKK ilə mübarizəyə qoşulmasını yenidən aktuallaşdırıb.
Türkiyəli ekspert İhsan Bal hesab edir ki, bir neçə gün əvvəl Bağdadda PKK ilə mübarizə məqsədilə qurulan Komitəyə İraq mərkəzi hökumətinin də daxil edilməsi bu Komitənin səmərəliliyini artıracaq. "PKK terrorçuları İraqın dağlıq bölgələrində məskunlaşsalar da ərzaq, silah - sursat və digər ləvazimatı ilə təmin etmək üçün, bu ölkənin başqa ərazilərindən istifadə edirlər. İraq hökuməti bunun qarşısını alsa, PKK ciddi zərbə alacaq", - deyə Beynəlxalq Strateji Araşdırmaları Mərkəzinin tədqiqatşısı Bal şənbə günü Ankaradan telefonla Trend - a bildirib. Bal hesab edir ki, İraqın Konstitusiyasına görə, bu ölkə ərazisindən başqa ölkələrə hücum təşkil etmək qadağan olunduğundan, növbəti mərhələdə Bağdad PKK ilə mübarizə məsələsinə ciddi yanaşmalı olacaq. Ekspertin sözlərinə görə, Türkiyənin polis və hərbi qüvvələrini formalaşdırmaqda İraqa yardımı, bu ölkənin PKK ilə mübarizəsinə müsbət təsir göstərəcək və tərəflərin bu məsələdə birgə fəaliyyət planını daha da konkretləşdirəcək.
Kərkük Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru, iraqlı ekspert Əhməd Təqi də bir neçə gün əvvəl yaradılan müştərək Komitənin PKK ilə mübarizəyə müsbət təsir göstərəcəyini hesab edir. Lakin ekspertin fikrincə, növbəti mərhələdə Türkiyənin PKK ilə mübarizəsini məhdudlaşdıracaq məqamlar da var. "İraqla ABŞ arasında imzalanacaq təhlükəsizlik müqaviləsi başqa ölkələrin İraq ərazisində hərbi əməliyyatlar keçirməsini qadağan etdiyindən, artıq Türkiyənin Şimali İraqda PKK əleyhinə hərbi əməliyyatlar keçirməsi mümkün olmayacaq", - deyə Təqi şənbə günü Kərkükdən telefonla Trend -a bildirib.
PKK - ya qarşı mübarizənin səmərəliliyinə təsir göstərəcək ən önəmli amillərdən biri də Şimali İraq kürd administrasiyasının bu mübarizəyə necə dəstək verməsindən asılı olacaq.
Amerikalı ekspert Günter hesab edir ki, kürd administrasiyasının PKK məsələsində Türkiyəyə yardım göstərəcəyi inandırıcı deyil. "Kürd administrasiyasının, etnik mənsubiyyəti eyni olan PKK-ya rəğbəti var və onlar PKK ilə mübarizədə Türkiyəyə bəyanatlardan başqa heç nə ilə kömək etməyəcəklər", - deyə Günter bildirib.
Türkiyəli ekspert Bal isə hesab edir ki, Şimali İraq kürd administrasiyası da PKK ilə mübarizəyə qoşulacaq. Ekspertin sözlərinə görə, bölgədə Türkiyənin əhəmiyyətini artıq dərk edən kürd administrasiyası öz xalqının mənafeyini nəzərə alaraq, real siyasət aparacaq və PKK - ya qarşı mübarizədə Türkiyə ilə əməkdaşlıq edəcək.
Amerikalı ekspert Günter hesab edir ki, Vaşinqton, Ankara və Bağdad arasında PKK ilə mübarizə məqsədilə qurulan Komitənin səmərəliliyini azaldan başlıca amillərdən biri bu ölkələrin PKK probleminə fərqli mövqelərdən yanaşmalarıdır. Onun sözlərinə görə, Türkiyə PKK problemini ancaq terrorizm kimi qiymtləndirir və bütün səylərini terrorla silahlı mübarizəyə yönəldir. Daha böyük problemlərə başı qarışan ABŞ üçün isə, bu problem o qədər də əhəmiyyət daşımır. İraq hökumətinə gəlincə, ekspert hesab edir ki, bu ölkənin varlığına təhlükə törədən daha böyük problemlər var və indiki mərhələdə PKK ilə mübarizə İraqın prioritetləri sırasında deyil.
PKK - nın Türkiyə ərazisində həyata keçirdiyi terror aksiyaları nəticəsində, indiyədək bu ölkənin 30 mindən artıq vətəndaşı öldürülüb.
"PKK terrorunun səbəbləri düzgün müəyyənləşdirilməyənədək, bu problemin həlli mümkün olmayacaq", - deyə Günter bildirib.